Manisa, İzmir, Aydın, Muğla ve Kütahya illerine ait asma gen kaynaklarının SSRs (Simple Sequence Repeats)`a dayalı genetik karakterizasyonu

Abstract

Türkiye üzüm üretiminin %43'ü ve bağ alanlarının %33'ünü karşılayan Ege Bölgesi Türkiye Bağcılığında önemli bir paya sahiptir. Manisa, Denizli, İzmir gibi önemli yetiştiricilik merkezlerini içeren bölge, çekirdeksiz üzüm yetiştiriciliğinin yanında sofralık ve şaraplık çeşitlerin yetiştiriciliği için de son derece elverişli koşullara sahiptir. Alan ve üretim potansiyelinin yanında zengin bir üzüm genetik çeşitliliğine sahip olan bölgede, farklı isimlendirmelerden ve çeşit içi varyasyonlardan kaynaklanan çeşit karmaşasının yaşandığı, yetiştiricilikte kullanılmayan bazı eski üzüm çeşitlerinin giderek kaybolma riski ile karşı karşıya olduğu görülmektedir. Söz konusu olumsuzlukların azaltılması amacı ile bölgenin Manisa, İzmir, Aydın Muğla illeri ve bölgenin İç Anadolu geçit kuşağında yer alan Kütahya ilinin bağcılık potansiyeli SSR's (Simple Sequence Repeats) markörler kullanılarak tanımlanmıştır. 53 yerli ve 2 referans çeşit olmak üzere 55 üzüm çeşidinde 15 SSR markör kullanılarak gerçekleştirilen araştırmada, benzer ve sinonim genotiplere rastlanmaz iken, Tek Çekirdekli, Bulama, Beyaz Şam, Ekşi Üzüm ve Sıksarı genotiplerinde olmak üzere 5 homonim durum tespit edilmiştir. VVMD7 lokusu tanımlama olasılığı en yüksek lokus olarak tespit edilirken, genotipler arası benzerlik oranı genel olarak düşük (%90 altında) bulunmuştur.Bölge üzüm gen kaynaklarının SSR düzeyinde tanımlanmasına yönelik ilk olarak gerçekleştirilen bu araştırmada, elde edilen bulgular aynı SSR lokusları kullanıldığında diğer tanımlama çalışmaları için ışık tutacaktır. Ayrıca araştırma sonuçları bölgede yürütülecek diğer bağcılık faaliyetlerinde (ıslah, çoğaltma, çeşit tescili vb) katkılarda bulunacaktır.Anahtar Kelimeler: Vitis vinifera L., SSR, Ege Bölgesi, Türkiye

The Aegean region of Turkey has an important role in the Turkish viniculture, having %43, of the Turkish grape production together with %33 of the vineyard within Turkey.The Aegean part of Turkey, enclosing the most important grape production centers like Manisa, Denizli and İzmir, has also the most convenient conditions for production not only for seedless grapes, but also for the table and wine grapes which could be served as both a dish and for wine production.Having a rich grape germplsm, apart from the area and production potential, the Aegean part of Turkey is a region where variation confusion occurs because of different naming and variations of genotypes. Therefore, it?s been observed that there exists a growing risk in vanishing some old kinds of grapes which have not been used in production aspects.In order to diminish the aforementioned negativity, the grape germplasm potentiality of Manisa, İzmir, Aydın and Muğla together with Kütahya which connects the region to the Central Anatolia part of Turkey, have been defined by SSR (Simple Sequence Repeats) markers.Any synonym and identical genotypes were not observed, but on the other hand 5 homonym cases where determined for Tek Çekirdekli, Bulama, Beyaz Şam, Ekşi Üzüm, Sıksarı cultivars. It was observed that the VVDM7 loci showed the highest probability for defining and generally low similarity ratio between the genotypes was recorded (below %90).This study is the first to be performed to define the region?s grape genetic sources in terms of SSR. The gathered data will lead the future studies for definition if the same SSR loci are used. Additionally, the results of this study will also contribute to the other viniculture activities (like breeding, plant propogation, etc.).Key words: Vitis vinifera L., SSR, Aegean, Turkey.