İsmâil Hâmi Danişmend`in fikirleri: Türkçülük, İslamcılık, Batıcılık

Abstract

Danişmend Beyliği kurucusu Ahmet Gazi'nin soyundan gelen İsmail Hami Danişmend, 1892 yılında Merzifon'da doğdu. Eğitimini özel olarak almıştır. İsmail Hami hayatı boyunca bir çocuk sahibi olmamıştır. Nazan Danişmend ile evlenmiştir. Ancak 1947 yılında çok sevdiği eşini kaybetmiştir. Arapça, Farsça ve Fransızcayı çok iyi bilen İsmail Hami, Almanca ve Latinceye de iyi derecede vakıftı. 12 Nisan 1967'de vefat eden Danişmend, Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.Kısa bir süre memurluk ve öğretmenlik yapan Danişmend, Kurtuluş Savaşı'nın ardından resmi görev almayarak tarih çalışmalarına yönelmiştir. 1939 yılında Türklük mecmuasını çıkarmıştır. 1940-1942 ile 1947-1948 yıllarında Cumhuriyet gazetesinde, 1950-1952 arasında ise Milliyet gazetesinde yazmıştır. Sözlük çalışmalarından tercümelere, dini kitaplardan tarihi kitaplara kadar geniş alanlarda ve çok sayıda esere imza atmıştır.İsmail Hami Danişmend ırkı bir doğa unsuru gibi görmüş ve bir ağaca benzetmiştir. Ona göre çınar nasıl bir ağaç türüyse, tavus nasıl bir kuş türüyse ırk da aynen bunlar gibi bir insan çeşididir. Danişmend milliyetin tanımının çok farklı olduğunu, her toplumda kendi gerçeklerine göre milliyetin tanımının yapıldığını ifade etmiştir. Ancak Türkiye'de milliyetin tanımında bir birlik olmadığını, bir tek tanımın yapılmasının ise ilimle mümkün olacağını dile getirmiştir. İsmail Hami İslam dininin ilme önem veren en önemli din olduğunu belirtmiştir. Evrensellik açısından ise İslam dininin tek din olduğunu dile getirmiştir. İslam'a hizmet eden en önemli milletin ise Türkler olduğunu, Arapların İslam'a zarar verdiklerini ifade etmiştir. Anahtar Kelimeler: İsmail Hami Danişmend, tarih, fikir, Türk, İslam, Batı.

Danishmend Principality founder Ahmet Gazi's descendants Ismail Hami Danishmend, was born in 1892 in Merzifon. He received special education. Ismail Hami didn't have a child throughout life. He married Nazan Danishmend. But in 1947, he has lost his beloved wife. Ismail Hami knows very well Arabic, Persian and French, he was fluent in German and Latin. Danishmend who died in April 12,1967, he was buried in the Zincirlikuyu cemetery.A short time civil servant and a teacher Danishmend, after the War of Liberation has turned to the study of history, he wasn't taking official duties. In 1939, he brought the magazines Turkishness. He wrote the Republican newspaper in years 1940-1942 with 1947-1948 and in the National newspaper between 1950-1952. He translated from the distionary to study large areas of up to date boks and religious books, has signed a number of works.Ismail Hami Danishmend race seen as an element of nature, and he likened it to a tree. If a treespecies Cinar how according to him, therace is exactly how a peacock bird species is a human kind of like them.Danishmend said the definition of nation is very different, it's done in every society according to their own definition of the nation's grounds. However he said there isn't unity in the definition of nations in Turkey, while making a single definition has expressed will be possible to province.Ismail Hami Islam's emphasis on the province stated that the most important religions. He expressed in terms of the universality of Islam is the only religion. He said the folks who serve Islam's most important that theTurks, the Arabs stated that they harm Islam.KeyWords: Ismail Hami Danishmend, history, idea, Turkish, Islam, Western.