XIX. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı-İran siyasî ilişkileri (1774-1848)

Abstract

Bu çalışmamızda, 1774-1848 yılları arasında Osmanlı-İran siyasî ilişkilerinin genel özellikleri ele alınarak, bu süreçte meydana gelen olayların iki ülke üzerindeki etkileri incelenmeye çalışılmıştır.Yapılan bu çalışma sırasında ilk olarak, Osmanlı-İran ilişkilerinin tarihî kökenine değinilmiş, iki taraf arasında başlayan rekabetin ve huzursuzlukların arka plânı ile ilgili bilgiler verilmiştir.Daha sonrasında ise, başta Bağdat olmak üzere Baban, Basra ve Kafkasya dolaylarında yoğunlaşan mücadelelerin özellikleri ve bunların nedenleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Bu zaman diliminde Osmanlı-İran arasında süren rekabet ortamına bağlı olarak, batılı devletlerin gelişmelere ne oranda müdahale ettikleri ve bunların yansımaları ele alınmıştır.XIX. asrın ilk yarısında yoğunlaşan çekişmelerin hangi alanlarda olduğuna vurgu yapıldıktan sonra, iki taraf için büyük sıkıntılara sebep olan sınır meseleleri, yerel yönetici çekişmeleri ve aşiretlerin durumu ifade edilmeye çalışılmıştır.

In our study the effects of the era events on Ottoman and Iranian countries are tried to be examined by discussing common features of these two state?s political relations between the years 1774-1848.In this study, firstly the historical origin of Ottoman and Iranian relations is mentioned briefly and the information which relates to the background of rivalry and disorder for both sides is presented.Furthermore, the characteristics and reasons of increased challenges especially around Baghdad, Baban, Basra and Transcaucasia are tried to be adverted. In this epoch, the rate and reflections of western countries? interferences in these events are presented according to the continuing rivalry between Ottoman and Iranian States.After pointing out the areas of increased challenges in the first half of XIX. century., the border problems resulting in disorder for both countries, the local administral rivalry and the tribal situation are tried to be gone over.