Doğu Marmara`da deprem ve patlatma verilerinin ayırt edilmesi ve istasyon bazlı ayrım denklemlerinin elde edilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Doğu Marmara Bölgesi için doğal kaynaklı olaylar ile yapay kaynaklı olayların birbirinden ayırt edilmesidir. Çalışmada, 40,38°-41,18° K enlem ve 29,42°-32,14° D boylamları arasında İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Yönetim Başkanlığı (AFAD), Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) tarafından kurulan geniş bant istasyonlar kullanılarak 2017 yılında meydana gelmiş süreye bağlı (Md) büyüklüğü 1,3≤Md≤2 olan 258 olay için 15 istasyona ait 740 sayısal düşey hız sismogramları kullanılmıştır. Ayırt etme işleminde, basit yöntemlerin yanısıra, S dalga genliğinin P dalgası genliğine oranı kullanılarak geliştirilen Genlik oranı yöntemi (As/Ap), Karmaşıklık oran yöntemi (C-Sr) ve Sürekli Dalgacık Dönüşümü (SDD) yöntemi ile ayrıştırma yöntemleri kullanılmıştır. As/Ap genlik oranının logS'e ve C'nin Sr'ye karşılık çiziminden elde edilen grafiklerden lineer ayrımlaştırma fonksiyonu (LAF) ve karesel ayrımlaştırma fonksiyonu (KAF) ile deprem ve patlatma olayları ayırt edilmiştir. Her bir istasyona ait ayrımlaştırma fonksiyonları elde edilmiştir. Her bir istasyona ait elde edilen başarı oranları, As/Ap-logS yöntemi için LAF'da %63,89 ile %100, KAF'da ise %55,56 ile %100 arasında değişmektedir. C-Sr yönteminde LAF başarı oranı %61,11 ile %100, KAF'da ise %52,78 ile %100 arasında değişmektedir. SDD yönteminde ise başarı oranı %77,36 ile %100 arasında değişmektedir. Yapılan ayrım analizi sonucunda toplam 258 adet sismik olayın 154 tanesi deprem, 104 tanesi ise patlatma olarak belirlenmiştir. Tektonik ve yapay kaynaklı aktivitelerin olduğu bölgelerde, farklı ayrımlaştırma yöntemlerin uygulanması sonuçların güvenilirliğini artıracaktır.

The aim of this study is discriminated of natural and artificial seismic activities for the Eastern Marmara Region. Total of 740 digital vertical velocity seismograms belong to 15 stations of 258 seismic events which occurred in 2017 with 1.3≤Md≤2 duration magnitude (Md) between 40.38°- 41.18° N and 29.42°-32.14° E by using broad band stations operated by Ministry of Interior, Department of Disaster and Emergency Management Presidency (AFAD) and Boğaziçi University Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute (KOERI) were used in this study. In the discrimination method, in addition to simple methods, amplitude ratio method (As/Ap), which developed by using the S-wave and P-wave amplitude ratio, complexity ratio method (C-Sr) and continuous wavelet transform methods (SDD) are used. The earthquakes and the explosions are discriminated by using the quadratic discriminant function (KAF) and the linear discriminant function (LAF) on the graphics of As / Ap amplitude ratio versus log S and of C versus Sr. Discriminant functions of each station are calculated. The success rates of each station vary between 55.56%-100% in KAF and 63.89%-100% in LAF for As/Ap-logS method. The success rate of the C-Sr method varies between 52.78%-100% in KAF and 61.11%-100% in LAF. In SDD method, the success rate varies between 77.36%-100%. As a result of the discrimination analysis, 154 out of the 258 seismic events are determined as earthquakes and 104 are as explosions. In areas with tectonic and artificial seismic activities, applying different discrimination methods will increase the reliability of the results.