1930 sonrası Türk resminde köylü teması

Abstract

?1930 Sonrası Türk Resminde Köylü Teması? adlı araştırmada, Türk resmini etkileyen ve yönlendiren eğilimlerin oluşmasında ön adım olan bu tema, yöreselliğin ve toplumsal gerçekçi anlayışın, sanatçıların resimlerine girmesinde etkili olmuştur.1930'lu yıllarda devletin sanat alanında yaptığı atılımlar kapsamındaki gelişmeler sanatçıları ve grupları derinden etkiyecek olan, sanat alanındaki faaliyetler bu çalışmanın içinde yer almıştır.1930'dan günümüze kadar olan bu dönemdeki sosyal, kültürel, ekonomik, siyasi gelişmeleri ve bunların resim sanatı üzerine yansımalarını ve bu olaylar doğrultusunda Türk resim sanatında ?Köylü Teması?nın ortaya çıkışı hazırlayan nedenleri içermektedir. Bu nedenler Cumhuriyet'in ilk kuruluş yıllarında güdülen politik gelişmelerin paralelinde, halk çoğunluğunu köy nüfusunun oluşturması ve ekonominin bu yıllarda tarıma dayalı olması ile yapılan gelişmelerin köy halkına endekslenmesinde etkili olmuştur ve bu etkiler çalışmanın içinde belirtilmektedir.Bu gelişmeler doğrultusunda bu temanın ortaya çıkmasını sağlayan en önemli etmen Yurt Gezileri olmuştur. Yurt Gezileri ile çıkışını bulan ?Köylü Teması?nın resim sanatına girmesi ile bu temanın Türk resim sanatında gelişim süreci başlamıştır. Bu sürecin içine 1930 döneminden bu yana olan gelişmeler ve bu gelişmelerin ?Köylü Teması?na olan katkıları ve etkileri girmektedir. Yurt Gezileri'nden sonra ressamların konuları arasına girmeye başlayan temanın gelişimini tetikleyen bir diğer gelişme ise 1940'lı yıllarda sanat gündemine oturan ulusallık-yöresellik ve evrensellik tartışmaları olmuştur. Bu sanat tartışmaları içinde, ulusallık-yöresellik anlayışını seçen sanatçılar kültürel öğelere ve köy yaşamına yönelmişlerdir. Bu yöneliş Yurt Gezileri'ne göre daha farklı bir boyutu kapsar. Ulusallık-yöresellik açısından bu temaya yaklaşan sanatçılar bu temaya farklı bir bakış getirmişlerdir. 1970'li yıllara doğru gelindiğinde teknolojik gelişmeler sanayileşme gibi yeni oluşumların toplum hayatına girdiği ve bununla birlikte sosyal, siyasal, ekonomik hayata yansıyan gelişmeleriyle sanat yaşamı da etkilenmiştir. 1930'lu yıllarda tarıma dayalı ekonomi yerini sanayileşme olgusuna bırakırken, köy ağırlıklı nüfus yerini kentleşmeye bırakır. Bu modernleşme sürecinde ortaya çıkan kültürel bocalamalar, köy insanın bu gelişmeler karşınsındaki tutumları, sıkıntıları, köyden kente göç gibi toplum yaşamını etkileyen olaylar sanat yaşamına girmiştir. Bu oluşumları kapsayan toplumsal gerçekçi eğilim sanatçılar tarafından benimsenmiş ve resim sanatına girmiştir. Naif Resim anlayışının ele aldığı konular kapsamında köylü teması da bu oluşumun içine girer. ?Köylü Teması?nın kent yaşamıyla birleştiği, özellikle toplumsal gerçekçi alanda köy ve kent olgunsun işlendiği resimler ve günümüze gelen süreçte bu temanın geldiği yerden bahsedilmektedir.?Köylü Teması?ndan çıkışla faklı eğilimler ve bu doğrultuda Türk resim sanatına giren farklı görüş ve anlayışlar ortaya çıkmıştır. Bazı sanatçılar yöresel anlayışı kendi sanat kişilikleri açısından yorumlamış, bazı sanatçılar toplumsal gerçekçi anlayış doğrultusunda bu temayı işlemiş ve günümüze gelindikçe bu tema kent olgusuyla kaynaşmıştır. Ayrıca bu temayı naif resim anlayışı doğrultusunda işleyen ressamlarda bulunmaktadır. ?Köylü Teması? gelişim süreci içinde birçok eğilimin içinde yer alması, bu temaya yaklaşımın genişlemesi ve yeni oluşumlar içinde bu oluşumlara uyum sağlaması bu temanın günümüze gelmesinde etkili olmuştur. Bu bağlamda bu oluşumlar bu araştırmanın kapsamı içine girmektedir.Anahtar Kelimeler:Köylü Teması, Ulusallık-Yöresellik, Toplumsal Gerçekçilik, Naif Sanat

In the survey called as ?Afterwards of 1930s in Turkish Art of Villager Theme?, this theme which is first step to form tendencies of affecting and leading the Turkish art have been effective localness and social realistic perceptiveness to take place in paintings of artists.Improvements scoping progresses which government made in art field in 1930s take place in this research with activities in art field which affects painters and groups deeply.This research contains improvements which is social, cultural, economic, political in this period containing from 1930 to today, reflection of these on painting art and to these direction causes which prepares ?Villager Theme? to appear in Turkish painting art. In parallel to political improvements which are maintained years of Republic?s first foundation , these reasons have been effective in forming most of publics village population and improvements which were made in economy basing on agriculture in those years to be indexed to village public and these effects are explained in research.The most important factor which provides to appear this theme to these improvements direction is ?Country Excursion?. This theme?s process of progress in Turkish painting art starts with joining of ?Villager Theme? which appears with ?Country Excursion? to painting art. This process contains improvements from 1930 to today , contributions and effects of these improvements on ?Villager Theme?. Another improvement which triggers progress of theme to be in subjects of artists after ?Country Excursion ? is debates about nationality, localness-universality which were on agenda in terms of art in 1940s.In these art debates, artists who chose perceptiveness of universality-localness turn towards cultural components and life of village. This towards contains more different point of view than ?Country Excursion?. Artists? approaching this theme in terms of universality-localness provide to this theme a different perspective. When it comes thorough to 1970s, with not only new formations like technological improvement, industrialization going in Social life but also improvements reflecting on social, political, economic life, life of art was affected. In 1930s when economy basing on agriculture leaves its place to industry fact, majority of village population leaves its place to urbanization. Events which affects social life such as appearance of cultural dilemma during this modernization process, villagers? attitudes towards these improvements, distresses, migration from village to city go into art life. Social Realistic tendencies seoping these formations are adopted by artists and go into painting art. One of tendencies which contains this theme is Naive Art and in this context, this tendency scopes ?Villager Theme?. ?Villager Theme?s integrating with city life is mentioned painting which are treated village and city plot especially in social realistic freld and process up to today where this theme comes.With ?Villager Theme? different tendencies and to this direction different visions and perceptivenesses scoping Turkish painting art appear. Some artists interpret local perceptiveness in terms of their own art characters, some artists treat this. Theme to direction of social realistic perceptiveness and as for coming today this theme becomes a united whole with city fact. Furthermore, there have been artists who treat this theme to the direction of naive painting perceptiveness. ?Villager Theme?s taking place in many tendencies during process of improvement, spreading out approaching of this theme and harmonizing these formations in new forming become effective coming to this theme to today. At this context these formations take place in this survey?s scope.Keywords:Villager Theme, Universality-Localness, Social Realism, Naive Art