Edirne Milletvekili Mehmet Şeref Aykut ve Birinci TBMM`deki faaliyetleri

Abstract

Osmanlı Devleti,I. Dünya Savaşı sonrası getirileri ağır olan Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalamıştır. 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan bu antlaşma gereğince İtilaf Devletleri işgallere başlamış, işgal edilen yerlerde yaşayan halkımız baskı ve zulme uğratılmıştır. Anadolu'nun değişik yerleri İtilaf Devletlerince işgallerle parçalanırken, bu parçalanma Trakya topraklarında da Yunanlılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Mehmet Şeref Aykut ve arkadaşları Trakya-Paşaeli Cemiyetini kurarak işgallere karşı halkı örgütlemeye çalışmıştır. Aynı zamanda Mehmet Şeref Aykut; cemiyetin yayın organı olan Trakya Paşaeli gazetesinde yazarlık yaparak Milli Mücadele'ye destek olmuştur. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı 12 Ocak 1920'de açılmış, Mehmet Şeref Aykut da bu Mecliste Edirne milletvekili olarak görev yapmıştır. Meclisin en önemli çalışması olan Misak-ı Milli Beyannamesini kürsüden Mehmet Şeref Aykut okumuştur. Bu önemli karar İtilaf Devletlerinin tepkisine sebep olmuş ve Milli Mücadele'nin güç kazanmasından endişe duyan İtilaf Devletleri 16 Mart 1920'de İstanbul'u resmen işgal etmişlerdir. İşgalden sonra Mebusan Meclisi İngilizlerce basılarak bazı milletvekilleri Malta'ya sürülmüştür. Mehmet Şeref Aykut da Malta'ya sürülen milletvekilleri arasında yer almıştır. Malta'dan kurtulduktan sonra Ankara'ya gelerek 23 Nisan 1920'de açılmış olan ve bir süreden beri çalışmalar yapmakta olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne 25 Nisan 1921'de Edirne milletvekili olarak katılmıştır. I. Meclis'in seçimleri yenileme kararı alan takririn altında imzası bulunmasına rağmen II. Dönem TBMM seçimlerine katılmamıştır. Bu sırada Avukatlık mesleğini sürdürmüştür. Bir süre sonra; IV, V ve VI. dönem TBMM seçimlerinde tekrar Edirne milletvekili seçilmiştir. Altıncı dönem Milletvekilliği sırasında 18 Mayıs'ta 1939'da vefat etmiş; 21 Mayıs'ta Edirne Kıyık mezarlığında defnedilmiştir. Anahtar Kelimeler: Mehmet Şeref Aykut, Trakya Paşaeli, Meclis-i Mebusan, Malta, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milletvekili, Misak-ı Milli.

After the World War I, Ottoman Empire has signed the Armistice of Mondros that had dreadful outcomes. As a result of the armistice signed on 30 October 1918, Allies has started occupying Ottoman lands and torturing the local people. While the Anatolia was being divided into pieces by Allies, Thrace was taken by Greeks. Mehmet Şeref Aykut and his colleagues founded The Trakya-Paşaeli Association in order to organize people against the occupations. By the way, Mehmet Şeref Aykut worked as a writer in newspapers such as the Trakya Paşaeli in has support the National Campaign via print media.The Last Ottoman Parliament was met on 12 January 1920, Mehmet Şeref Aykut served as Edirne Deputy in this chamber. The most significant work of this parliament, National Oath, was read by Mehmet Şeref Aykut at rostrum. This work worried the Allies and results the Occupation of Istanbul on 16 March 1920. After the occupation, chamber was stricken by British forces, several deputy was sent to Malta, including the Mehmet Şeref Aykut. After the released from the Malta exile, he came to Ankara and on 25 April 1921 he attended the Grand National Assembly of Turkey, which was being worked since 23 April 1920, as the deputy of Edirne. Even though he signed the declaration for the new election, he did not participate the elections as a candidate. In this period, he continued to work as a lawyer. After a period, he was elected as the Edirne deputy in IV., V. and VI. terms of government. While he was serving as the Edirne deputy in sixth government, he passed away on 18 May 1939. He was buried at graveyard in Kıyık, Edirne.Keywords: Mr. Mehmet Şeref Aykut, Trakya Paşaeli, Last Ottoman Parliament, Malta, Turkısh Grand Natıonal Assembly, Deputy, National Oath.