Endoskopik transsfenoidal yaklaşımla ameliyat edilen ACTH salgılayan adenomlarda remisyonun değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Hastalarda postoperatif erken ve geç dönemdeki kortizol değerleri ile remisyon arasındaki ilişki ve remisyona etkili diğer faktörler araştırıldı.Materyal-Metod : Çalışmamıza 2005-2009 yılları arasında ameliyat edilen 20 Cushing hastası alındı. Hastaların hepsi endoskopik endonazal transsefenoidal yolla ameliyat edildi. Ortalama takip süresi 29,7 aydı.Bulgular: Olguların 16 'sı (%80) kadın, 4 'ü (%20) erkek ve yaş ortalamaları 36,5 'tu. Bunlardan; 14 (%70) 'ünde mikroadenom, 6 `sında ( %30) makroadenom saptandı. Dört (%20) hastada kavernöz sinüs invazyonu izlendi. Total rezeksiyon 18 ( %90) hastada sağlandı, 2 (%10) hasta rezidü nedeniyle tekrar opere edildi.Tartışma : Çalışmamızda remisyon kriteri olarak ; Cushing hastalığına ait semptomların gerilemesi ve/veya 24 saatlik idrar da normal kortizol değerlerine ulaşılması ve 1 mg deksametazon supresyon testi ile bazal kortizol değerinin 1,8 mikrogr/dl altına inmesi olarak alındı. Remisyon ve remisyona etkili diğer faktörler açısından literatürle karşılaştırıldı. Takipte en önemli faktör olan deksametazon supresyon tesi ile ölçülen kortizol değerlerinin yanısıra, uzun dönemde bazal kortizol değerleri de remisyonla korelasyon göstermektedir. Literatürde de ifade edildiği gibi, bizim serimizde de makroadenom ve kavernöz sinüs invazyonunun remisyonda etkili olduğunu gözledik.Sonuç: Serimizde tüm hastalara endoskopik transsfenoidal yolla cerrahi uygulanmış olup 16 hastada % 80 oranında remisyon kriterleri sağlandı. Bu oran literatürle paralellik göstermektedir. Postoperatif uzun dönemde alınan bazal kortizol değerlerini remisyonda takip kriteri olarak saptasakta, kesin sonuçlar için uzun süreye ve daha çok hasta sayısına gereksinim vardır.Anahtar Kelimeler : ACTH salgılayan adenomlar, Cushing hastalığı, Endoskop, Transfenoidal yaklaşım, Kavernöz Sinüs İnvazyonu

Objective: The aim of this study is to analyze the relation between early and late post-operative cortisol values with remisson and to assess the other factors on remission.Materials/ Method: Twenty patients with Cushing Disease, underwent surgery between the years 2005-2009, were included. All of the patients underwent surgery through the endoscopic endonasal transsphenodial approach. Mean follow-up period was 29,7 months.Results: Of the cases, 16 (80%) were female and 4 (20%) were male and the mean age was 36,5 years. Among these 14 (70%) were microadenoma and 6 (30%) were macroadenoma. Caverneous sinus invasion was observed in 4 (20%) of the cases. Total resection was achieved in 18 (90%) of the patients, and 2 patients (10%) were reoperated due to residual tumor.Discussion: Remission criteria were accepted as the regression of the symptoms of Cushing disease and/or reaching to normal cortizol values in UFC levels and decreasing the basal cortisol levels to 1,8 microgr/dl via 1 mg suppression test. Remisson and the other factors that play role on remisson are compared with literature. In addition to the the cortisol values measured by dexamethazon suppression test which is considered to be the most important factor in the follow-up, basal cortisol levels are also correlate with remission in the long term. Parallel to the literature, we observed that macroadenom and cavernous sinus invasion have an effect on remission.Conclusion: All patients were operated via endoscopic transsphenodial approach. In 16 patients remission criteria?s were achieved about 80%. This ratio is parallel with the literature. Even we found out that basal cortisol values taken in postoperative long term period as a remission follow-up criteria, studies in a longer period with increased number of patients are required.Key words: ACTH Secreting pituitary adenomas, The Cushing Disease, endoscope, transphenodial approach, cavernous sinus invasion