Sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında egzersize karşı gelişen böbrek dışı potasyum homeostaz mekanizmaları

Abstract

Serum potasyum seviyeleri egzersizle kas hücrelerinden hücre dışı sıvıya potasyumçıkışına bağlı olarak yükselir. Son dönem böbrek yetmezlikli hastalarda bu olay daha dabelirgindir. Hemodiyaliz hastalarında yapılan çalışmalarda böbrek dışı potasyum homeostazınınegzersize karşı artmış nörohumoral cevapla sağlandığı gösterilmiştir. SAPD hastalarında iseliteratürde bu konuda bir çalışma yoktur.Bu çalışmanın amacı, SAPD hastalarında egzersize karşı gelişen böbrek dışı potasyumhomeostaz mekanizmalarını ortaya koymaktır.Çalışmaya övolemik, ağırlık, boy ve vücut kitle indeksleri benzer, yaş ortalaması 352.9yıl olan (24-46), 5'i erkek 3'ü kadın 8 SAPD hastası ve yaş ortalaması 372.7 yıl olan (29-52),5'i erkek 3'ü kadın 8 sağlıklı kontrol alınmıştır. Tüm hastalara, sözel olarakdayanamayacaklarını söyleyene dek Bruce protokolüne uygun olarak treadmill egzersiz testiyaptırılmıştır. SAPD uygulamasının nörohumoral cevaba etkisini belirlemek amacıyla egzersizyaptırılan SAPD hastaları bir hafta sonra istirahat halinde tekrar değerlendirilmiştir.Maksimum egzersiz zamanı ve MET değerleriyle belirlenen egzersiz performansınormal kontrollerde SAPD hastalarına oranla anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Bazalserum potasyum düzeyleri SAPD hastalarında (4.70.29) normal kontrollere oranla(3.930.18) anlamlı derecede yüksek olmasına (p=0.047) rağmen egzersiz sonunda SAPDhastalarında serum potasyum düzeyinde bazale oranla ortalama 0.15 mEq/L artış gözlenirkenbu artış normal kontrollerde 0.63 mEq/L olarak saptanmıştır. SAPD hastalarında normalkontrollere oranla bazal PRA aktivitesi (sırasıyla19.875.07, 0.510.1, p=0.002), aldosteron(sırasıyla 1011322, 66.378.22, p=0.011) ve insülin (sırasıyla 21.53.5, 9.51.4, p=0.007)düzeyleri anlamlı olarak yüksek bulunmasına karşın bu üç hormonun egzersize karşı artışcevapları her iki grupta da benzer bulunmuştur. SAPD hastalarında periton sıvısına potasyumatılımı egzersiz ve egzersiz dışı normal koşullarda karşılaştırıldığında ise bazal periton sıvısıpotasyum değerleri her iki grupta benzer olmasına rağmen egzersiz süresince ve özellikleegzersizin ilk 5 dakikasında belirgin olmak üzere periton sıvısına potasyum atılımı ortalama 0.7mEq/L artarken (1.640.17), egzersiz yaptırılmadan normal koşullarda alınan örneklerdeki artışortalama 0.32 mEq/L (1.130.08) olarak saptanmıştır (p=0.002).Özetle bazal potasyum seviyeleri SAPD hastalarında daha yüksek olmasına ve egzersizekarşı gelişen nörohumoral cevabın normal kontrollerle benzer olmasına rağmen böbrek dışıpotasyum homeostazında herhangi bir bozukluk saptanmamıştır. Bu olay birinci derecede akutolarak yüksek miktarda potasyumun periton sıvısına atılmasına bağlanmıştır. Egzersize cevapolarak artan PRA, insülin ve aldosteron seviyeleri de böbrek dışı potasyum homeostazınakatkıda bulunabilir.