1951 Kurşunlu depremi yüzey kırığı özellikleri

Abstract

1944 Gerede depremi (M:7.3) Kuzey Anadolu Fay Zonu boyunca 180 km. uzunluğunda bir yüzey kırığı oluşturmuştur. Daha önceki çalışmalar, 1944 depremi sırasında kırılan uzanım boyunca İsmetpaşa segmenti olarak adlandırılan en doğu parçası üzerinde ortalama 2-4 m. yerdeğiştirme meydana geldiğini ortaya koymuştur. Bunun yanısıra, Kuzey Anadolu Fay Zonu boyunca krip hareketinin gözlendiği nadir alanlardan biri olan İsmetpaşa segmenti üzerinde yapılan çalışmalarda, segment boyunca yıllık ortalama 1 cm. civarında bir asismik kayma hareketi ölçülmüştür. Segment sınırlarına doğru azaldığı ileri sürülen bu hareketin en az 60 yıldır devam ettiği ileri sürülmüştür.İsmetpaşa segmenti, 1951 yılında meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki bir deprem ile yeniden kırılmıştır. Ancak literatürde bu depremin yüzey kırığı ve meydana getirdiği yerdeğiştirme hakkında yeterli bir bilgi bulunmamaktadır. Bu tez çalışmasında, İsmetpaşa segmenti boyunca 1951 depremi sırasında kırıldığı öngörülen uzanım arazi gözlemleri ile net şekilde ortaya konulmuştur. Literatürde yer alan güncel yerdeğiştirme ölçümlerine ek olarak yüzey kırığı boyunca toplam 36 adet yerdeğiştirme ölçümü yapılmıştır. İsmetpaşa segmenti boyunca orta kesimlerinde maksimum 60 cm. olabileceği düşünülen toplam asismik kayma ve 1944 depremi sırasında ortaya çıkan yerdeğiştirmeler gözönünde bulundurularak, 1951 depremi yüzey kırığı özellikleri yorumlanmıştır. Buna göre 1951 depremi yaklaşık 55-60 km. uzunluğunda bir yüzey kırığı oluşturmuştur. Ölçümler bu uzanım boyunca maksimum yerdeğiştirmenin (145 cm.) Akbaş Köyü yakınlarında gerçekleştiğini ve ortalama yerdeğiştirme miktarının 110 cm. olduğunu ortaya koymuştur.Anahtar Kelimeler: Kuzey Anadolu Fay Zonu, İsmetpaşa segmenti, 1944 Gerede depremi, 1951 Kurşunlu depremi, yüzey kırığı

1944 Gerede earthquake (M:7.3) has a 180 km-long surface rupture which include İsmetpaşa segment along the North Anatolian Fault Zone. Previous studies have revealed a right-lateral coseismic displacement about 2-4 m. along the İsmetpaşa segment at 1944 event. Besides, the studies at the İsmetpaşa Segment, one of the scarce area that the creep movement has long been known along the North Anatolian Fault Zone, have measured approximately 1cm/yr aseismic slip movement. This aseismic creep phenomenon was suggested that decreases towards the tips of segment and continues at least 60 years.The İsmetpaşa Segment was re-ruptured by another earthquake occurred of magnitude 6.9 at 1951. However, there is not enough information in literature about the surface rupture characteristics. In this study, we revealed the surface rupture of 1951 event along the İsmetpaşa segment with distinct field observations. In addition to the previous offset measurements, it was measured totally 36 displacements along the surface rupture. Considering the maximum 60 cm. cumulative creep movement at the central part of the İsmetpaşa segment and the average displacement occurred at 1944 earthquake, 1951 earthquake surface rupture characteristics were interpreted. Thus, 1951 earthquake created approximately 55-60 km-length surface rupture. Field measurements revealed that the maximum displacement throughout this extension occurred near the Akbaş Village and the average displacement is 110 cm.Keywords: North Anatolian Fault Zone, İsmetpaşa segment, 1944 Gerede earthquake, 1951 Kurşunlu earthquake, surface rupture