İbreti Şeyh Mustafa Halveti Divanı (transkripsiyonlu metin ve Türkçe nesir çalışması)

Abstract

ÖZET İBRETÎ ŞEYH MUSTAFA HALVETÎ DÎVÂNI (Transkripsiyonlu Metin ve Türkçe Nesir Çalışması) YÜKSEL, GÖNÜL Yüksek Lisans-2003 Eski Türk Edebiyatı Danışman: Yard. Doç. Dr. M. Hanefi YONTAR Bu çalışmada, tahminen 17. yüzyılın son dönemi ile 18. yüzyılın ilk yarısında yaşamış olan dîvân şairi İbretî Şeyh Mustafa Halvetî'ye ait dîvânın transkripsiyonu ve günümüz Türkçesiyle nesre çevrilmesi amaçlanmıştır. İbretî Şeyh Mustafa Halvetî yakın dönem şairlerinden olmasına rağmen, tezkirelerde ansiklopedilerde, edebiyat tarihi kitaplarında ve diğer kaynak kitaplarda, hayatına dair bir bilgiye rastlanmamıştır. Elde bulunan tek nüsha divanı üzerinde yapılan çalışma neticesinde ve adından da yola çıkılarak İbretî'nin, bir Halvetî Tarikatı ehli olduğu anlaşılmaktadır. İbretî Dîvânı, döneminin dil özelliklerini yansıtan, tasavvufi bir eserdir. Eserde, birçok ayet ve hadisten alıntılar yapılmış, dinî hikayelere telmihte bulunulmuş, tarikat büyükleri övülmüş, İlahî aşk sırlan anlatılmış, Hak yoluna girmenin faziletleri işlenmiştir. Transkripsiyon yapılırken eserin imlâsına bağlı kalınmıştır. Şairin eserde muhtevayı ön plana çıkarma gayreti, kimi şiirlerinde aruz ve kafiye hataları oluşturmuştur. Bu nedenle çalışma esnasında bazı şiirlerin vezni bulunamamıştır. Bu da, şairin sanatkârlık yönünün çok kuvvetli olmadığı düşüncesini uyandırmaktadır.

ABSTRACT THE DÎVÂN OF İBRETİ ŞEYH MUSTAFA HALVETİ (With Transcription Text end Turkish Prose Work) YÜKSEL, GÖNÜL Master Thesis-2003 Old Turkish Literature Science Dept Adviser: Asc. Prf. M. Hanefi YONTAR The aim of this study is to translate into the contemporary Turkish and to trasncript the collected poems (dîvân) of İbretî Şeyh Mustafa Halveti who lived in the late 17. th and early 18 th century. Although İbretî Şeyh Mustafa Halvetî was one of the recent era poets, it was not obtained any know ledge about his life in the literature. It can be claimed from his collected poems (dîvân) and his name that he was a member of the Halvetî sect. The collected poems of İbretî is islamic mystic work of art that reflects the properties of linguistics of his era. In his work many verses of the Koran, haidths and religious stories were cited, the leaders of Halvetî sect were praised, the secrets of mystic love were described and the virtues of mystic life were given. The grammatical structure of his work of art was kept in the transcription. Poet tried to bring the content of his work in front. This behaviour caused prosody and rhyme mistakes in some of his poems. There fore the rhythm of some of his poems was not found in this work. This makes us feel that poet's artistic side was not very strong.