Yezidilik ve Osmanlı yönetiminde yezidiler

Abstract

Bu çalışmanın amacı Yezidilik'i açıklamak ve Yezidiler'in Osmanlımparatorluğu yönetimi altındaki sosyal, hukuki ve politik durumlarını incelemektir.Bununla beraber Tanzimat Fermanının ilan edilmesinden I.Dünya Savaşının sonunakadar geçen süreçte Yezidiler'in Osmanlı yönetimi ve Batılılarla olan ilişkileri debu çalışmada ele alınmıştır.Çalışmada yöntem olarak, önce tezde kullanılacak olan Arşiv Belgeleri,çeşitli yayınlar (kitaplar, makaleler) taranmış, elde edilen kaynaklar sistematik birşekilde tasnif edildikten sonra okunup yorumlanmıştır.Sonuç olarak, Yezidilik ve Yezidiler tarih boyunca Müslüman ve Hıristiyankomşularınca dinsiz olarak görülmüşler bu durum Yezidiler'in içine kapalı birtoplum olarak gelişmesine neden olmuştur. Tanzimat ve Islahat Fermanlarıöncesindeki dönemde Osmanlı slam Hukuk sistemi içinde kendilerine yerbulamayan Yezidiler'in hukuksal statüsü, bu fermanların ilanından sonrakidönemde de pek bir değişikliğe uğramamıştır. Ancak Tanzimat dönemiyleOsmanlı'da gayrimüslimler ile yoğun olarak ilgilenmeye başlayan BatılılarYezidilerle ilişkiler kurmuşlar ve siyasi nedenlerle bu inanç sahiplerini himayeetmeye çalışmışlardır. Batılılar'ın devreye girmesiyle Yezidiler dönem dönemTanzimat'ın getirdiği haklardan istifade etmişlerse de bu kalıcı olmamış siyasişartlara göre değişkenlik göstermiştir.

The aim of this study is to explain the Yezidism and evaluate the Yezidiswith respect to social, law and politics in Ottoman administration. In addition to this,examined the relationships of Yezidis with Ottomans and Occidentals between theperiod of Tanzimat and the end of first world war.As the method of this study; archive documents, variable publications such asbooks, articles were scanned and after the acquired sources were classifiedsystemically,they were read and interpreted.As a result we can say that the Yezidism and Yezidis always have been seemedas non-religious by the christian and muslim residents in the course of history and thiscaused Yezidis to live isolated from the society. The legal statute of Yezidis whichcould not find place in the Ottoman Islamic Law System before the declaration ofTanzimat and Islahat rescripts, did not have any improvements after the declaration ofthis rescripts as well. However, Occidentals who paid attention to non-moslems in theOttoman Empire by the Tanzimat era, built relationships with Yezidis and due topolitical reasons they tried to protect them. With the act of Occidentals, Yezidisacquired some rights that Tanzimat brought, however it hadn?t been permanent,changed due to political conditions.