Osmanlı arşiv vesikalarına göre Trablusgarp Harbi

Abstract

İtalya, 1871'de birliğini tamamladıktan sonra büyük güçlere göre geç kaldığı sömürgecilik yarışına katılmış ve Tunus'a karşı harekete geçmiştir. Ancak Cezayir'in ardından Tunus'a yönelen Fransa, İtalya'nın bu amacına karşı çıkmıştır. Bunun üzerine İtalya, yaptığı Üçlü İttifak ve bir dizi gizli anlaşmadan sonra büyük güçlerin de desteğini sağlamıştır. Ardından Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'daki son toprağı olan Trablusgarp ve Bingazi'ye yöneldi. İtalya'nın kolonyal bir güç olma çabasının temel sebebi millî bilinci güçlendirmek ve birliğinin manevi gücünü desteklemekti. Trablusgarp'taki başarı her iki devlet için de statükoyu korumak demektir.28 Eylül 1911'de 24 saatlik ultimatomun ardından Trablusgarp'a saldıran İtalya, gönüllü Türk subaylarının bölgedeki Arap kabileleri örgütlemesiyle büyük bir direnişle karşılaşmıştır. Kısa sürede oluşturulan bu kuvvet sayesinde Trablusgarp uzun süre savunulmuştur. İtalya bu direniş karşısında dünya kamuoyu nezdinde itibarını kaybetmiş ve Osmanlı Devleti'ni barışa zorlamak için Beyrut'u bombalamış, Boğazlara saldırmış ve On İki Ada'yı işgal etmiştir.Trablusgarp Savaşı, Balkanlarda yaşayan milletlerin bağımsızlıklarını kazanmaları için de bu milletleri cesaretlendirmiştir. Balkan Savaşı'nın başlaması üzerine Trablusgarp ve On İki Ada İtalyanlara bırakılmak zorunda kalınmıştır. Bu savaş Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü ve yerine Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kurulmasına uzanan sürecin başlangıcı olmuştur.Anahtar Kelimeler: Büyük Güçler, Üçlü İttifak, Trablusgarp Savaşı, Osmanlı Devleti, Kuzey Afrika, On İki Adanın İşgali.

Italy, in 1871, set up its national union, after being late compared the big powers, participated colonization competition and took action against Tunisia. But France which turned towards Tunisia after Algeria, was against to Italy?s target. Whereupon Tripple Alliance and several secret agreements were made and Italy got support of the big powers and turned towards Tripoli and Benghazi which were the last land of Ottoman Empire in the North Africa. the main reason of Italy s colonial effort to streghten the national conscious and support the morale of union. Tripoli War success for both states protected the status quo.In the 28th of September 1911, after 24 hours ultimatum Italy attcked Tripoli but volunteer Turkish army officers organized the Arab Tribes and Italy became face to face with a great resistance. With this force which was created in a short time, Tripoli was defended for a long time. After this defense, Italy lost its prestige in front of world public oppion and to persuade Ottoman Empire for peace, Italy bombed Beirut, attacked Bosphorus and occupied The Twelve Islands.Tripoli War encouraged nations which lived in Balkans to become independent. With starting Balkans War, the Twelve Island and Tripoli were left to Italian. This war caused the birth of process of the collapsing Ottoman Empire and setting up Turkish Republic.Keywords: Great Powers, Tripple Alliance, Tripoli War, Ottoman Empire, North Africa, The Twelve Island.