Primer hiperkolesterolemisi olan hastalarda atorvastatin tedavisinin periferik insülin sensitivitesi üzerine etkisi

Abstract

HMG CoA redüktaz inhibitörleri asetatdan kolesterol oluşumunda hızkısıtlayıcı rol oynayan 3-hidroksi 3-metil glutaril koenzim A redüktazenzimini inhibe ederek kolesterol seviyesini etkili bir şekilde düşürmekte veprimer hiperkolesterolemi tedavisinde yaygın olarak kullanımaktadır. Builaçların nonlipid mekanizmalarla aterom plağı oluşumunu ve progresyonunuönlediği de iddia edilmektedir. Bunlardan biri de insülin direncinde azalmayayol açabileceği görüşüdür. Tip 2 diabetes mellituslu hastalarda yapılançalışmalarda genellikle glisemik kontrol ve insülin sensitivitesi üzerine etkisizolduğu görülmüşse de aksi yönde sanuçlar vardır. Fibroblast kültürlerindestatinlerin insülin reseptöründeki subunitin tirozin fosforilasyonunu azalttığıgösterilmiştir. In vitro vasküler düz kas hücrelerinde yapılan bazı çalışmalardada bu ilaçların insülin sinyal iletimini bozduğu, bunun mevalonat azalması ileilgili olduğu ve ortama mevalonat ilavesi ile insülin sinyal iletiminin normalegeldiği görülmüştür. Bu noktadan hareketle, statinlerin insülin aracılı glukozuptake'ini etkileyip etkilemediklerini değerlendirmek amacıyla, kısa süreliatorvastatin tedavisinin insülin direnci üzerine etkisini araştırdık. Bu amaçlaprimer hiperkolesterolemisi olan, 3 aylık diyete rağmen kolesterol seviyeleridüşmeyen, diabeti olmayan, insülin rezistansını etkileyebilecek ilaçkullanmayan 24 hasta (18 kadın, 6 erkek; 559 yıl; BMI 27.32.2 kg/m2; totalkolesterol 27821 mg/dl) çalışmaya alındı. Hastalardan başlangıçta ve tedavisonunda total, HDL kolesterol ve trigliserid ölçümleri yapıldı. LDL kolesterolFriedwald formülü, VLDL kolesterol trigliserid/5 formülü ile hesaplandı.İnsülin rezistansı DeFronzo'nun OGTT formülü ile 75 g. glukoz ile oralglukoz tolerans testi yapılaraktan hesaplandı. 1,5 aylık tedavi sonrasındaplazma total, LDL, VLDL kolesterol ve trigliserid seviyeleri anlamlı olarak13düştü (p= 0.000). Açlık plazma insülin seviyeleri arttı (p= 0.049), İnsülinrezistansı değişmedi. Bu sonuç atorvastatin tedavisinin plazma kolesterolünüetkili bir şekilde düşürdüğü ancak insülün rezistansını anlamlı olarakdeğiştirmediğini göstermektedir. Bununla beraber bu çalışma kısa süreli vedüşük doz atorvastatin ile yapılmıştır, bu nedenle daha yüksek doz ve uzundönem atorvastatin kullanarak başka çalışmalar yapılması gerekmektedir.