Deneysel tek doz steroid enjeksiyonlarının kemik dokusu üzerine etkisinin histopatolojik ve biyokimyasal olarak incelenmesi

Abstract

Kortikosteroidler adrenal korteks tarafından salgılanan steroid yapıdaki hormonlardır. Bu hormonların laboratuvarda sentezlenen analogları olan sentetik formları yarım yüzyıldan fazla bir süredir birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Bu ilaçların tedavi edici etkilerinin yanı sıra, birçok doku ve sistem üzerinde önemli yan etkilere neden oldukları, yüksek dozda ve uzun süreli kullanılmaları durumunda osteoporoz, kemik fraktürleri, aseptik nekroz gibi ciddi komplikasyonlara neden oldukları bilinmektedir. Kortikosteroidlerle yapılacak olan tedavilerin süresi, hastalığın seyri ve şiddetine göre değişiklikler gösterebilmektedir. Bu ilaçlar genel tababette daha ziyade yüksek dozlarda ve uzun süreli uygulanırken, diş hekimliği pratiğinde genellikle düşük dozlarda, kısa süreli ve ekseriyetle tek doz halinde uygulanmaktadır. Bununla birlikte, bu ajanların düşük ve/veya tek doz halinde uygulanması durumunda da osteonekroz gibi ciddi koplikasyonların meydana gelebileceği belirtilmektedir. Bu çalışma tek doz steroid enjeksiyonlarının kemik dokusu üzerine etkisinin histopatolojik ve biyokimyasal olarak incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma, 48 Wistar Albino cinsi erkek sıçan üzerinde gerçekleştirildi. Denekler, her bir grupta 12 deney hayvanı olacak şekilde biri kontrol üçü deney grubu olmak üzere 4 gruba ayrıldı. Deney gruplarına tek doz intramusküler 2, 4 ve 20 mg/kg olacak şekilde metilprednizolon uygulandı. Gruplardaki hayvanların yarısı 1. hafta diğer yarısı ise 4. haftanın sonunda sakrifiye edilerek kan ve kemik örnekleri toplandı. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, 2, 4 ve 20 mg/kg tek doz kortikosteroid uygulamalarının histopatolojik olarak femur ve kondil başında önemli bir değişikliğe neden olmadığı, ancak kemik metabolizmasını gösteren OPG değerlerinin deney gruplarında daha düşük, RANKL, IL-33, LDL kolesterol değerleri ve RANKL/OPG ve LDL/HDL kolesterol oranlarının ise daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışmanın sınırları içerisinde her ne kadar histopatolojik olarak önemli bir değişik olmadığı gözlenmese de, kemik metabolizmasını gösteren biyokimyasal markerlar göz önünde bulundurulduğunda tek doz kortikosteroid uygulamalarının kemik metabolizmasında önemli değişikliklere neden olduğu ve kemiğin yapım-yıkım dengesinin yıkım yönünde değiştiği söylenilebilir.

Corticosteroids are hormones released by the adrenal cortex. Synthetic forms of these hormones synthesized in the laboratory have been used in the treatment of many diseases for more than half a century. In addition to the therapeutic effects of these drugs, it is known that they cause significant side effects on many tissues and systems, and they cause serious complications such as osteoporosis, bone fractures, aseptic necrosis if used at high doses and long term. The duration of treatment with corticosteroids may vary depending on the course and severity of the disease. These drugs are applied in high doses and long term in general medicine , but in dentistry, they are usually applied in short doses, usually in single doses. It is noted, however, that when these agents are administered in a low and / or single dose, severe complications such as osteonecrosis may occur. The aim of this study was to investigate the effect of single dose steroid injections on bone tissue histopathologically and biochemically.The study was performed on 48 Wistar Albino male rats. Subjects were divided into 4 groups, one for control and others for experimental group. Methylprednisolone was administered to the experimental groups in a single dose of 2, 4 and 20 mg / kg intramuscularly. Half of the animals in the groups were sacrificed at the 1st week and the other half at the end of the 4th week and blood and bone samples were collected. As a result of the evaluations, 2, 4 and 20 mg / kg single dose corticosteroid applications did not cause a significant change at the beginning of femur and condyle histopathologically, but lower OPG values of bone metabolism in experimental groups, RANKL, IL-33, LDL cholesterol values and RANKL / OPG and LDL / HDL cholesterol ratios were found to be higher.In conclusion, although there is no significant change in the histopathological findings within the boundaries of this study, it can be said that single-dose corticosteroid administration causes significant changes in bone metabolism and bone formation-destruction balance changes in the direction of destruction, considering biochemical markers of bone metabolism.