Menapozun ve hormon replasman tedavisinin iz elementler, antioksidan sistem ve lipid düzeyleri üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Menapoz, normal ve metabolik süreçlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmakta ve organizmada birçok değişiklikle birlikte görülmektedir. Menapozla değişen hormonal denge kadınlarda, uzun sürede kan lipid düzeyleri ve antioksidan sistem üzerinde çeşitli değişikliklere neden olmaktadır. Bu sessiz değişiklikler kadınlarda artan bir riskle karşılaşılan çeşitli hastalıklara zemin hazırlamaktadır. Bu hastalıklardan en önemlisi kardiyovasküler hastalıklardır. Bu çalışmada; Menapoz ve hormon replasman tedavisinin kan lipid düzeyleri, antioksidan sistem ve iz elementler üzerine olası etkileri ve bu parametrelerin birbirleriyle ilişkilerinin araştırılması amaçlandı. Çalışmamızda, 46-55 yaşlan arasında sağlıklı postmenapozal dönemde 50 gönüllüden, HRT öncesi ve HRT'ye başladıktan 4,5 ay sonra alınan kan örneklerinde, kolesterol, trigliserid, HDL-kol, LDL-kol, VLDL-kol, Apo A-I, Apo B ve Lp (a) düzeyleri ile eritrosit SOD ve katalaz, serum seruloplazmin aktiviteleri, serum bakın, çinko düzeyleri belirlendi. Kontrol grubunu, 32.-42. yaşlan arasında sağlıklı ve menstruel düzeni normal 50 gönüllü oluşturdu. Premenapozal kontrol grubuna göre postmenapozal çalışma grubunda kolesterol (pO.001), LDL-kol (p<0.01), trigliserid (p<0.01), VLDL-kol (p<0.01), LDL-kol/HDL-kol oranı (pO.001), Apo A-I (p<0.001), Apo B (p<0.01), Lp (a) (p<0.01) ve serum bakır düzeylerinde (p<0.05) istatistiksel olarak anlamlı bir artış, HDL-kol (pO.001), eritrosit SOD (p<0.01)ve katalaz (p<0.01), serum seruloplazmin (p<0.05) ve çinko düzeylerinde (p<0.001) istatistiksel olarak anlamlı bir azalma saptandı. HRT sonrası verilerin HRT öncesi verilere göre kolesterol (p<0.001), LDL-kol (pO.001), LDL-kol/HDL-kol oranı (p<0.001), Apo A-I (pO.001), Apo B (pO.001), Lp (a) düzeylerinde (pO.001) ve eritrosit katalaz aktivitesi (p<0.01) istatistiksel olarak anlamlı bir azalma, HDL-kol (p<0.001), bakır düzeyleri (p<0.001), eritrosit SOD (p<0.001) ve serum seruloplazmin (pO.001) aktivitelerinde istatistiksel olarak anlamlı bir artış olduğu saptandı. Sonuç olarak; HRT, kan lipid düzeyleri ve antioksidan sistem üzerinde olumlu etkileri ile kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucu etki göstermektedir. Anahtar kelimeler: Menapoz, HRT, Lipidler, Lipoproteinler, Antioksidanlar, Eser elementler

II ABSTRACT Menopause is a result of normal and metabolic processes and causes many changes in the organism. In a long term period, hormonal balance that is influenced by menopause, causes changes in blood lipid levels and in antioxidant system in women. These changes increase the risk of some diseases, the most important of which are cardiovascular diseases. In this study, our aim was to investigate the influences of menopause and hormone replacement therapy (HRT) in blood lipid levels, antioxidant system and trace elements. We also aimed to investigate the relation between these parameters. 50 healthy wolunteers aged between 46-55 years and in postmenopausal period were included in this study. We determined cholesterol, triglyceride, HDL-kol, LDL-kol, VLDL-kol, Apo A-I, Apo B and Lp (a) levels and the activity of eritrosit SOD and catalase and serum ceruloplasmin; and also the levels of serum copper and zinc before HRT and 4,5 months after HRT. The control group consisted of 50 healty volunteers who were aged between 32.-42 years. We found a statistically important increase in postmenopausal group in cholesterol (p<0,001), LDL-chol (p<0,001), triglyceride (p<0,01), VLDL-chol (p<0,01), LDL-chol/HDL-chol ratio (p<0,001), Apo A-I (p<0.001), Apo B (p<0.01), Lp (a) (p<0,01) and serum copper levels (p<0,05). We also found a statistically important decrease in HDL-chol (p<0,001), eritrosit SOD (p<0,001), catalase (p<0,001), serum seruloplasmin (p<0,05) and zinc levels (p<0,001). According to the results after HRT and before HRT; we found a statistically meaningful decrease in cholesterol (p<0,001), LDL-chol (p<0,001), LDL-chol/HDL-chol ratio (p<0,001), Apo A-I (p<0.001), Apo B (p<0.001), Lp (a) levels (p<0,001) and eritrosit catalase activity. We found a statistically meaningful increase in HDL-chol (p<0,001), copper levels (p<0,001) and eritrosit SOD and serum ceruloplasmin activity (p<0,001). In conclusion, HRT has protective effects against cardiovascular diseases because it causes beneficial effects in blood lipid levels and antioxidant system. Key Words: Menopause, HRT, Lipids, Lipoproteins, Antioxidants, Trace elements