Genç erişkinlerde Metabolik Sedromun bilişsel işlevler üzerine etkisi ve ATP III ile WHO kriterlerinin bilişsel işlevler açısından duyarlılıklarının karşılaştırılması.

Abstract

Amaç: Günümüzde hızlı bir şekilde artış gösteren MS'un, demans gibi ağır bilişsel bozukluklar dahil olmak üzere, yaşam süresi ve kalitesini olumsuz yönde etkileyen birçok komplikasyonu bulunmaktadır. Ağır bilişsel bozukluklar gelişmeden, erken dönemlerde bilişsel değişikliklerin tespit edilmesi çok önemlidir. Bu yüzden çalışmamızda; 2 değişik MS tanımlama şekli olan WHO ve ATP III kriterlerine göre, MS tanısı konulan genç erişkinlerin bilişsel işlevlerinin değerlendirilmesi ve iki tanımlama arasında bilişsel işlevlerdeki farklılıkların incelenmesi amaçlanmıştır.Materyal ve Metod: Herhangi bir hastalığı ve ilaç kullanımı olmayan, poliklinik başvurusu esnasında MS tanısı konulan 30?55 yaş arasında 39 MS'lu hasta ve hasta grubu ile yaş, eğitim seviyesi gibi demografik özellikler açısından benzer özellikte 25 sağlıklı birey çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcıların bel çevresi, kalça çevresi, VKİ, arteriyel tansiyon gibi ölçümleri yanında, açlık kan şekeri, HDL kolesterol, trigliserid düzeyleri belirlenmiş ve MS'lu hastalara Oral Glukoz Tolerans Testi yapılmıştır. Tüm katılımcıların Dopler US incelemesi ile sağ ve sol karotis intima media kalınlıkları (KIMT) ölçülmüştür. Ayrıca bilişsel fonksiyonlardan dikkat, yürütücü işlevler, öğrenme ve belleğin alt alanlarını değerlendirmek üzere nöropsikolojik testler uygulanmıştır.Bulgular: MS'lu hasta grubu ve kontrol grubu arasında demografik özellikler açısından fark olmayıp, MS kriterlerinden bel çevresi, bel çevresi/kalça çevresi oranı, vücut kitle indeksi, arteriyel tansiyon, açlık kan şekeri, HDL kolesterol, trigliserid düzeyleri ile insülin direnci ölçüm yöntemlerinden Homa-IR ve Quıckı indeksi ölçümleri açısından istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmiştir (p:0.000). ATP III'e göre MS'lu hastalarda dikkat, yürütücü işlevler ve belleğin birçok alanında bozukluk tespit edilirken, WHO'ya göre MS'lu hastalarda sadece bellek alanlarında bozukluk saptanmıştır. Her iki tanı kriterine göre de MS ve kontrol grubu arasında KIMT'ları açısından r cca ve l cca'de istatistiksel olarak anlamlı artış olduğu görülmüştür. Diyabetli hastaların çıkarılmasıyla oluşturulan diyabeti olmayan MS'luların kontrol grubu ile karşılaştırılmalarında, ATP III'e göre MS'lu olanların r cca KIMT, WHO'ya göre MS'lu olanların r cca ve l cca KIMT artmış olup, her ikisinde de belleğin birçok alt alanında bozukluklar saptanmıştır. HT'lu hastaların çıkarılmasıyla oluşturulan HT olmayan MS'lular ile kontrol grubu arasında KIMT açısından fark olmamasına rağmen, bilişsel alanlarda bozukluklar olduğu görülmüştür. MS'lu hastalar eğitim ve yaş değişkenlerine göre kendi içinde gruplandırılıp karşılaştırıldığında, eğitim seviyesi düşüklüğü ve yaş artışının bilişsel işlevlerin bazı alanlarını olumsuz etkilediği tespit edilmiştir.Sonuç: MS bilişsel işlevlerin çeşitli alanları ile önemli bir şekilde ilişkili olup genç erişkinlik döneminde bile bilişsel işlevlerde bozulmalara neden olabilmektedir. ATP III kriterleri özellikle erken dönemde meydana gelen bilişsel işlev bozukluklarını tespit etmede WHO kriterlerinden daha duyarlıdır.

Objective: There are many complications of Metabolic Syndrome (MS), including demans and heavy cognitive dysfunctions which affects life span and life quality. In early stages, before cognitive dysfunctions occur, determining cognitive changes is very important. Consequently in this study, evaluation of cognitive functions and cognitive functional differences in young adult MS patients diagnosed according to WHO and ATP III criteria were planned.Material and Method: 39 MS patients (ages ranged between 30- 55 years old) without any other concomitant disease and history of use any drug and 25 healthy controls with similar demographic characteristics such as age, education and etc. were includy in this study. Not only waist and hip circumference, body mass index (BMI), arterial blood pressure but also some blood tests such as fasting plasma glucose, HDL cholesterol, and triglyceride levels determined and Oral Glucose Tolerance Test was performed for MS patients. All participants?s left and right carotis intima media thickness (CIMT) were measured and they were put through Doppler US examination. Moreover for evaluation cognitive functions such as attention, executive function, learning, and subunits of memory some neurophyscologic tests were performed.Results: Even though there was no difference for demographic characteristics between two groups there were statistically significant differences for some MS criteria such as waist circumference, waist / hip ratio, BMI, arterial blood pressure, fasting plasma glucose, HDL cholesterol, triglyceride levels and HOMA-IR, Quicki index which are insulin resistance measurement methods (p=0.000). While MS patients according to ATP III criteria have attention, executive functions and many subunits of memorial dysfunctions, MS patients according to WHO have only memorial dysfunctions. Between MS according to two diagnosis criteria and control groups there were statistically significant differences in right common carotid artery (r cca) and left common carotid artery (l cca) measurements of carotid intima media thickness (CIMT). When MS group without diabetic patients compared with controls, r cca CIMT in MS patients according to ATP III criteria and r cca and l cca CIMT in MS patients according to WHO criteria had increased and many dysfunctions in subunits of memory were determined in both groups. When MS group formed by extraction of hypertensive patients were compared control group. There were not any differences in CIMT, but many cognitive dysfunctions were determined. When MS patients were divided subgroups and compared for education and age variables, it was suggested that lower education levels and increased age negatively affect some of the cognitive functions.Conclusion: MS is significantly related with various cognitive dysfunctions and it also can cause cognitive dysfunctions in young adulthood. ATP III criteria are more sensitive than WHO criteria for determining cognitive dysfunctions especially in early stages.