Farklı klasmanlardaki futbol hakemlerinde şiddet eğilimi, psikolojik dayanıklılık ve karar verme düzeyi: Türkiye açısından bir inceleme

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı; Türkiye'deki çeşitli illerde görev yapan farklı klasmandaki futbol hakemlerinin şiddet eğilimleri, psikolojik dayanıklılık ve karar verme düzeylerini belirlemektir. Belirlenen bu özelliklerin de; yaş, cinsiyet, medeni hali, anne-baba eğitim durumu, ekonomik düzey, son 10 yıldır yaşadığı yer gibi sosyo-demografik özellikleri ile hakemlik mesleğine ilişkin özellikler olarak; hakemlik yılı, klasmanı, hakemlik yaptığı bölge gibi özellikler ile şiddete maruziyet durumu, şiddet görülen ortam ve aktif spor yapma durumlarına göre incelemektir.Yöntem: Bu araştırma, Türkiye'deki farklı klasmanlardaki futbol hakemleri evrenini temsilen küme örnekleme yöntemi kullanılarak 7 coğrafi bölgeden hakemlerin yoğun olduğu illerden 1115 hakem ile yapılmıştır. Hakemlere Türkiye için uyarlamasını Göka, Bayat ve Türkçapar (1995)'ın yaptığı Şiddet Eğilimi Ölçeği, Taşdelen (2002)'in yaptığı Karar Verme Stilleri Ölçeği ve Karaırmak (2010)'ın yaptığı Connor-Davidson Psikolojik Dayanıklılık Ölçekleri uygulanmıştır. Veri analizleri için SPSS 18.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmamızda elde edilen bulgulara göre kadın ve erkek hakemlerin psikolojik dayanıklılık puanları analiz edildiğinde kadınlar lehine anlamlı farklılık olduğu. Şiddet görme durumu değişkeni ile şiddet eğilimi puan ortalaması arasında şiddet görenler lehine anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p<0,05).Sonuç: Hakemlerde; yaş, eğitim düzeyi, anne eğitim düzeyi arttıkça psikolojik dayanıklılığın arttığı, şiddet gören futbol hakemlerinin; şiddet eğilimine ve bağımlı karar verme stiline yatkın oldukları ayrıca psikolojik dayanıklılığın tüm alt karar verme stilleri ile ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Futbol Hakemleri, Karar Verme Stilleri, Psikolojik Dayanıklılık, Şiddet Eğilimi, Şiddet, Türkiye

Objective: The objective of this study is to determine the tendency to violence, psychological durability, and levels of decision making of referees that serve in different divisions in different cities of Turkey. Once the parameters mentioned above are determined, they will be studied in terms of socio-demographic aspects like age, gender, marital status, educational background of parents, income level, and the place the last ten years he/she has lived. Moreover, the parameters will be studied in terms of refereeing aspects such as refeereeing duration, division, the location of refereeing. Also the parameters will be studied in terms of exposure to violence, the environment violence exposed and active sport conditions.Method: This study was carried on using cluster sampling method over 1115 referees that are from the cities where there are many referees, from all geographical regions of Turkey, and from different football divisions. Violence Tendency Scale by Goka, Bayat, and Turkcapar (1995), Decisions Making Styles Scale by Tasdelen (2002), and Connor-Davidson Psychological Durability Scales by Karaırmak (2010) were practised to study the referees. For data assessment SPSS 18.0 statistics program was used. Results: According to the data gathered from this study, when the psychological duration grades of male and female referees were analyzed the significant difference were in favor of female refereesFurthermore, when violence exposure parameter and tendency to violence grade averages were analyzed, it was observed that statistical difference were in favor of the referees who were exposed to violence (p<0,05).Conclusions: It was concluded that as age, educational level and eduacational level of the mother increases, psychological durability increases. Morever, it was observed that the referees exposed to violence are prone to tendency to violence and dependent decision making style. Also, it was concluded that psychological durability is interrelated to all kinds of sub- decison making styles.Keywords: Football Referees, Decision Making Styles, Psychological Durability, Tendency to Violence, Violence, Turkey