İşletmeler arası stratejik işbirlikleri ve ulusal savunma sanayii örneği

Abstract

YÜKSEK LİSANS YETERLİK TEZ ÖZÜ İŞLETMELERARASI STRATEJİK İŞ BİRLİĞİ VE ULUSAL SAVUNMA SANAYİİ ÖRNEĞİ Yüksek Mühendis Hasime Aysun MARKAL İşletme Aııabilim Dalı Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Danışman: Doç.Dr. Fermani MAVİŞ Global rekabetin artması ile birlikte, başka işletmelerle dayanışma ve işbirliği içine girme, stratejik işbirlikleri oluşturma gayretleri de artmıştır. Çünkü işletmeler, dünya çapında rekabet için gerekli bilgi ve diğer kaynaklara tek başlarına sahip değillerdir. Dünün mahalli / ulusal pazar ve rekabetinin yerini, bugün uluslararası pazar ve rekabet almıştır. Bugün işletmeleri etkileyen dış çevrenin en önemli özelliği belirsizlik, karmaşıklık ve değişimdir. Bu ortamda bir işletmenin tek basma global çerçeve içinde pazarda tek başına rekabet edebilmesi oldukça zorlaşmıştır. Bu nedenle şirketler başka işletmeler ile birleşerek global pazarda kalabilme şansını arttırmaya çalışmaktadırlar. İşletmeler stratejik işbirlikleri oluşturarak sinerji yaratma yoluna gitmektedir. Bilindiği gibi, sinerji yaratma `Bir bütünün kendisini oluşturan parçalardan daha büyük olması` anlamına gelmektedir. Böylece elde edilecek çıktı, parçaların tek tek elde edecekleri çıktıların toplamından büyük olmaktadır. Stratejik işbirlikleri veya ortaklıklar, işletmeler arasında çeşitli şekillerde ortaya çıkan dayanışma ve kaynak birleştirme faaliyetlerinin genel adıdır. Stratejik işbirlikleri `İşletmelerin rekabet güçlerini arttırmak ve yaşamlarını sürdürebilmek için formal veya informal, yasal veya fiili bir çerçeve içinde bir araya gelerek ayrı ayrı sahip oldukları uzmanlıklarını ve kaynaklarını birleştirme faaliyetleri` şeklinde tanımlanabilir. İşletmelerin bu şekilde bir dayanışma, işbirliği veya ortaklık ilişkisi ile sinerji yaratmaları çeşitli alanlarda olabilir. Bu çerçeve içinde, işletmelerin aynı dağıtım kanalım kullanmaya karar vermeleri, risk ortaklıkları (joint-venture) oluşturmaları, araştırma ve geliştirme birimlerini birleştirmeleri, piyasayı paylaşımları, ortak bilgi bankası oluşturmaları vs. hepsi birer stratejik işbirliği örneğidir. Stratejik işbirlikleri özellikle havacılık sektörü gibi yüksek teknoloji kullanan sektörlerde daha çok kullanılan işletme stratejileridir. Bunun nedeni havacılık sektöründe, ilk yatırım ve idame masrafları kullanılan teknolojinin ileri teknoloji olması iIll nedeniyle pahalıdır. Bir çok ülkede sivil havacılık veya askeri kuruluşları, söz konusu teknolojik bilgi ve kapasiteyi kazanmak yerine, arızalanan veya test edilmesi gereken uçak sistem ve ünitelerini yurtdışında bu teknolojiye sahip kuruluşlara onarıma göndermektedir. Bu çalışmada, Hava Kuvvetleri Komutanlığı' m lojistik açıdan desteklemek amacıyla kurulan bir askeri bakım onarım tesisinin, sahip olduğu uçak ve uçak sistemlerinin test, bakım, onarım ve yenileme kabiliyetlerini öncelikle yurtiçi olmak üzere, yurtdışı havacılık kuruluşlarına da hizmet vermesini sağlayacak şekilde en uygun stratejik işbirliği çeşidi araştırılacaktır.

IV THE ABSTRACT OF THE POST GRADUATE THESÎS INTERFIRMS STRATEGIC ALLIANCES AND SAMPLE OF NATIONAL DEFENSE INDUSTRY Hasime Aysun MARKAL Major Branch Business Osmangari University Social Science Institute June, 2000 Adviser; Associate Prof. Dr. Fermani MAVİŞ With the increasing of global competition, efforts of the world companies also have been increased to become solidarity, partnership and strategical coorperation with the other companies/organisations. Because each company itself has no much information and other sources as it does need for world-wide competition. In place of local and national market of yesterday, an international market and competition has been ruled in today's world. Indefiniteness, complexity and amendment are counting as most important exterior agents, which are strongly effecting companies today. On today's condition it is getting harder for a company to compete against others in a global market. Therefore companies are trying by becoming a partnership with the others to increase their chance for remaining/surviving in the today's global market. Companies are creating a `synergy` with this strategical coorperation. As you probably know, `creation of a synergy` means, being bigger of a whole than it's own parts, which are constituting it. So the output/product to earn of the whole will be bigger than the total output/product to earn of each part itself. Strategical coorperation or partnership is a general nomenclature of the business activities between companies, by becoming solidarity and unifying their own sources in several manner. Strategical coorperation may be defined as business activities of companies to increase competition and survival capability by unifying their own expertness and source in a formal/informal, legal or actual manner. The creation of a synergy in a manner of becoming solidarity, coorperation or partnership may be applied on various field. In respect of this scope, following are good samples for strategical coorperation:. Deciding of companies on utilising the common distribution channel,. Participating in j oint- venture,. Unifying of their investigation and development departments etc. Strategical coorperation is commonly used business strategy, specially in aeronautical sector, which needs high technology. Due to the high initial investment and continuation costs of high technology used in aeronautical sector, total costs of this sector are generally high. A lot of civil and military aeronautical organisations in the world, instead of gaining related capabilities are sending today their defective aircraft systems or units for repair, overhaul or testing to out-country organisations, where exist the necessary capabilities. In this study will be discussed the correct sort of strategical coorperation for a military maintenance/repair facility, which was established for logistical support of headquarter in the field of maintenance, repair, testing, overhaul/refurbishment of it's own aircraft and aircraft systems, to make it possible to serve with it's gained capabilities previously in-country and later out-country aeronautical organisations.