Cerrahi tedavide ergenin aydınlatılmış onamı

Abstract

Amaç: Çocukluk döneminin bağımlılığından kurtulup kendi kendilerini yönetebilen özerk bireyler olma çabasındaki ergenlerin, ebeveynlerinin ve çocuk cerrahlarının demografik, sosyal ve mesleki özellikleri ile ergenin aydınlatılmış onamı hakkında tutumlarının, deneyimlerinin, tercihlerinin ve beklentilerinin belirlenmesini, dolayısıyla ülkemizde cerrahi tedavide ergenin aydınlatılmış onamı konusunda yaşanan etik sorunların belirlenerek, çözüm yolları ve olası katkı sağlayabilecek bilgilerin üretilmesini hedefledik. Gereç ve Yöntem: 15 Temmuz 2014 – 15 Ocak 2015 tarihleri arasında üç grupla yürüttüğümüz çalışmamıza, Kocaeli ilinde çocuk cerrahisi hizmeti veren 5 hastanede ameliyat olmak üzere yatırılmış, henüz cerrahi girişim yapılmamış 14-17 yaş aralığında olan 91 hasta ergen, 88 onların ebeveyni ve Türkiye Çocuk Cerrahisi Derneği (TÇCD)'ne üye olan 60 çocuk cerrahı katılmıştır. Bulgular: Çalışmamıza katılan ergenlerin %92,3 (n=84)'ü aydınlatılmış onam bilgisi istediği halde sadece %7,7 (n=7)'sine aydınlatılmış onam bilgisi verilmişti. Ebeveynlerin ise %27,6 (n=23)'sı kendilerine aydınlatılmış onam bilgisi verildiğini, ancak bu bilgilendirmenin yeterli olmadığını düşünmekteydi. Ergenlerin %37,4 (n=34)'ü bir ergenin hastalığı ve tedavisi için en iyi kararı kendisinin verebileceğini, %27,5 (n=25)'i ve ebeveynlerinin %62,5 (n=55)'i ise ergen, ebeveyn ve doktorun birlikte karar vermesi gerektiğini belirtmişti. Ergenler gibi ebeveynleri ve çocuk cerrahları da 12 yaş ve üzerinde olan hasta ergenlere bilgi verilmesi gerektiğini belirtirken, ergenin karar verme sürecine dâhil edilme yaşını ergenler ve ebeveynler 15 olarak belirlemişti. Çocuk cerrahları ise mesleki uygulamalarında 15 olan karar verme sürecine dâhil edilme yaşının 14 olması gerektiğini bildirmişti. Sonuç: Bulgularımız, ergenin ve ebeveynlerinin bilgilendirilmesinde ve ergenlerin karar verme sürecine dahil edilmesinde ciddi etik sorunlar olduğunu göstermektedir. Bu etik sorunların çözümü için hekimlere mezuniyet sonrasında da etik eğitimi sağlanmasının yanı sıra başta Sağlık Bakanlığı ve ilgili bakanlıklar olmak üzere ulusal çocuk/meslek derneklerinin/birliklerinin, hatta hastanelerin egenin özerkliğini yükseltmek ve haklarına saygı gösterebilmek adına ergenlerin aydınlatılmış onamı konusunda politikaların ve rehber kuralların oluşturulması önerilmiştir.

Object: We aimed at determining the demographic, social and professional characteristics of pediatric surgeons, the parents and the adolescents who is trying to be autonomous individual, who can manage himself/herself by rescuing from childhood period dependence, and experiences, approaches, choices and expectation of adolescent about informed consent, thus we intended to generate knowledge which can provide solution and contribution through determining ethical problems about adolescent informed consent in surgeon treatment in our country.Materials and Methods: We carried out our study with three groups between 15th of July 2014 and 15th of January 2015. The participants were 91 adolescent patient whose ages range 14-17 years and hospitalized in 6 different pediatric surgeon clinics to have an operation in Kocaeli, 88 parents of these adolescent and 60 pediatric surgeon who are members of Turkey Pediatric Surgery Association(TÇCD).Findings: 92.3% (n=84) of the adolescents who participate our study wanted to have informed consent ,but only 7.7% (n=7) of them had informed consent. 27.6% (n=23) of the parents had informed consent but they thought that they were not informed enough. 37.4% (n=34) of the adolescents explained that they can make the best decision about their illness and its treatment, 27.5% (n=25) of them explained that their parents can make the best decision and 62.5% (n=55) of them explained that adolescent, parent and doctor together should make the decision. Like the adolescent, the parents and the pediatric surgeons also said that 12 years and over adolescent patients have to be informed. The adolescents and their parents thought that the age of involving in making decision is 15, the pediatric surgeons suggest that the age should be 14, but, in their professional procedure, it is 15.Conclusion: Our findings show that there are serious ethical problems about the involving adolescent in making decision. For solution of these problems, after graduating, the doctors should have ethic education, and also it is suggested that Ministry of Health and related Ministries, national child/profession associations/unions an deven the hospitals should form policies and guidance of rules about adolescent's informed consent for raising the autonomy of the adolescent and respecting his/her rights.