Çocuk ve adölesanlarda mast hücre aktivasyonunun postüral ortostatik taşikardi sendromu ile ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve amaç: Postüral ortostatik taşikardi sendromu (POTS) tanısı alan hastaların öyküsünde epizodik olarak flushing, kaşıntı, burun akıntısı-tıkanıklığı, taşikardi, öksürük olduğu tespit edilmiş ve bazı çalışmalarda, bu yakınmaların mast hücresi aktivasyonu sendromu (MHAS) ile ilişkili olduğu ileri sürülmüştür. Literatürde MHAS ve POTS ilişkisi üzerine erişkin dönemde yapılmış az sayıda çalışma bulunmaktadır. Çocuk ve adolesanlarda ise bu konu ile ilgili veriler sınırlıdır. Bu bilgiler ışığında kliniğimizde POTS tanısı alan hastalarda semptomatoloji yanında MAS için spesifik belirteç olan serum triptaz düzeyleri ölçülerek POTS-mast hücre aktivasyonu ilişkisinin prospektif olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kasım 2018 - Ağustos 2019 tarihleri arasında kliniğimizde senkop-presenkop nedeniyle başvuran ve eğik masa testi yapılan hastalar çalışma kapsamına dahil edilmiştir. Yapısal kalp hastalığı ya da kronik hastalığa sahip olan hastalar çalışma kapsamına alınmamıştır. Eğik masa testi öncesinde tüm hastalardan serum triptaz düzeyi gönderilmiş ve ayrıca POTS tanısı alan hastalardan test sonrası da serum triptaz düzeyleri çalışılmıştır. Postüral ortostatik taşikardi sendromu tanısı alan hastalar grup I, diğer hastalar ise grup II olarak sınıflandırılmıştır. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 58 hastadan (ortalama:14.4±2.0 yıl; 38 kız, 20 erkek) 28'i POTS tanısı aldı. Bu grupta mast hücre aktivasyonu düşündürecek herhangi bir semptom oranı %75, İki ve daha fazla semptom oranı ise %64 idi. Kontrol grubunu oluşturan geri kalan 30 hastanın 4 ü provokasyonsuz fazda, 3 tanesi ise provokasyon fazında vazodepresör ya da kardiyoinhibitör tipte vazovagal senkop tanısı aldı. Postüral ortostatik taşikardi sendromu tanısı alan hastaların test sırasında kalp hızı artışı ortalama 38±6/dk, artış oranı ise %47,05±15,65 olarak bulunmuştur. Bazal serum triptaz düzeyleri, POTS grubu ve kontrol grubu arasında farklı bulunmamıştır (sırasıyla; 3,2±1,3 ng/ml ve 3,84±1,78 ng/ml; p: 0,129). Çalışma grubunda bazal serum triptaz düzeyleri ile test bitiminden yaklaşık 1 saat sonra alınan serum triptaz düzeyleri arasında istatistiki olarak anlamlı bir düşüş saptanmakla birlikte bu sonuç klinik bir anlamlılık lehine yorumlanmadı (Sırasıyla 3,2±1,3 ng/ml ve 3,05±1,28 ng/ml: p:0,009). Eozinofil oranı bazal dönemde iki grup arasında farklı bulunmamıştır ve tüm hastalarda normal sınırlarda saptanmıştır.SONUÇ: Postüral ortostatik taşikardi sendromuna yol açacak mekanizmalardan birinin mast hücre aktivasyonu olduğu düşünülerek yapılan bu çalışmada söz konusu hipotez serum triptaz düzeyleri ölçülmesi ile desteklenememiştir. Ancak hastaların %64'ünde ikiden fazla mast hücre aktivasyonu belirtisi izlenmiştir. Çalışma kapsamına alınan bu hastalarda nöropatik ve hipovolemik POTS gibi diğer mekanizmaların aktif olabileceği düşünülmekle birlikte, POTS hastalarında mast hücre aktivasyonuna ait semptomlar rutin sorgulanmalıdır.Anahtar sözcükler: Postüral ortostatik taşikardi sendromu, Mast hücre aktivasyonu, Kocaeli, eğik masa testi, serum triptaz düzeyi

Introduction and aim: Patients with postural orthostatic tachycardia syndrome (POTS) were found to have episodic flushing, pruritus, runny nose, nasal congestion, tachycardia, cough, and in some studies, these complaints were associated with mast cell activation syndrome (MAS). There are few studies in the literature on the relationship between MAS and POTS in adulthood. However, data on children and adolescents are limited. In the light of this information, we aimed to evaluate the relationship between POTS-mast cell activation by measuring serum tryptase levels, a specific marker for MAS, as well as symptomatology in patients diagnosed with POTS in our clinic. Materials and Methods: Patients who were admitted to our clinic for syncope-presyncope between November 2018 - August 2019 and who underwent tilt test were included in the study. Patients with structural heart disease or chronic disease were not included in the study. Serum tryptase levels were obtained from all patients before tilt test and serum tryptase levels were also studied from patients diagnosed with POTS. Patients were diagnosed as POTS were classified as group I and other patients were diagnosed as group II.Results: 28 of 58 patients included in the study (mean: 14.4 ± 2.0 years; 38 girls, 20 boys) were diagnosed with POTS. In this group, any symptom rate suggesting mast cell activation was 75% and two or more symptoms rate was 64%. Four patients of the remaining 30 patients in the control group in the non-provocation phase and 3 patients of the remaining 30 patients in the control group in the provocation phase were diagnosed as vasovagal syncope or vasodepressor or cardioinhibitor type. The mean heart rate increase during the test was 38 ± 6 / min and 47.05 ± 15.65% in patients with postural orthostatic tachycardia syndrome. Basal serum tryptase levels were not different between POTS and control groups (3.2 ± 1.3 ng / ml and 3.84 ± 1.78 ng / ml, respectively; p: 0.129). There was a statistically significant decrease between basal serum tryptase levels and serum tryptase levels taken 1 hour after the end of the test, but this result was not interpreted in favor of clinical significance (3.2 ± 1.3 ng / ml and 3.05 ± 1, respectively; p: 0.009). The eosinophil ratio was not different between the two groups at baseline and was within normal limits in all patients.Conclusion: In the present study, mast cell activation was considered to be one of the mechanisms leading to postural orthostatic tachycardia syndrome and this hypothesis could not be supported by measuring serum tryptase levels. However, more than two mast cell activation signs were observed in 64% of the patients. Although other mechanisms such as neuropathic and hypovolemic POTS may be active in these patients, the symptoms of mast cell activation in POTS patients should be questioned routinely.Key words: Postural orthostatic tachycardia syndrome, mast cell activation, Kocaeli, tilt-table test, serum tryptase level