Kütahya fay zonu`nun kuvaterner aktivitesi

Abstract

Kütahya Fay Zonu, Kütahya Havzası'nın güneyini sınırlar. Havzanın güneyinde birbirine az çok paralel uzanan faylar bulunmaktadır. Güneydeki faylar temel kayalar ile Pliyosen yaşlı çökeller arasındaki sınırı oluşturmakta ve fay düzlemleri ana kaya içinde belirgin şekilde görülmektedir. Bu çalışma kapsamında yapılan arazi gözlemleri, temel kayalar ile Pliyosen yaşlı birimler arasındaki fay zonunun aktif olmadığını ortaya koymaktadır. Bu zonun birkaç yüz metre kuzeyinde, jeolojik, morfolojik, jeofizik ve paleosismolojik verilerden yararlanarak yapılan çalışmalar son 8000 yıl içinde en az iki adet yüzey kırığı oluşturan depremin meydana geldiğini ortaya koymaktadır. Bu depremlerden birincisi M.Ö. 6000'li yıllarda, ikincisi ise M.Ö. 5000 yılından sonra meydana gelmiştir.Kütahya Havzası'nın kuzeyinde yer alan Seyitömer Höyüğü'nde M.Ö. 1800'lü yıllara tarihlenen deprem hasarları bulunmaktadır. Seyitömer Höyüğü'nde hasar oluşturan ve höyüğün M.Ö. 1800'lü yıllarda terk edilmesine neden olan deprem muhtemelen Kütahya Fay Zonu'nda M.Ö. 5000 yılından sonra meydana gelen depremdir. Paleosismolojik çalışmalar bu depremin büyüklüğünün 6.5-7 civarında olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma kapsamında Kütahya Havzası'nın kuzeyinde, Seyitömer Höyüğü ile Eskişehir-Kütahya karayolu arasında bir fay zonu daha haritalanmıştır ancak bu fay zonunun aktif olmadığı kanısına varılmıştır. Havzanın güneyini sınırlayan Kütahya Fay Zonu'nun aktif olduğu ve 6.5-7 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeli olduğu ortaya konmuştur.

The southern side of the Kütahya Basin is bounded by the Kütahya Fault Zone, which includes subparallel faults. The southern fault zone separates Pliocene units from the basement rocks and fault planes are well preserved in the basement rocks. Detail studies in this study showed that this fault zone is inactive. Geological, geomorphological, geophysical and paleoseismological studies suggest that the active fault zone is a few hundred meters north of the inactive fault zone. The first event took place around 6000 B.C. and the second one occurred after 5000 B.C.The Seyitömer Tell, located about 25 km north of the Kütahya Basin, provided evidence for an earthquake around 1800 B.C. Deatiled studies showed that this earthquake can be correlated with the second event which occurred on the Kütahya Fault Zone after 5000 B.C. Paleoseismological evidences suggest that the magnitude of this earthquake was 6.5-7. Another fault zone was mapped along the northern margin of the Kütahya Basin in the frame of this study, however, there is no clear evidence for the recent activity of this fault zone. The Kütahya Fault zone which is bounding the southern side of the Kütahya Basin is active and it is capable of producing 6.5-7 magnitude earthquake.