Web siteleri için birleşik web erişilebilirlik değerlendirme çerçevesi önerisi

Abstract

Görme, işitme, epilepsi, motor veya bilişsel becerilerde azalma gibi engelleri olan kullanıcılar, web tarafından sunulan hizmetlere erişimde sorun yaşayabilmektedirler. Günümüzde özellikle iletişim ve bilgiye erişim aracı haline gelen web sitelerinin herkes tarafından erişilebilir olarak tasarlanması oldukça önemli bir konudur. Tez kapsamında web sitelerinin erişilebilirlik konusunda değerlendirilebilmesi için Web İçeriği Erişilebilirlik Yönergesi 2.0 dikkate alınarak Birleşik Web Erişilebilirlik Değerlendirme (BWED) Çerçevesi geliştirilmiştir. BWED çerçevesi otomatik ve uzman temelli değerlendirme yaklaşımlarının bir arada uygulanmasını sağlayacak şekilde yapılandırılmıştır. Otomatik değerlendirme yöntemi olarak Achecker aracı dahil edilirken uzman temelli değerlendirme yaklaşımı olarak da Bariyer Gezinti (BG) yöntemi için BWED çerçevesi içerisinde bir ara yüz oluşturulmuştur. Bu çerçeve kullanılarak yapılacak erişilebilirlik değerlendirmeleri sonucunda değerlendiricilere bir web sitesinde bulunan erişilebilirlik hataları raporlanırken, hataların giderilmesi için de öneri niteliğinde tavsiyeler sunulabilmektedir. Geliştirilen BWED çerçevesi aracılığıyla, erişilebilirlik hata sayıları birbirinden farklı olan üç üniversitenin web sitesi değerlendirilmiştir. Böylece geliştirilen uygulamanın doğruluğu ve tutarlılığı analiz edilmiştir. Değerlendirme sonuçlarına göre otomatik ve uzman temelli değerlendirme yöntemlerinden elde edilen sonuçların birbiriyle tutarlı olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca otomatik değerlendirme aracının kontrol edemediği ancak bir uzman tarafından tespit edilmesi mümkün olan kontrol noktalarının da BG yöntemiyle tespit edilebildiği ortaya konmuştur.

Individuals with disabilities such as vision, hearing, epilepsy, motor or cognitive impairment may have problems accessing the services provided over the web. Nowadays, it is very important to design websites that are accessible to everyone, especially as a means of communication and access to information.Within the scope of the thesis, a Unified Web Accessibility Assessment (UWAA) Framework was developed by considering Web Content Accessibility Guideline 2.0 in order to evaluate web sites on accessibility. Automated and expert-based evaluation approaches are integrated in the scope of UWAA framework. While Achecker tool was integrated as an automatic evaluation method, an interface was developed for the implementation of Barrier Walkthrough (BW) method within the UWAA framework. Framework enables to evaluate the accessibility of a website and also provides recommendations to overcome the errors to the evaluators and website developers. The websites of three universities which have different accessibility errors were evaluated by UWAA framework to determine the accuracy and consistency of the developed application. According to the evaluation results, it was observed that the results obtained from automated and expert based evaluation methods were consistent with each other. Furthermore, it has been demonstrated that control points which cannot be controlled by the automatic evaluation tool but which can be detected by an expert can also be identified by BW method.