Samiha Ayverdinin beş eserinde tasavvuf unsurları

Abstract

Son dönem romancılarımızdan olan Sâmiha Ayverdi, bir imparatorluğun çöküşüne şahit olmakla birlikte, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna da şahit olmuştur. O, toplum hayatının dönüm noktası olan tarihleri bizzat yaşamıştır. Toplumsal değişimlerin sancılı olduğu muhakkaktır. Sâmiha Hanım da yeniye adapte olmak adına, eskinin hunharca yok edilmeye çalışıldığı dönemlerin sancılarını dile getirmeye çalışmıştır.Gelenek ? Modernite ikileminin, toplumları bir yere götürmeyeceğini bilen Ayverdi, kültürel yozlaşmanın yüzündeki maskeyi düşürmüş, toplumu, değerlerine sahip çıkmaya çağırmıştır. Sâmiha Ayverdi deyince, milli şuur ve ilahi aşk dışında her şey silinir hafızalardan. Onu, tasavvuf boyutunda ele aldığımızda her satırda aşk ile karşılarız. Aşkı, mevcudatın yaratılış sebebi olarak gören Ayverdi, kalemini tevhid düşüncesinin emrine vermiştir. Aşktan ilham alan tevhid düşüncesi, biraz da tarih şuuruyla birleşince, ortaya hem tarihî hem de tasavvufî boyutu olan bir kültür mirası çıkmıştır.

Sâmiha Ayverdi, who belongs to our old period of writers, witnesses the establishment of Turkish Republic along with the collopse of the empire.She lives the periods which are the milestone of social life in the first view.It is true that social changes are painful.For the sake of the adoptation to new, Sâmiha Hanım tries to mention about the grieves of old periods which has been destructed mercilessly.Ayverdi,who knows that the dilemma of tradition and modernism don`t lead to society anywhere , drops the mask on the face of cultural degeneration and calls the society to save their values.when it comes to Sâmiha Ayverdi, everything in mind is wiped except national conscious and love. If we consider her in the dimension of sufism (islamic mysticisim), we encounter with love in each line. Ayverdi who assumes the love as the nature of the existence of creation gives her pen under the command of unification.This unification is inspired by love.Partly integrated with history consciousness ,unification brings to light both a historical and mystical dimension of cultural heritage.