Enver Hoca Dönemi Arnavutluk: 1945-1985

Abstract

Soğuk Savaş Döneminde Arnavutluk'un lideri olan Enver Hoca yalnız Balkanlar'da değil tüm Dünyada farklı yönleriyle gündeme gelmiştir. Ancak, iktidara geldikten sonra ölünceye kadar diktatörlük konumunu koruduğu görülmüştür. İlmi alanda ilgi çeken bir yaşantısı olduğu düşünülmesine rağmen, Enver Hoca'nın 40 yıllık diktatörlüğünün ve Arnavutluk İşçi Partisi'nin faaliyetlerinin istenilen seviyede incelenme imkânı bulunamamıştır. Böylece bu çalışmanın yapılması ihtiyacı doğmuştur. Enver Hoca; Sovyet lideri Josef Stalin'den daha fazla Stalinci olmuştur. Stalin'i bir ilah ve Marksist-Leninist İdeolojisini de bir yaşam tarzı olarak görmüştür. O'nun Arnavutluk'u bir ?kapalı kutu? haline nasıl getirdiği maalesef hala ortaya çıkarılmamıştır. Ayrıca Enver Hoca Dönemi'nin Arnavutların Balkanlardaki rolü ile Arnavutluk'un yalnız komünist ülkeleriyle değil aynı zamanda Batı ülkeleri ve Türkiye ile olan ilişkileri de hâlâ karanlık kalmıştır.Bir yandan bazı Arnavut halkı O'nu hâlâ Arnavutların ulusal lideri İskenderbey'den sonra büyük bir kişi olarak görmekte iken, diğer bir kısım Arnavut halkı ise O'nu bir vatan haini ve Arnavutluk'un modernleşme yolunda en büyük engeli olduğuna inanmıştır. Bundan dolayı, Enver Hoca döneminin yeniden incelenmesi büyük bir önem arz etmiştir.Bu sebeple çalışmamızda; ilk iki bölümde Enver Hoca'nın İkinci Dünya Savaşı'nda ülkesine nasıl bağımsızlığı kazandırdığı, kısa zamanda iktidara gelişi ve Arnavutluk İşçi Partisinin oluşturulması konuları göz önüne alınmıştır. Daha sonra Enver Hoca'nın iktidarda kalmak için muhaliflere karşı uyguladığı etkisizleştirme siyaseti ile diktatörlük yönleri de göz önüne serilmiştir. İlave olarak, Komünist ülkeleri ile Batılı ülkeler ve ayrıca Türkiye ile olan ilişkileri farklı yönleri ile detaylı olarak ele alınmıştır. Son olarak; Enver Hoca döneminin siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik yönleri, gelecekte Arnavutluk ile iyi ilişki kurmak isteyenlere yeni bir pencere açmak amacıyla detaylı olarak incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Enver Hoca, Arnavutluk İşçi Partisi, Diktatör, Stalin, Mao, Tito.?

Enver Hoxha; the leader of Albania within Cold War Era; came into question in different aspects not only in Balkans but also all over the World. However, he was such a dictator that he kept his position from his first getting in power till his death. Although it was thought that he had an interesting life at science area, It was unable to investigate this leader?s mystery life during his 40 year dictatorship and his Albanian Worker Party?s activities at a desired level. Thus, it needs to begin this study.Enver Hoxha was more Stalinist than Sovyet leader Josef Stalin. He saw Stalin as God and Marksist-Leninist Ideology as his life style. It has not been discovered how he made Albania as a ?closed box? yet. Additionally, the role of Albanian in Balkan Region under Enver Hoxha Era and it?s relationship with not only communist states but also western states and Turkey still stayed in dark.On one hand, some Albanian people have still seen him as a great leader after the Albanian national hero Iskender Bey, on the other hand some Albanian people believed that he was a traitor and the real obsctacle on the way of Albanian modernization. For that reason, it seems very important to research Enver Hoxha Period.In this study, it was sprawled in front of the eye how Enver Hoxha tried to gain his country?s independence during the Second World War, how he took the power in a very short time and how he created Albanian Worker Party in the first two chapter. Later, the policy of Enver Hoxha against his oppositon on the continuation of his power and his brutal dictatorship placed in front of the eye. In addition to that, the relationship between Albania and Communist countries, Western Countries and also Turkey were examined in different aspects.Finally, the political, cultural, social, economical parts of Albania under Enver Hoxha period also examined in details for the sake of opening a new window to the one who wants to creat good relationship with Albania in futureKey Words: Enver Hoxha, Albanian Worker Party, Dictator, Stalin, Mao, Tito.