Sağlık inanç modeli doğrultusunda verilen eğitimin kadınların kendi kendine meme muayenesi uygulamaları üzerine etkisi

Abstract

Konu: Sağlık İnanç Modeli Doğrultusunda Verilen Eğitimin Kadınların Kendi KendineMeme Muayenesi Uygulamaları Üzerine EtkisiYazar: Zerrin ElikÖZETBu çalışmanın amacı, Sağlık İnanç Modeli doğrultusunda yapılandırılmış eğitim ilekadınların kendi kendine meme muayenesini doğru şekilde uygulamalarını sağlamaktır.Bu çalışmada yarı deneysel tasarımlardan benzer gruplarda ön-test/son-test düzenikullanılmıştır.Çalışma 1 Eylül 2004-13 Mayıs 2005 tarihleri arasında Kocaeli ili Santral SağlıkOcağı bölgesine bağlı Karabaş Mahallesi' nde ikamet eden 20-60 yaş grubu, 42 deney ve 48kontrol olmak üzere toplam 90 ev hanımı üzerinde gerçekleştirilmiştir.Veriler bilgisayar ortamında ki-kare, Kolmogrov Smirnov, bağımsız gruplarda t testi(Independent Samples t Test), bağımlı gruplarda t testi (Paired Samples t Test), Fisher kesinki-kare testi ve McNemar testi kullanılarak istatistiksel analiz yapılmıştır.Deney grubundaki katılımcılara Sağlık İnanç Modeli doğrultusunda yapılandırılmışeğitim ile KKMM ve meme kanseri konusunda eğitim verilmiştir. Eğitimde demonstrasyonyöntemi ve içinde kitleler bulunan meme maketi kullanılmıştır. Ardından Türkiye MemeVakfı' ndan temin edilen KKMM broşürü verilmiştir. Kontrol grubuna ise herhangi birgirişim uygulanmamıştır.Verilen eğitimle deney grubunda kontrol grubuna göre, KKMM ve meme kanserineilişkin bilgi konusunda bir artış olduğu, deney grubunda KKMM basamaklarını doğruuygulayanların oranında anlamlı bir artış tespit edilmiştir.Yapılan eğitim sonrasında sağlık inançları boyutlarından sağlık motivasyonu veKKMM yararları dışındaki boyutlarda iki grup arasında anlamlı bir fark oluşmuştur.Bu çalışma SİM doğrultusunda yapılan eğitimin, KKMM bilgi ve uygulamaları ilememe sağlığı ile ilgili inançları arttırdığını göstermektedir.Anahtar kelimeler: Kendi kendine meme muayenesi, Sağlık İnanç Modeli, memekanseri, sağlık inançları

Title: Effect of education based on Health Belief Model on breast-self examination practiceAuthor: Zerrin ElikABSTRACTThe aim of this study was to provide effect of breast-self examination by educationbased on Health Belief Model.Pre-post test design in similar groups, a quasi-experimental design was used in thisstudy.The sample of this study include 20-60 age house-wifes residence at Karabas Streetconnected with Santral Health Center in Kocaeli between 1 September 2004 and 13 May 2005date (n=90). Fourty-eight of them were control group and fourty-two of them wereintervention group.The collected data were analysed by chi-square test, Kolmogrov Smirnov test,Independent Samples t test, Paired Samples t test, Fisher?s exact test and McNemar test.Education based on Health Belief Model about breast-self examination and breastcancer was given to participations in experimental group. Demonstration method and breastmodel which include lumps were used in education. After that Turk Breast Foundation?sbrochures were given. But control group was non any intervention.There is increase information about breast-self examination and breast cancer inintervention group comparing control group. The rate of increase participations who applytrue breast-self examination phases in intervention group was significant (p<0.05).After the education, the differences between control group and intervention group ofhealth belief dimensions except health motivation and breast-self examination?s benefits werestatistically significant (p<0.05).This study show that education based on Health Belief Model increase informationand applications of breast-self examination and believes related to breast health.Key words: Breast-self examination, Health Belief Model, breast cancer, healthbeliefs.