Türk-Ermeni ilişkileri (1919-1923)

Abstract

Ermenilerin kökenleri konusunda değişik görüşler ortaya atılmış; ancak kesin bir kanıya varılamamıştır. Ermenilerin yaşadığı yerler de tartışma konusu olmuştur. Bazı araştırmacılar `Kilikya ve Çevresi` olarak kabul ederken bazıları da Ermeni diye bir toplum vardır ancak Ermenistan diye bir bölge yoktur tezini ileri sürmüşlerdir. Ermeniler on asra yakın Türklerle beraber yaşamıştır. Bu dönemlerde iki toplum arasında hemen hemen her alanda yakınlaşmalar ve etkileşimler olmuştur. Ermeni Sorunu 1877- 1878 Osmanlı- Rus Savaşı ve 1878 Berlin Antlaşmasıyla ortaya çıkmıştır. Emperyalist bir politika izleyen Büyük Devletler, Osmanlı Devleti ve TBMM Hükümeti üzerinde Ermenileri kullanarak planlarını uygulamaya çalışmışlardır. Ermeni Sorunu'nun ortaya çıkışını hazırlayan sebeplerin başında İngiltere, Fransa, Rusya ve Amerika'nın Osmanlı Devleti'ne ve Ermenilere karşı takip ettikleri siyaset gelmektedir. Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla Doğu Anadolu'da bir Ermeni Devleti'nin kurulmasına zemin hazırlanmıştır. Kurtuluş Savaşı sırasında Doğu ve Güney Doğu Anadolu'da Ermeni çeteleriyle mücadele edilmiştir. Doğu Anadolu'da Kars Antlaşmasıyla Ermenilerin saldırgan tutumu sona erdirilmiştir.Ill Güney Doğu'da Ermeniler, İngiliz ve Fransızların da desteğini alarak Türk halkına karşı şiddet uygulamaktan geri kalmamışlardır. Bu durum karşısında Türk halkı bağımsızlık tutkusuyla mücadelesine devam ederek Ankara Antlaşmasıyla Güney Cephesi'ni kapatmıştır. Lozan Barış Konferansı'nda Ermeni Komitecileri ve Ermenistan Devleti temsilcileri, Anadolu da bir `Ermeni Yurdu` oluşturma hedefleri adına son kozlarını oynamışlardır. Ancak Büyük Devletler'in destek vermemesi ve Türk Heyeti'nin tavizsiz tutumu Ermenilerin umutlarım söndürmüştür. Temel felsefesi bağımsızlık olan Mustafa Kemal ve Ulusal Hareket, kurtuluş mücadelesini tamamladıktan sonra kendi bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı gösterildiği müddetçe Ermenilerle ilişkilerini olumlu yönde tutmaya özen göstermiştir.

Different opinions are claimed about the Armenians' origin however a definite conviction has not been arrived as a conclusion. Some researchers accept the Cilicia Region as Armenians' native place, some others assert that Armenian Society exist but there has not been named any place as Armenia in the past. Armenians lived with the Turks together about ten centuries. Almost in every field, both of the societies had close relations and influenced with each other. Armenian Question came into being with 1877-1878 Ottoman-Russian War and 1878 Berlin Treaty. Imperialist Countries tried to apply their imperialistic plans by using the Armenians against the Ottoman Empire and Goverment of the Turkish Grand National Assembly. Primary cause of the Armenian Question is the policy followed by England, France, Russia, and the United States of America against the Ottoman Empire and the Armenians. Mondros Armistice powed the way for the foundation of an Armenian State in Eastern Anatolia. Turks fought with the Armenian guerrillas during the War of Turkish Independence. Armenian attacks ended by Kars Treaty. Armenians by support of England and France acted terrorly on Turkish people in Southeastern Region of Turkey. Turkish people resisted with the independence wish againstthe Armenians and their supporters and the warfare was concluded in south line by Ankara Treaty. Armenian comidatjis and Armenian State Representatives played their last trumps to found an Armenian State in Anatolia at Lausanne Peace Conference. Turkish Delegation did not compromise on the Armenian subject and the countries behind Armenians gave up their supports from the Armenians. As a result Armenians were not able to reach their unjustifiable desire. Mustafa Kemal' his basic philosophy was Libarty, and Turkish National Movement had a positive perspective towards the Armenians unless they and all foreigners respect and accept the independence and the unitery status quo of Turkey.