Stratford Canning`in İstanbul elçiliği (1824-1832)

Abstract

Stratford Canning 19. yüzyıl Osmanlı ve İngiliz tarihinde mühim rol oynayan bir İngiliz diplomatıdır. 1808 yılında Osmanlı nezdinde gönderilen İngiliz sefaret heyetinde başkatip olarak vazifelendirilmiş ve ardından 1810-1812 yıllarında ortaelçi, 1825-1828 yıllarında büyükelçi, 1832 yılında Yunan hududu meselesini görüşmek üzere özel temsilci ve 1842-1858 yıllarında tekrar büyükelçi vazifelerini icra etmek suretiyle yarım yüzyıldan fazla bir süre Osmanlı diplomasisinde önemli misyonlar yüklenmiştir. Canning'in ortaelçiliği ve ilk büyükelçiliği dönemi artık Babıali'nin Batıya yöneldiği, siyasi, askeri, sosyal ve ekonomik yeni reform programlarını uygulamaya geçirdiği bir dönem olmakla birlikte sınırları içerisindeki gayr-i müslim unsurların Osmanlı'dan kopuş sürecinin başladığı ve Osmanlı'nın artık yükselen Avrupa karşısında bir güç unsuru oluşturabilmek amacıyla devletlerarasındaki mücadelede denge politikası izlemeye başladığı dönemdir. Uluslararası ilişkilere önem vermeye başlayan Babıali açısından kritik olan bu süreçte Canning'in Osmanlı nezdindeki faaliyetleri incelenerek bu döneme ışık tutulmuştur.

Statford Canning is a British diplomat who played an important role in 19th century British and Ottoman history. In 1808 he was appointed as head secretary to the British mission in the Ottoman Empire and successively served as plenipotentiary between 1810-1812. He served as ambassador between 1825-1828 and also as special representative of British government in negotiations for Greek- Turkish border in 1832. He served as ambassador between 1842 and 1858 for the second time. Therefore we had an important role in Ottoman diplomacy for half a century. The period when Canning conducted the duties of plenipotentiary and ambassador was the era when the Porte orientated towards the West and implemented new political, military, social and economic reforms. It was also an era when the process of disintegration of non- Muslim elements launched and the Ottoman Empire started to follow a balance policy in International struggles so as to form a power against rising Europe. Canning?s activities by the Porte in this process when the Porte started to attribute importance to International relations are analysed in order to shed light on this period.