Okul öncesi çocuklarda yeme davranışlarının bağlanma örüntüleri ile ilişkisi

Abstract

Giriş ve Amaç: Yemek yeme yaşamın devamı için gerekli olan, bilişsel, sosyal ve motor gelişimin düzenlenmesiyle oluşan bir davranıştır. Bağlanma bebekle birincil bakım veren arasında gelişen ve bebekte güven duygusunu yerleştiren güçlü ve sürekli bir bağdır. Yapılan çalışmalarda güvensiz bağlanan bebeklerin ergenlikte bozulmuş yeme davranışları geliştirmeye daha yatkın oldukları bildirilmiştir. Bozulmuş yeme davranışları yeme bozukluklarının öncülleridir ve bu nedenle riskli yeme davranışlarının erken dönemde tespit edilmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmada okul öncesi çocukların beslenme davranışlarının ve bu davranışların bakımverenlerine bağlanma örüntüleri ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: KOÜ Uygulama Anaokulu'na devam eden 48-72 ay arası 36 çocuk ve anneleri çalışmaya alınmıştır. Sosyodemografik bilgileri elde etmede araştırmacı tarafından hazırlanan veri formu kullanılmıştır. Yeme davranışları anneler tarafından doldurulan Çocuklarda Beslenme Davranışı Anketi ile değerlendirilmiştir. Çocukların bağlanma örüntülerini değerlendirmede Güvenli Yer Senaryoları Testi, annelerin bağlanma örüntülerini değerlendirmede Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II kullanılmıştır. Bulgular: Çocukların yeme davranışları ile bağlanma örüntüleri arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunamamıştır. Annelerin kaygılı ve kaçıngan bağlanma özellikleri çocukların gıdadan keyif alma davranışlarını olumsuz yönde etkilemektedir (p<0.05). Annelerin kaygılı bağlanma puanlarındaki yükseklik çocuklarında tokluk hevesliliği ve yavaş yeme davranışları ile anlamlı ilişki göstermiştir. Planlı bir gebelik sonucu dünyaya gelen çocukların yavaş yeme ve tokluk hevesliliği alt ölçeklerinde plansız bir gebelikten doğan çocuklara göre anlamlı düzeyde yüksek puanlar aldıkları görülmüştür. Yoğun bakım ünitesinde tedavi alan çocukların bağlanma kaçınma puanları anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur.Tartışma: Çalışma sonuçlarımızın güvenli bağlanan çocukların DAY ve DAZ puanlarının daha düşük olacağı yönündeki beklentimiz ile uyuşmadığı görülmüştür. Ancak, gıdadan keyif alma davranışının bağlanma puan yüksekliği ile pozitif, kaygı ve kaçınma puan yüksekliği ile negatif korelasyon göstermesinin istatistiksel olarak anlamlı olmasa da bağlanma örüntülerinin yeme davranışları ile ilişkisinin anlaşılmasında önemli olabileceği düşünülmektedir.Sonuç ve Öneriler: Çocukların yeme davranışları ile bağlanma örüntüleri arasında anlamlı ilişki gösterilememiştir. Bu alanda yapılacak çalışmalarda büyük örneklem sayıları ile çalışılması ve ebeveynlerin bağlanmasını değerlendirmede erişkinler için ebeveynlerine bağlanmanın değerlendirilebileceği bir ölçeğin kullanılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: yeme davranışı, okul öncesi, bağlanma,

Introduction and Aim: Eating is a behavior that is essential for continuing living, and is formed through the regulation of cognitive, social and motor development. Attachment processes identify the presence of a strong and persistent bond between the infant and the primary caregiver,that is also responsible for installing a sense of safety within the baby. Previous researches have shown teenagers with a history of insecure attachment during their infancy had a tendency to exhibit much more dysfunctional eating behavior patterns compared to others, during their adolescence. Dysfunctional eating behaviors are conceptualized as the precursor of eating disorders and therefore, it is critically important to recognize risky eating behavior patterns as early as possible. With this study, we aimed to assess eating behavior patterns of preschoolers and explore the relationship between children's eating behavior and their primary caregivers' individual attachment patterns.Materials and Methods: The study was carried out with 36 children aged between 48 and 72 months who attended KOU Practice Kindergarten and their mothers. In order to collect sociodemographic information of participants, a data form prepared by the researchers was used. Characteristics of eating behavior were assessed via Turkish version of Children's Eating Behavior Questionnaire (CEBQ), that was asked to be filled out by participating mothers. Secure Base Scripts Test was used to evaluate children's attachment patterns while for mothers' attachment styles, Experiences in Close Relationships- Revised Version Questionnaire was used.Results: No significant relationship was found between eating behavior of children and attachment patterns. It was seen that presence of anxious and avoidant attachment styles of mothers had a negative impact on their children's experiences of enjoying their food, specifically (p<0.05). High scores of maternal anxious attachment patterns correlated significantly with higher levels of satiey responsiveness and slow-eating, in their children. Children who were born to families with a history of planned pregnancy scored much more higher in slow eating and satiety responsiveness subscales, compared to their counterparts that were born as a result of unplanned pregnancy. Children with a history of being treated in an intensive care unit had significantly higher scores for avoidance in attachment patterns.Discussion: Contradictory to our hypothesis that children with secure attachment patterns would score lower in Emotional Over-Eating and Emotional Under-Eating subdomains, results of our study proved otherwise. However, despite statistical insignificance, positive correlation of enjoyment of food with higher scores in attachment, as well as being negatively correlated to higher scores of anxious and avoidant dimensions of attachment might suggest a ground for exploring the complex relationship between eating behavior and attachment patterns even further.Conclusion and Implications: No statistically significant relationship was shown between children's eating behavior and attachment patterns of their mothers. Future studies on this subject might focus on exploring the presence of a relationship by using larger sample sizes and it is strongly recommended to use an instrument that would aid in evaluating specifically adult attachment patterns.Keywords: eating behavior, preschool, attachment