Bekir Sıtkı Erdoğan`ın şiirlerinde imaj dokusu

Abstract

ÖZET BEKİR SITKI ERDOĞAN'IN ŞİİRLERİNDE İMAJ DOKUSU DERELİ, EYLEM Yüksek Lisans-2002 Türk Dili ve Edebiyatı Danışman: Yard. Doç. Dr. Saadettin Yıldız Tezim `Bekir Sıtkı Erdoğan'ın Şiirlerindeki İmaj Dokusu`nun incelenmesidir. Üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde şairin hayatı, edebî şahsiyeti ve eserleri, ikinci bölümde şiire yönelişi, şiirindeki değişiklikler, şiir anlayışı ve ilgilendiği diğer güzel sanatların şiirine katkısı, üçüncü bölümde ise şiirlerindeki imaj dokusu incelenmektedir. Birinci bölümün amacı şairin hayatı, edebî şahsiyeti ve eserleri hakkında bilgi vermek ve bu bilgiler ışığında eser- sanatçı İlişkisini ortaya koymaktır. İkinci bölüm şiirinin var oluş şamalarını inceleyerek şiir anlayışı hakkında bilgiler verdiğimiz bölümdür. Bu bölümde Bekir Sıtkı Erdoğan'ın şiirlerindeki temel özellikleri tespiti sağlayan beş alt başlık bulunmaktadır. Öncelikle şairin şiire olan temayülü anlatılmıştır. Böylece şiirlerinin ortaya çıkışını hazırlayan asıl kaynak belirlenmiştir. Şiire olan bu temayülün hangi devrelerden geçerek `şairlik`e ulaştığı ise hazırlık ve olgunluk devreleriyle anlatılmaktadır. Hem bu devrelerdeki gelişmeyi, hem de şairin şiir yazarken gösterdiği titizliği ortaya koyabilmek amacıyla bir de `Değişiklikler` bahsi açılmıştır. Çalışmamızın bu kısmı şairin şiir sanatı karşısında göstermiş olduğu sabrı da ispatlamaktadır. `Şiir Anlayışı` ise bir diğer altbaşlıktır. Bu kısımda da yaptığımız mülakatlardan ve tabiî ki incelediğimiz şiirlerden hareketle Erdoğan'ın şiir, üslûp, vezin, kafiye, şair ile ilgili fikirlerini vermeye çalıştık. Bölümün son kısmını ise `Diğer Güzel Sanatlarla İlgisi ve Bunların Şiirlerine Katkısı` oluşturmaktadır. Bu bölümde şiir dışındaki güzel sanatların şiire olan olumlu ya da olumsuz etkilerini tespit etmeye çalıştık.11 Çalışmamızın üçüncü bölümü, şairin hayal dünyasını inceleyerek bu hayal dünyası oluşturan kaynaklar ile imajlar arasındaki bağlantıyı açıklamaya çalıştığımız bölümdür. Bu bölümde iki konu bulunmaktadır. Bunlardan ilki `Bekir Sıtkı Erdoğan'ın Şiirlerinde İmaj Dokusu`dur. Bu kısımda öncelikle `imaj`ın şiir dilindeki yeri hakkında bilgi verilmiştir. Ardından Erdoğan'ın şiirlerinde görülen imaj odaklanmaları tespit edilmiş, bunlar ile ilgili örnekler verilerek açıklamalar yapılmıştır. Bu bölümün diğer kısmını `Bekir Sıtkı Erdoğan'ın Şiirlerinde İmaj Çeşitleri` oluşturmaktadır. İmajlar yapı bakımından, muhteva bakımından ve duyular ve varlığı algılayış tarzı ile ilgili imajlar olmak üzere üç ana grupta toplanmıştır. Bu gruplar daha sonra kendi aralarında tekrar sınıflandırılmıştır. Yapı bakımından imajlar kısmında `Çok Elemanlı (kompleks) İmajlar, Benzetmeli Belirtisiz İsim Tamlamasıyla Oluşturulan İmajlar ve Çeşitli Söz Sanatlarıyla Oluşturulan İmajlar` bulunmaktadır. Son grup ise `Duyular ve Varlığı Algılayış Tarzı ile İlgili İmajlar`dır. Duyularla ilgili imajlarda görme duyusu ile işitme duyusuna, varlığı algılayış tarzı ile ilgili imajlarda ise somutlaştırma, aynileşme, mukayese amaçlı imajlara yer verilmiştir. Tez çalışmasının sonunda şairin kuvvetli bir hayal gücüne sahip olduğunu ve bu hayal gücünü pek çok kaynakla beslediğini gördük. Şair yaşadığı kültürün pek çok alt unsurunu kullanarak hem muhteva, hem de şekil bakımından sağlam eserler ortaya koymuştur.

Ill ABSTRACT A STUDY OF THE IMAGES IN BEKİR SITKI ERDO?AN'S POETRY DERELİ, EYLEM Master Thesis-2002 Turkish Languange and Literature Advisor: Saadettin Yıldız, Assistant Professor The aim of this study is the examination of the images in Bekir Sıtkı Erdoğan's poetry. In the first chapter the subjects studied are, poet's life, his literary life and his works. In the second chapter, his inclination to the poetry, changes in his poetry, his understanding of poetry and the contributions of other arts he is interested in are examined. And in the third chapter, the images in his poetry are studied. The aim of the first chapter is to give information about poet's life, his literary life and his works and to disclose the relationship between the works and the poet. The second chapter is in which the poet's understanding of poetry is explained via the examination of phases of poet's existence. This chapter includes five subheadings which provide the main characteristis of Bekir Sıtkı Erdoğan's poetry. Firstly, inclination of the poet to the poetry is explained. Therefore, the main source of his poems is determined. In the preparation and maturation phases it's explained that how this inclination turned into real `poet` and `poetry`. To explain both the improvements in these phases and the choosiness he uses while writing, the subject of `changes` is studied. This part of the study proves the patience of the poet in the art of poetry. `Understanding of the Poetry` is another subheading. In this part, by the help of the interviews and the poerty examined, Erdoğan's point of views about poetry, style, meter, rhyme and the poet are explained. The last part of the chapter is about `His interests in other artistic fields and the effects of these fields on hisIV poetry.` The aim of this part is to decide the positive and negative effects of the other artistic fields on his poetry. The third chapter of the study includes the examination of the link between the images and the resources that construct the poet's imaginations via examining his imaginations. This chapter consists of two parts. The first is `Bekir Sıtkı Erdoğan's images in his poetry.` This part firstly deals with the images in poetry. Then the images in Erdoğan's poems are found and explained with the examples. The other part is about `The varieties of the images in Bekir Sıtkı Erdoğan's poems`. Images are divided into three groups, in terms of structure, content and the style of understanding sense and existence. These groups are again divided into subgroups. In the `structure images` there are complex images, imitative, images that are constructed by impossessive construction and images that are constructed different rhetoric. The last group is `the images about the style of perceiving the sence and existence`. In the images about the senses; vision and hearing are explained. And in the images about understanding the existence, the images aimed concretization, sameness and comparison are explained. At the end of this study, it is explicit that the poet has a storng imagination and he feeds this imagination with a variety of sources. The poet has created valuable works in terms of structure and content by using many sub-elements of the culture in which he lives.