Realist İstanbul hikâyeleri

Abstract

Tıflî Hikâyeleri olarak adlandırılan metinler, şu an için bilinen dokuz ana metinden ve bunların farklı versiyonlarından oluşan hikâyeler bütünüdür. Bu hikâyelerin çoğu, 19. yüzyılda basılmıştır. Çalışmamızda bu hikâyeleri, başlı başına bir edebi tür olarak kabul eden David Selim Sayers ve Gökhan Tunç'un savına destek olduk. Ancak çalışmamız, tematik olarak bu sav üzerine kurulmamış olup son yıllarda bu konuda yapılan içerik çalışmalarının devamı niteliğindedir.Tıflî Efendi Hikâyesi, Meşhûr Tıflî Efendi ile Kanlı Bektaş'ın Hikâyesi, Letâ'ifnâme, İki Biraderler Hikâyesi, Hikâyet (Sansar Mustafa Hikâyesi), Hikâye-i Tayyarzâde, Hikâye-i Cevri Çelebi, Hançerli Hikâye-i Garibesi ve Bursalı'nın Kahvesi adlı dokuz ana metin ve bunların farklı versiyonlarını içeren bu hikâyelerin bir kısmı, çeşitli araştırmacılar tarafından incelenmiştir.Çalışmamız, Tıflî hikâyelerinden sadece dördü üzerinde durmaktadır. Bunlar, Letâ'ifnâme, İki Biraderler Hikâyesi, Hikâye-i Cevri Çelebi ve Hikâye-i Tayyarzâde'dir. Çalışmamızın ilk aşaması, hikâyeler üzerine yapılan ilmî çalışmalar ve bu hikâyelerden dolaylı olarak söz eden incelemelerden oluşmaktadır. Bu aşamadan sonra hikâyeleri, tanıtım girişiminde bulunarak içerik açısından ele aldık.Bütün olarak incelendiğinde Tıflî hikâyelerinin, Osmanlı toplum yapısını ve bu yapıda meydana gelen değişiklikleri yansıttığını görürüz. Tarihi kaynakların da ışığında bu yapıyı çözümleme girişiminde, ?kötüden iyiye? doğru bir ahlâk anlayışının, tek tek bireyler ve toplum üzerinde etkili olduğunu gördük. Bu bağlamda aile ve eğlence hayatı, ahlâki hayat ve ilişkiler incelenmiştir.Anahtar kelimeler: Realist, halk hikâyesi, Tıflî hikâyeleri.

The texts which known as Tıfli Stories are formed by nine main text and their different versions. The most of the stories were published in the 19th Century. In this work we sport David Selim Sayers and Gökhan Tunçs? theorem, which they acknowledged that the stories themselves are unique form of literature. Nevertheless, our work has not been only based on this theorem; it is a continuing part of other index works which have been done in recent years related to the stories.The nine main text and their different versions which were examined by searchers are; The Story of The Tıflî Efendi, The Story of The Meşhûr (Celebrity) Tıflî Efendi and Kanlı (Sanguinary) Bektaş, Letâ?ifnâme, The Story of The İki Biraderler (Two Mates), Hikâyet (also known as a Story of The Sansar Mustafa), Hikâye-i Tayyarzâde, Hikâye-i Cevri Çelebi, Hançerli Hikâye-i Garibesi and Bursalı?nın Kahvesi (Cofe house of Bursa Resident).Our work basically is based on four of hose stories, which are Letâ?ifnâme, The story of İki Biraderler (Two Mates), Hikâye-i Cevri Çelebi and Hikâye-i Tayyarzâde. This works? first step is consisted by other scientific works which have been made on this stories and different studies which have been mentioned about this stories. After this step, we have presented those stories and analyzed their content.We can see that, as a whole The Stories of The Tifli reflect the Ottoman social system and the changes of this system. While we were analysing this system in the light of the historical sources, we also see that there have been a morality understanding which has been effective on individuals and society. In this sense, relation between family life, morality and entertainment values have been studied.Keywords: Realist, public story, The Tifli stories