Postmodern yaklaşımın yönetim ve örgüt yapılarına etkileri `Modernden postmoderne dönüşüm tartışmalarının yönetim teorisine katkıları`

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ POSTMODERN YAKLAŞIMIN YÖNETİM VE ÖRGÜT YAPILARINA ETKİLERİ: `MODERNDEN POSTMODERNE DÖNÜŞÜM TARTIŞMALARININ YÖNETİM TEORİSİNE KATKILARI` Erkan ERDEMİR işletme Anabilim Dalı Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Danışman: Doç. Dr. Mehmet ŞİŞMAN Yaklaşık üç yüzyıldır modern bir dünyada yaşıyoruz. Rönesans ve reform hareketleri ile başlayan aydınlanma düşüncesi, sanayi devrimi ile birlikte kendi toplumsal projesini, geri dönülemez biçimde, hayata geçirdi. Toplum, kendisini oluşturan bütün kurumlarıyla birlikte modernizmin eşitlik, özgürlük, ilerleme ve aydınlanma ideallerini gerçekleştirmeye yöneldi. Ancak, modernizmin hedeflerine, daha ilk günlerinden beri şüpheyle yaklaşanlar oldu. Modernizmin, toplumsal alanda savaşlar ve çevre felaketleri, bireysel alanda da yabancılaşma ve varoluş sıkıntısı gibi olumsuz sonuçları, modern dönemin büyük hedeflerine duyulan inancı zayıflattı. Son otuz yılda ise bu şüpheler, bilimsel alandaki gelişmelerle de desteklenince, köklü eleştirilere dönüşerek, postmodernizm olarak ifade edilen bir söylem haline geldi. işletmeler açısından, modern dönem, aydınlanmanın rasyonalizasyon, bürokrasi, kontrol, bilimsel yönetim, seri üretim ve nicellik gibi yaklaşımlarıyla, oldukça verimli geçti. Ancak, postmodern eleştiri, benzer sıkıntıları yaşayan işletmelerin de yapılarını ve hedeflerini gözden geçirmelerine neden oldu. Bugün işletmecilik ve yönetim literatüründe yer alan popülasyon ekolojisi, olumsallık teorisi, şebeke organizasyonlar, matriks organizasyonlar, toplam kalite yönetimi, değişim mühendisliği vb. birçok yaklaşım, bu sıkıntıları aşma çabaları olarak algılanabilir. Ancak bu yaklaşımlardanbirçoğu, halen modern bir karakter taşımaktadır. Buna karşılık, değerlerle yönetim, esneklik, sosyal sorumluluk, entelektüel sermaye gibi güncel yönetim kavramlarında, postmodern söylemin etkileri görülmektedir. Bu çalışmada, mevcut modern yönetim teorileri ve muhtemel bir postmodern yönetim teorisinin felsefi arka planı irdelenmekte, postmodernizm tartışmaları çerçevesinde ortaya çıkan ve yönetim teorisine yeni bakış açılan kazandıran yaklaşımlar tespit edilmeye çalışılmaktadır.

Ill ABSTRACT THE EFFECTS OF POSTMODERN APPROACH TO MANAGEMENT AND ORGANIZATION STRUCTURES: `THE DISCUSSIONS OF TRANSFORMATION FROM MODERN TO POSTMODERN AND ITS CONTRIBUTIONS TO MANAGEMENT THEORY` Erkan ERDEMİR Majoring in Business Osmangazi University Social Sciences Institute Adviser: Mehmet ŞİŞMAN, Associate Professor We have been living in a modern world for approximately three centuries. The enlightenment thought, which began with renaissance and reform movement, applied its own project with industrial revolution as unretumable. The society, tended to realize the ideals of modernism, which are equality, freedom and enlightenment with its institutions. However, there were some people who had some doubts about the objectives of modernism since the beginning of it. The negative consequences of modernism as the wars and environmental damages in social area, as alienation and anxiety in individual area, weakened the belief to the targets of the modern era. These suspicions, in last three decades, has become a discourse expressed as postmodern with transforming into fundamental critics which have also been supported with scientific development. From the business perspective, the modern era, with the approaches of enlightenment which are based on rationalization, bureaucracy, control, scientific management, mass production and quantitativity was seen quite productive. But, the postmodern critics have caused the reconsideration of the targets and structure of business which have faced the same issues as well. Today, many approaches such as population ecology, contingency theory, network organizations, matrix organizations, total quality management and reengineering that take place in business andIV management literature can be perceived as the effort to overcome these difficulties. However, some of these approaches, have modern characteristics. In contrast, the affects of postmodern discourse are seen in the actual management concepts as the management by values, flexibility, social responsibility and intellectual capital. In this study, the philosophical background of current modern management theories and a possible postmodern management theory are examined, and the approaches, that emerge around the discussions of postmodernism which brings alternative perspectives to the management theory, are tried to be determined.