Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı konmuş çocukların ebeveynlerinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu sıklığı

Abstract

Amaç: Bu çalışmada 7?16 yaş aralığındaki DEHB tanısı almış çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinde DEHB belirti sıklığının araştırılması, ebeveynlerinde DEHB belirtileri olan çocuk ve ergenlerde bozukluğun belirti şiddeti ve eşhastalanım düzeyinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: KOÜTF Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran, 7-16 yaşları arasındaki DEHB tanısı almış 81 çocuk ve kontrol grubu olarak Yıkıcı Davranış Bozukluğu tanısı almayan, yaş, cinsiyet, zeka düzeyi açısından benzer özelliklere sahip 60 çocuk çalışmaya alınmıştır. Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli-Türkçe Uyarlaması (ÇDŞG-ŞY-T) ve DSM-IV'e dayalı görüşmelerle (135) DEHB tanısı konan çocuklara Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği (ÇDÖ), Çocuklar İçin Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (ÇDSKE), Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği (BSÖ) verilmiştir. DEHB tanılı çocukların belirtilerinin şiddeti ve yaygınlığını değerlendirebilmek için ebeveynlerinin Conners Ebeveyn Derecelendirme Ölçeği (CADÖ?48) ve Çocuk ve Ergenlerde Davranış Bozuklukları İçin DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (ÇEDBÖ) doldurmaları sağlanmıştır. Çalışmaya alınan çocukların ebeveynlerinin, çocuk¬luktaki DEHB belirtilerini geriye yönelik sorgu¬lamak amacıyla Wender-Utah Derecelendirme Ölçeği (WUDÖ), halen devam etmekte olan DEHB belirtileri ve şiddetini değerlendirmek amacıyla Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ölçeği (DEHÖ-E) kullanılmıştır.Bulgular: DEHB grubundaki deneklerin ebeveynlerinin WUDÖ ve DEHÖ-E puan ortalamalarının kontrol grubundan anlamlı oranda yüksek olduğu bulunmuştur. WUDÖ değerlendirildiğinde, DEHB grubundaki deneklerin annelerinin %19,8'inin, babalarının %19,8'inin ve kontrol grubundaki annelerin %5'inin, babaların %8,3'ünün çocukluk çağında, ölçeğe göre DEHB tanısı aldıkları saptanmıştır. Annelerin çocukluk dönemi DEHB tanısı alma oranlarındaki fark iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Ancak DEHB grubundaki çocukların babalarının çocukluk çağı DEHB tanısı alma oranlarının, kontrol gruplarındaki babalara göre yüksek olmasına rağmen istatistiksel açıdan farklılık göstermediği saptanmıştır. Şimdiki DEHB belirtilerini sorgulayan DEHÖ-E'nin tüm alt bölüm ve toplam puan ortalamaları, DEHB grubundaki ebeveynlerde kontrol grubundan anlamlı oranda yüksektir. Ayrıca WUDÖ ve DEHÖ-E puanları ile çocukların ÇEDBÖ ve CADÖ?48 puanları arasında pozitif korelasyon olduğu saptanmıştır. WUDÖ puanına göre, çocukluk döneminde DEHB tanısı alan ebeveynlerin çocuklarında ek tanı sıklığı anlamlı oranda yüksek bulunmuştur. DEHÖ-E puanlarına göre ise çocuklardaki ek tanı sıklığında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Aynı şekilde DEHB belirtilerini çocuklukta ve şimdi gösteren ebeveynlerin çocuklarında, DEHB belirtisi göstermeyen ebeveynlerin çocuklarına göre yıkıcı davranış bozuklukları (KOKG ve DB) ek tanı sıklığında da farklılık yoktur.Tartışma: Bu çalışmada DEHB'nun ailevi geçiş özelliği desteklenerek, ebeveynlerde DEHB bulunması halinde çocuklarda DEHB belirti sıklığı ve şiddetinin arttığı, ayrıca çocuklardaki DEHB eşhastalanımının ebeveynlerin DEHB tanısından bağımsız olduğu bulunmuştUR.

Objective: The purpose of this study was to investigate the rates of ADHD symptoms of the parents of children and adolescents with ADHD, and the severity of symptoms and comorbidity in children and adolescents with parental ADHD.Method: 81 children between 7?16 years of age with diagnosis of ADHD who were referred to the outpatient clinic of Kocaeli University School of Medicine Child and Adolescent Psychiatry Department and 60 children who did not have a diagnosis of disruptive behaviour disorder and with similar features such as age, sex and mental status with the patient group were enrolled as control group. Children who had the diagnosis of ADHD based on interviews by using Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Age Children- Present and Lifetime Version-Turkish Version (K-SADS-PL-T) and DSM-IV, completed the Children?s Depression Inventory (CDI), the State-Trait Anxiety Inventory for Children (STAIC) and the Coopersmith Self-Esteem Scale-Child form. To determine the severity and prevalance of symptoms of the children with ADHD, parents were asked to fill the Conners Rating Scale for Parents and the Turgay DSM-IV-Based Child and Adolescent Behavior Disorders Screening and Rating Scale (T-DSM-IV-S). Parents of children with ADHD are assesed for their childhood ADHD symptomatology by using the Wender-Utah Rating Scale (WURS) and they filled Adult Attention Deficit Hyperactivity Scale (ADHS-A) for the purpose of evaluating their present and ongoing status of severity of the symptoms of ADHD.Results: The parents of the ADHD group had statistically higher scores of WURS and ADHS-A compared with the control group. In the ADHD group %19.8 of the mothers and %19.8 of the fathers were diagnosed as childhood ADHD using WURS, for the control group rates were %5 for the mothers and %8.3 for the fathers who had scores above the cutt-off value. The rate of being diagnosed as childhood ADHD for the mothers between two groups showed statistically difference. Even though scores were higher, the rate of childhood ADHD diagnosis of the fathers of the ADHD group had no statistical difference compared with the control group. The scores of ADHS-A of parents of children with ADHD were statistically higher than the control group in all sections. A positive correlation is found between WURS and ADHS-A scores and T-DSM-IV-S and CPRS scores of children. Prevalence of comorbiditidy in children with parental childhood ADHD was also statistically higher according to the WURS assesment. In the other hand, children showed no statistical difference of comorbidity rate with the ADHS-A scores. A similar result is found comparing the rate of disruptive behavioral disorders (ODD ve CD) comorbidity between the children with parents having childhood and ongoing ADHD symptoms and the children with no symptomatic parents, data showed no statistical difference.Discussion: In this study, results showed increased rate and severity for symptoms of ADHD in children with parental ADHD, supporting the familial inheritence of ADHD; the comorbidity of children with ADHD is found to be independent from the parental ADHD diagnosis.