Tip 1 diyabet tanısı alan çocuklarda d vitamini durumu ve klinik başvuru özellikleri ile ilişkisi

Abstract

Amaç: Dünya genelinde tip 1 diyabet insidansının giderek artması ve D vitaminin kemik dışı etkilerinin ortaya konulması sonucunda tip 1 diyabet ile D vitamini eksikliği ilişkisini araştıran bu çalışma yapılmıştır. Bu nedenle yeni tanı alan tip 1 diyabetli hastalardaki D vitamini düzeylerinin değerlendirilmesi, diyabetli ve kontrol grubundaki vakaların hayatlarının ilk yılında ve annelerinin gebelik sürecinde D vitamini kullanım durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmamıza, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yeni tanı alan 80 tip 1 diyabetli hasta ve kronik hastalığı olmayıp başka nedenlerle çocuk polikliniklerine başvuran 30 kişiden oluşan kontrol grubu dahil edildi. Serum 25-OHD, parathormon (PTH), kalsiyum (Ca), fosfor (P), alkalen fosfataz (ALP) örnekleri her iki grupta da çalışıldı. Diyabetli hastalardan ek olarak kan gazında pH, bikarbonat, serumda glukoz, elektrolitler (sodyum, potasyum), böbrek fonksiyon testleri, lipid profili, tiroid fonksiyon testleri, tiroid otoantikorları, adacık otoantikorları ve çölyak serolojisi çalışıldı. Vakaların anneleriyle yüz yüze görüşülerek, annelerin gebelik dönemlerinde ve çocuklarının hayatlarının ilk yılında D vitamini kullanım durumları değerlendirildi.Bulgular: Çalışmaya katılan tip 1 diyabetli hastalarda 25 OHD ortalaması 24.43 ± 16.25 ng/ml iken, kontrol grubunda 34.55 ± 15.03 ng/ml olarak saptandı (p=0.000). Bu farkın, diyabetli vakaların kan örneklerinin dört mevsim boyunca, kontrol grubunun ise yaz mevsiminde alınmış olmasından kaynaklanabileceği düşünüldü. Bu nedenle kontrol grubuyla aynı mevsiminde tanı alan tip 1 diyabetli hastalar ve kontrol grubu tekrar karşılaştırıldı ve diyabetli hastalarda D vitamini ortalaması 33.44 ± 17.23 ng/ml iken, kontrol grubunda 34.55 ± 15.03 ng/ml olarak saptandı ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0.05). Hastaların %52.6'sında 25 OHD vitamini düzeyleri normal ve fazlalık ( >20ng/ml), %21.2'sinde yetersizlik (15-20 ng/ml), %26.2'sinde ( <15 ng/ml) eksiklik ve şiddetli eksiklik saptandı. Bu durumda hastaların %47.4'ünde D vitamini eksikliği ve yetersizliği saptandı. Bu oran daha önce yapılan çalışmalardaki D vitamini eksikliği ve yetersizliği oranı ile benzerdi.Tip 1 diyabetli hastalarda klinik başvuru tablosu ile D vitamini durumu değerlendirildi. Metabolik asidozu olan 48 hastanın D vitamini ortalaması 23.36 ± 4413.19 ng/ml, asidoz olmayan 32 hastanın D vitamini ortalaması 26.03 ± 20.12 ng/ml olarak saptandı ve aralarında istatistiksel fark olmadığı görüldü (p>0.05). Ayrıca asidoz olan grupta 25 (%31.3) hasta hafif DKA ile, 10 (12.5) hasta orta DKA ile ve 13 (16.2) hasta da ağır DKA ile başvurmuştu. Grupların D vitamini ortalamaları birbirine benzerdi (p>0.05).Gebelikte annelerin D vitamini içeren vitamin bileşiklerini kullanımı ve bebeklerin hayatın ilk yılında D vitamini kullanım durumları ile diyabet ilişkisi araştırıldı ve hayatlarının ilk yılında düzenli ve düzensiz olarak D vitamini kullanan diyabetli hastaların oranı kontrol grubuyla karşılaştırıldığında birbirine benzerdi. Hastaların %44.6'sı D vitaminini düzenli kullanırken, %55.4'ünün düzensiz kullandığı görüldü (p>0.05). Ayrıca diyabetli hastalar arasında gebeliklerinde D vitamini kullanan annelerin oranı %51.5 idi. Bu oran kontrol grubundakiyle benzerdi (p>0.05).Sonuç: Yeni tanı tip 1 diyabetli hastalarda yaptığımız çalışma sonucunda D vitamini durumu ile tip 1 diyabet ve diyabetik ketoasidoz tablosu arasında anlamlı fark saptanmadı. Ayrıca annelerin gebelik sürecinde ve bebeklerin hayatlarının ilk yılında D vitamini kullanımları ile tip 1 diyabet arasında da ilişki saptanmadı. Ancak bu konularla ilgili ileri çalışmalar gerekmektedir. Tip 1 diyabetin kronik bir hastalık olması ve kemik metabolizması üzerine olumsuz etkileri nedeniyle tüm hastalara 400-600 IU D vitamini verilmesi önerilmektedir.Anahtar sözcükler: D vitamini, Tip 1 diyabet, Diyabetik ketoasidoz

Objectives: This study is conducted in order to examine the correlation between vitamin D deficiency and type 1 diabetes since type 1 diabetes incidence is rising worldwide and recent studies revealed extra osseous effects of vitamin D. Main goal in this study is to detect vitamin D levels in newly diagnosed type 1 diabetes patients and to assess infantile and maternal vitamin D supplementation status in diabetic cases and control group.Methods: Our study group consisted of 80 newly diagnosed type 1 diabetes patient and control group consisted of 30 patients without any systemic disease who were admitted to pediatric outpatient clinics. Serum 25 OHD, parathormone (PTH), calcium (Ca), phosphorus (P), alkaline phosphatase (ALP) samples were obtained from the two groups. Blood pH, bicarbonate, glucose, electrolytes (including sodium, potasium), renal function tests, lipid profile, thyroid function tests, thyroid antibodies, islet autoantibodies and celiac serology also were obtained from the diabetic group. Maternal and infantile vitamin D usage information was gained through personal interview with patient mothers.Results: Mean 25 OHD level was found 24.43 ± 16.25 ng/ml in the diabetic group while it was 34.55 ± 15.03 ng/ml in the control group (p= 0.000). This significancy of findings was attributed to sampling time since vitamin D samples of the control group were obtained in summer time whereas the diabetic group samples were obtained through four seasons. Therefore samples of the diabetic patients which were obtained in summer time, were correlated with the control group and no significant difference was found between groups (33.44 ± 17.23 ng/ml in diabetics, 34.55 ± 15.03 ng/ml in controls p>0.05). Vitamin D levels were normal and excess (>20 ng/ml) in 52.6%, insufficient (15-20 ng/ml) in 21.2%, deficient and severe deficient (<15 ng/ml) in 26.2% of the patient group. Therefore, vitamin D deficiency/insufficiency was found in 47.4% of the patients which is compatible with literature.Patient?s clinic status at time of referral and vitamin D relationship was assesed in the diabetic group. Mean vitamin D levels were 23.36 ± 13.19 ng/ml in patients presented with metabolic acidosis and 26.03 ± 20.12 ng/ml in non acidotics. There was no significant difference between groups (p>0.05). In the acidotic group 25 (31.3%) patient were presented as mild DKA, 10 (12.5%) as moderate DKA and 13 (16.2%) were presented as severe DKA and mean vitamin D levels showed no statistical significancy between groups (p>0.05).Relationship with diabetes and maternal vitamin D supplementation and patient?s vitamin D intake at the first year of life was assesed in our study. The ratio of regular and irregular vitamin D users in the diabetic and the control group was found to be similar. 44.6% of patients have used vitamin D regularly whereas 55.4% were not regular users (p>0.05). In addition in the patient group maternal vitamin D supplementation through pregnancy was 51.5%. The ratio was similar to the control group (p>0.05).Conclusion: In our study we couldn?t find any significant relationship between vitamin D deficiency/insufficiency and type 1 diabetes/DKA. There was also no trace of correlation between maternal and infantile vitamin D supplementation and diabetes. Nevertheless more detailed studies have to be performed about this subject. Since type 1 diabetes is a chronic disease and has negatif impacts on bone mineral metabolism, all patients were sugessted to take 400-600 IU of vitamin D .Keywords: Vitamin D, type 1 diabetes, diabetic ketoacidosis