Primer hiperparatiroidili hastaların çenekemiklerine ait radyografik bulgularınfraktal analiz yöntemi kullanılarakincelenmesi

Abstract

Primer Hiperparatiroidili Hastaların Çene Kemiklerine Ait Radyografik Bulguların Fraktal Analiz Yöntemi Kullanılarak İncelenmesiAmaç: Araştımanın temelini primer hiperparatiroidili (pHPT) hasta bireylerin panoramik görüntülerine fraktal analizin uygulanması ve aynı şekilde herhangi bir sistemik hastalığı olmayan ve biyokimya ile hemogram ölçümleri yapılmış her iki grubun fraktal değerleri ile biyokimya parametrelerinin karşılaştırılması oluşturmaktadır.Materyal ve Metot: Çalışmamızda 48 adet pHPT tanısı konmuş hasta grubuna panoramik radyografileri üzerinde box-conting yöntemi kullanılarak ImageJ programı ile fraktal analiz yapılmıştır. Hastaların fraktal boyut (FB) değerleri ile kontrol grubu olan 48 sağlıklı bireyin aynı yöntemle belirlenen FB değerleri karşılaştırılmıştır. Ayrıca her iki grubunda son 3 aya ait ortalama biyokimyasal ( PTH, Ca, P, ALP, D vitamini) parametreleri ile FB değerleri Mann Whitney U testi ve Pearson Korelasyon katsayısı kullanılarak analiz edilmiştir. (p<0,05)Bulgular: Angular bölgeden yapılan 4 farklı alanın fraktal boyut değerleri hasta grubunda sağlıklı gruba göre istatiksel olarak anlamlı derecede düşük olarak saptandı (p<0,05). Sağ ve sol premolar ve molar dişlerin apeksleri arasından yapılan ölçümlerde hasta ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamadı. pHPT'li hastalar ile kontrol grubunun ortalama PTH, Ca, vitamin D ve fosfor değerleri arasında ileri düzeyde anlamlılık vardır ve fosfor değerleri dışında hasta grubunun parametrelerinin tümü kontrol grubuna göre yüksek değerler göstermektedir (p<0,001). Hasta grubu ile kontrol grubunun; ALP ortalama değerleri arasında anlamlı bir fark yoktur (p=0,48). Her iki grup için yapılan korelasyon analizlerinde ilişki bulunamadı.Sonuç: pHPT'li hastalardaki kemik yapı değişimlerinin teşhisinde altın standart metot kemik biyopsisidir. Fakat invaziv bir yöntem olduğundan dolayı rutin olarak kullanılmamaktadır. Hastalarının çene kemiklerinde trabeküler yapıdaki değişimlerin ortaya konulmasında panoramik radyografilere uygulanan fraktal analiz yöntemi; non-invaziv, kolay uygulanabilir ve efektif bir uygulamadır.Anahtar Kelimeler: fraktal analiz, osteoporoz, primer hiperparatiroidi

The Investigation of Radiographic Findings of Jaw Bones of Patients with Primary Hyperparathyroidism Using Fractal AnalysisAim: Performing fractal analysis to panoramic images of healthy individuals who have not systemic disease including primary hyperparathyroidism (pHPT) which have been measured by biochemistry and hemogram, and to comprehend fractal values and compare all parameters in the same way with the patient group.Materials and Method: In our study, fractal analysis was performed with ImageJ program using box-conting method on panoramic radiographs of 48 patients diagnosed with primary hyperparathyroidism. Fractal dimension (FD) values of the patients and FD values of 48 healthy subjects were compared with the same method. In addition, mean biochemical (PTH, Ca, P, ALP, vitamin D) parameters and FD values of both groups were analyzed with Mann Whitney U tests and Pearson Correlation coefficient(p<0,05).Results: Fractal dimension values of four different angular areas were significantly lower in the patient group than in the healthy group (p<0,05). There was not statistically significant difference between the patient and control groups in the measurements between the apexes of the right and left premolar and molar teeth. The mean PTH, Ca, vitamin D and phosphorus values of the patients with pHPT and control group were highly significant and all the parameters of the patient group showed higher values than the control group except for the phosphorus values (p<0,001). Patient group and control group; there was no significant difference between mean ALP values (p=0,48). No correlation was found between the two groups.Conclusion: Bone biopsy is the gold standard method for the diagnosis of bone structure changes in patients with pHPT. However, it is not used routinely because it is an invasive method. The fractal analysis method applied to panoramic radiographs to reveal the changes in the trabecular structure of the jaw bones of the patients; is non-invasive, easy to apply.Key Words: fractal analysis, osteoporosis, primary hyperparathyroidism