Biyoetikte savunmasızlık kavramının analizi ve LGBT (lezbiyen, gey, biseksüel, transeksüel) bireyler için uygunluğunun değerlendirilmesi

Abstract

Biyoetikte Savunmasızlık Kavramının Analizi ve LGBT (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Transeksüel) Bireyler için Uygunluğunun DeğerlendirilmesiAmaç: Biyoetik literatüründe savunmasızlık tanımlarını ve bileşenlerini analiz ederek bir savunmasızlık sınıflandırmasına ulaşmak, biyotıp alanında LGBT bireyler hakkında hangi konularda kanıt oluşturacak veri toplandığını belirlemek ve elde edilen savunmasızlık sınıflandırmasının bu görünüme uygun olup olmadığını değerlendirmektir.Yöntem: Araştırmada iki farklı türde sistematik derleme yapıldı. Nitel sistematik derlemede PubMed, Web of Science ve Scopus veri tabanlarında yapılan taramayla savunmasızlık tanımı içeren makeleler araştırıldı, metinlerden çıkarılan tanımlar tematik analizle değerlendirildi. Sistematik derlemelerin sistematik derlemesinde PubMed veri tabanında yapılan taramayla biyotıp alanında LGBT bireyler hakkında yapılan sistematik derlemeler araştırıldı, makaleler hedef grup, yayın yılı ve konu açısından tematik analizle değerlendirildi.Bulgular: Savunmasızlık kavramı hakkında yapılan tarama sonucu ulaşılan 1091 makale değerlendirilerek tanım içeren 66'sı çalışmaya dahil edilmiştir. Bu makalelerde kullanılan tanımların bileşenleri kodlanmış, ardından bu kodlar ontolojik ve antropolojik temellere dayalı savunmasızlık olarak iki ayrı kategori altında (i) savunmasızlık tanımının özellikleri, (ii) tanımı oluşturan bileşenler (iii) bu bileşenleri oluşturan etkenler başlıkları çerçevesinde ilişkilendirilerek özgün bir sınıflandırmaya ulaşılmıştır. LGBT bireyler hakkında yapılan tarama sonucunda biyotıp literatüründe bulunan 558 çalışma değerlendirilerek cinsel azınlıklar hakkında sistematik derleme olan 234'ü çalışmaya dahil edilmiştir. LGBT hakkındaki çalışmalarda 2010 yılından itibaren keskin bir artış olduğu, sırasıyla en sık HIV (n=101), LGBT cinselliği (n=19), LGBT'ye yönelik tutumlar (n=12) ile şiddet-cinsel suç-istismar (n=11) hakkında sistematik derleme yapıldığı görülmüştür.Sonuç: Çalışmamız sonucunda literatürdeki tanımların tamamından yararlanılarak özgün bir savunmasızlık tanımı önerilmiştir. LGBT'nin biyotıp literatüründeki görünümünün, HIV/AIDS, şiddet, madde kullanımı gibi alanlarda yoğun olduğu, yani kanıta dayalı tıbbi verilerin damgalama ve ayrımcılığa yol açacak şekilde birikmiş olduğu sonucuna varılmıştır. Önerdiğimiz sınıflandırma açısından LGBT bireylerin literatürdeki görünümü incelenerek savunmasız bir grup oldukları, savunmasızlığı doğuran etkenler açısından değerlendirildiğinde ise pek çok durumda LGBT bireylerin çifte savunmasızlık yaşayabildiği sonucuna varılmıştır.

Analysis of Vulnerability Concept in Bioethics and its Appropriateness for LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transsexual) IndividualsObjective: The aim of this study was to analyze the definitions and components of vulnerability concept in bioethics literature to reach a taxonomy for vulnerability, in order to determine the topics which LGBT individuals became an object in biomedical literature and to assess whether the taxonomy of vulnerability is appropriate for this appearance.Method: Two different types of systematic approaches were used in the study. In the 'qualitative systematic review', the articles containing definitions of vulnerability in PubMed, Web of Science and Scopus databases were searched and the definitions extracted from the texts were evaluated by thematic analysis. In the 'review of systematic reviews', systematic reviews of LGBT individuals in the field of biomedicine were searched through the PubMed database, and the articles were evaluated by thematic analysis in terms of target group, publication year and subject.Results: The result of screening the concept of vulnerability was evaluated 1091 reached articles and 66 of which containing the definition were included in the study. The components of the definitions used in these articles were coded and then an original (or a unique) taxonomy was achieved by associating them with two categories of vulnerability based on ontological and anthropological grounds: (i) the characteristics of vulnerability definition, (ii) components of definition, and (iii) the factors which affect these components. As a result of screening LGBT individuals, 558 studies in the biomedical literature were evaluated and included in 234 systematic review on sexual minorities. The work on LGBT has increased significantly since 2010. HIV (n = 101), LGBT sexuality (n = 19), attitudes towards LGBT (n = 12) and violence-sexual crime-abuse have been the most popular topics, respectively.Conclusion: The result of our study suggested a unique/an original taxonomy for vulnerability by making full use of the definitions in the literature. We came to the conclusion that the appearance of LGBT in the biomedical literature was concentrated in areas such as HIV/AIDS, violence and drug use. Evidence-based medical data has accumulated stigmatization and discrimination. In terms of the taxonomy we proposed, the appearance of LGBT in the biomedical literature seemed vulnerable and evaluated in terms of the factors causing vulnerability. In many cases it has been concluded that LGBT individuals could experience double vulnerability