Finansal krizler ve kırılgan ekonomiler üzerine etkileri

Abstract

Tarihsel süreçte birçok kriz yaşanmıştır, fakat 1990'lı yılların sonlarından itibaren yükselen piyasa ekonomilerinde ortaya çıkan krizler küreselleşen dünya ile ülkeleri çok daha derinden etkilemektedirler. Çünkü krizlerin küresel boyut kazanmasıyla, bir ülkede meydana gelen kriz yayılarak tüm dünyayı etkiler hâle gelmektedir. Finansal serbestleşme, makroekonomik istikrarsızlıklar ve finansal yapıdaki zayıflıklar gibi nedenlerden dolayı ekonomiyi kırılgan hale getirmektedir. Kırılganlık, ekonomide öngörülemeyen olaylar tarafından zarar görme veya negatif yönde etkilenme riskidir. Kırılganlığın sürdürülemez duruma gelmesi ise krizlere neden olmaktadır. Kırılganlık, finansal sistemin yapısından kaynaklanmakta; kriz ise, kırılganlık ve yaşanan dış şoklar nedeniyle ortaya çıkmaktadır.Bu çalışmanın amacı, kırılganlık ve kriz olgusunun etkileşimini ortaya koymaktır. ABD Merkez Bankası'nın (FED) tahvil alımlarını azaltma kararı vermesi nedeniyle olumsuz yönde etkilenecek ülkeler olarak sınıflandırılan `Kırılgan Beşli` kavramı ortaya atılmıştır. Bu bağlamda kırılgan beşli olarak gruplandırılan Brezilya, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye'nin makroekonomik göstergeleri incelenerek kırılgan yapıları saptanmaya çalışılmıştır. Ve bu beş ülkenin 2005-2013 dönemi için kırılganlık göstergeleri olarak; dış kırılganlık, mali kırılganlık ve finansal kırılganlık göstergeleri şeklinde gruplandırılıp incelenerek, kriz yaratabilme durumları tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmalar sonucunda, kırılgan beşli ülkelerinin yüksek cari açık, yüksek enflasyon, düşük büyüme hızları gibi birçok makroekonomik büyüklüklerinin kırılgan yapıda olduğu belirlenmiştir. Fakat sorunların geçmişten beri süre geldiği ve şuan için kriz riski taşımadıkları saptanmıştır.

Many crises has experienced in the historical process, but since the end 1990s crises occur in emerging market economies much more deeply affected the globalized world. With the global dimensions, crises have been a spreading consequence occurring in one country affect the entire world. Financial liberalization due to macro-economic instability and weaknesses in the financial structure makes the economy more fragile. Fragility is described as a risk that affects the economy negatively by unexpected incidents in economy. Therefore, the fragility in the unsustainable situation causes crises which results from the structure of the financial system; however, the crisis arises due to the fragility and extremal shocks. The aim of this study is to examine the interactions between fragility and crisis conceptions. US Central Bank (FED) after the decision of stopping buying bond to aid economy some countries classified as `Fragile Five` and this concept has been developed. In this context, as grouped fragile five; Brazil, India, Indonesia, South Africa and Turkey's macroeconomic indicators examined and studied to determine the fragile structures. In addition, fragility indicators for the 2005-2013 period of five countries; external fragility, fiscal fragility and financial fragility indicators as grouped examined to determine the status of creating the crisis.Consequently, it is observed that high current account deficit, high inflation, low rate of growth problems are some risky macroeconomic variables for fragile five countries. Even though these problems in the fragile five have been long time standing problems and risks, they haven't been recently resulted in crisis.