Piyasa yapısı ve teknolojik değişim: Türk imalat sanayine yönelik bir inceleme

Abstract

Piyasa yapısı ve teknolojik degisim konusu Schumpeter'in 1942 yılındayayımlanan Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi adlı çalısmasındaki görüsleriylebirlikte büyük tartısmalara yol açan ve günümüze kadar çesitli yönleriyle ele alınmısson derece önemli bir konudur.Piyasa yapıları ve teknolojik degisim ile ilgili çalısmalarda önceleri sadecepiyasa yapılarının teknolojik degisim üzerindeki etkileri incelenmis iken, daha sonralarıteknolojik degisimin piyasa yapıları üzerindeki etkilerinin de incelenmesi gerektigiortaya konmustur. Diger taraftan bu çalısmalarda talep, teknolojik fırsatlar ve tahsisedilebilirlik konularının önemine deginilmeye baslanmıstır.Yapılan ampirik çalısmalarda piyasa yapısı ve teknolojik degisim arasındanegatif, pozitif ve ters-U iliskisi oldugu görülmüstür. Böylesi farklı sonuçlaraulasılmasının en önemli sebepleri; bu konu ele alınırken tek bir veri/degisken/modelkullanılamaması, endüstri spesifik özelliklerin kavramlastırılması ve incelenmesindekizorluklar ve endojenlik problemidir.Türk imalat Sanayii'ne yönelik olarak yaptıgımız çalısmada ise piyasa yapısı veteknolojik degisim arasında pozitif ve anlamlı bir iliski oldugu görülmüstür. Ancak builiskinin yönü belirsizdir. Çalısmamızdaki bulgulara göre daha yüksek yogunlasmaoranının teknolojik degisimi arttırdıgı söylenebilmektedir. Diger taraftan daha büyükçıktı hacmine sahip olan firmaların, piyasa büyüklügündeki artısın ve pozitif karmarjının teknolojik ilerleme için önemli faktörler oldugu sonucuna varılmıstır. Tüm bufaktörlerin varlıgı oligopolistik firmaların teknolojik ilerleme için gerekli olan piyasayapısını sagladıgını ortaya çıkarmaktadır.Anahtar Kelimler: Piyasa yapısı, teknolojik degisim, Türkiye, imalat sanayi, dinamikpanel data tahmini

The subject of market structure and technological change is a very importantissue that has been examined with different aspects so far and that leads to hugediscussions. These discussions based on the opinions which Schumpeter states at hisbook so called ?Capitalizm, Socializm and Democracy? .In earlier studies on market structure and technolojical change, only the effectsof market structure on technological change was examined, later on, the necessity ofexamining the effects of technological change on market structure has been realized. Onthe other hand, in some studies, the importance of demand, technological opportunityand appropriability have been commenced to be mentioned.In the empirical studies that have been done so far, it has been realized that thereare negative, pozitive and inverted-U relationship between market structure andtechnological change.In our study relating to Turkish Manufacturing Industry, it is realized that thereis a positive and a significant relationship between market structure and technologicalchange. But, the direction of relationship is ambigious. According to our study?sevidence, it can be said that higher concentration ratio raises technological change. Onthe other hand, it was concluded that the firms with larger output volume, the growth ofmarket size and positive profit margin have significant impact on technologicaladvance. The existence of all these factors reveals that oligopolistic firms forms thenecessary market structure for technical progress.Key Words: Market structure, technological change, Turkey, manufacturing industry,dynamic panel data estimation