Elazığ il merkezinde yaşayan 60+yaş grubundaki yaşlıların sorunları

Abstract

67 ÖZET Ülkemizde de yaşlılık konusu son yıllarda dikkatleri üzerinde toplamaya başlamıştır. 1985 nüfus sayım sonuçlarına göre nüfusun I4.2'si 65 ve daha yukarı yaştadır. Bu hiç de küçümsenemiyecek bir orandır ama buna rağmen yaşlı grubunun ne gibi sorunları olduğu, neler beklediği, neler istediği fazla araştırılmamıştır. Yaşlılık konusunda sınırlı sayıda yapılan çalışmaların da büyük bölümü çeşitli kurumlarda kalan yaşlılarla yapılmıştır. Yaşlılık konusunda Doğu Anadolu Bölgesinde yapılmış herhangi bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle; Elazığ İl Merkezinde yaşayan yaşlıların ne gibi sorunları olduğunu ortaya çıkarmak ve bu ilde yaşayan yaşlıların; yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, eğitimi, geliri, sağlığı ve boş zamanım değerlendirme durumunu ve sorunlarını öğrenmek amacıyla bu araştırma yapılmıştır. Araştırma sonuçlarının Elazığ'da bulunan tüm yaşlıları temsil edebilmesi için DİE. tarafından tabakalı-olasılıklı örneklem yöntemi ile tesbit edilen 183 yaşlı ile görüşülmüştür. Tabakalarına 3 sosyo-ekonomik düzeye göre yapılmış olup bu düzeyler; zengin, orta ve fakirdir. Araştırmada DİE. tarafından verilen tüm hanelere gidilmiş, hanelerde 60+ yaş grubunda bulunan tüm yaşlılara evlerde yüzyüze görüşme tekniğiyle `anket` uygulanmıştır. Yaşlıların 143.7'si erkek, Ü56.3'ü kadındır. Kadınların yaş ortalaması erkeklerin yaş ortalamasından daha yüksekdir. Yaşlıların &1.64'ü bekar, I37.7Q'i dul, diğerleri evlidir. Yaşlı l an n genel olarak öğrenimleri düşük düzeyde, kadın yaşlı l an n öğrenimleri daha da düşük düzeydedir. Yaşlı l an n büyük çoğunluğu (^56.2) alt ekonomik düzeydedir. Orta ekonomik düzeyde 134.5 yaşlı bulunurken, yalnızca &9.3 yaşlı üst sosyo-ekonomik düzeyde bulunmuştur. Yaşlıların yalnızca %29'u emeklidir, %68.85'i çeşitli şekillerde sosyal güvenceye sahipken, 830.06'sımn herhangi bir güvencesi bulunmamaktadır. Yaşlıların 131.69'unun geliri bulunmamakta, bu grubun büyük çoğunluğunun geçimini ya cocuklan ya da eşleri sağlamaktadır. Yaşlıların yalnızca I7.1'i yalnız, diğerleri ya eşleri ya çocukları veya diğer yakınları ile yaşamaktadır. Yaşlıların 129.5'i sağlığım iyi bulurken, I37.7'si orta, 132.78'i kötü bulmaktadır ve 160.65'i önemli bir kaza ya da hastalık geçirmiştir. I86.33'ünün66 görmeyle, X81.42's1 işitmeyle ilgili bir sorunu olmadığım bildirmiştir. Erkek yaşlıların %12.5'i, kadınların 128.16'sı idrar, erkeklerin %5'i, kadınların 13.88'i gaita kaçırdıklarım bildirmişlerdir. Yaşlıların günlük aktiviteleri yapabilme durumlarında ise her iki cins için en zor olanın çamaşır yıkama olduğu, kadınların daha çok ev dışı aktivitelerde, erkeklerin de çeşitli ev işlerini yapma konusunda zorlandıkları görülmüştür. Yaşlıların büyük bölümü günlerini; dini vecibeleri yerine getirerek, erkekler kahveye giderek, kadınlar da ev-el işi yaparak geçirmektedir. Yaşlıların %18.03'ü hâlâ sigara içerken, yalnızca I1.07'si içki içmektedir. Yaşlılarda özellikle kadınların moral durumlarının çok olumlu olmadığı, ancak gene de yaşlıların büyük bölümün gelecekten umutlu olduğu görülmüştür. Yaşlıların 137.7'si Elazığ'da bir yaşlılar merkezi olsa gitmek istediğini bildirirken, yalnızca %16.40 yaşlı huzurevine gitmek istediğini bildirmiştir. Yaşlıların kredilerince en önemli gördükleri sorun; sağlık, ekonomik durum ve yalnızlık ve diğer sorunlar olarak belirtilmiştir. Bu sorunlarına kendilerince önerilerde getirmişlerdir. Sonuç olarak yaşlıların sorunları ve onların genel özellikleri ortaya çıkarılmıştır. Bu sorunların çözümü için; Yaşlıların en kolay ulaşabileceği sağlık ocaklarının ıslahı sağlanmalı ve yaşlılık hizmetleri de sağlık ocağı görevleri içine alınmalıdır. En kısa zamanda Elazığ'a bir yaşlılar merkezi açılmalı, yaşlıların zamanlarını verimli geçirmeleri sağlanmalıdır. Yaşlı aylığı yeniden düzenlenmeli ve fakir yaşlıların tamamına verilmelidir.

l69 In our country the subject of elderly is getting more attention in recent years. According to 1985 census 4.11 of population is over 65 years old. This is a significant percentage but there is no serious work done on the problems, this group of people are facing. There is only limited work done mainly on the elderly who stay in various elderly homes. There is no work on the subject of elderly in Eastern Anatolian region. This study was carried out in order to describe the demographic charectiri sties and the kinds of the problems of the elderly living in Elazığ Province. To cover all of the elderly in Elazığ we interviewed 183 elderly who were selected by stratified-random sampling method. Stratification was done with respect to 3 socio-economic level; the rich, the average and the poor. We visited the homes of all elderly of 60 years old and over and we interviewed them by means of a questionnaire. 56.31 of elderly were female. The average age of female respondents is higher than that of male respondents. 1.641 of elderly were single, 37.71 were widow and the rest were married. They generally had both poor education and low income. Only 291 of the elderly were retired, 68.81 were covered by some sort insurance schemes Only 7.1 percent of them live alone and the rest either live with their husbands/ wives or with their children and relatives. As far as they stated 29.51 of them were healthy; 37.71 had average health; 32.781 had poor health; 60.651 had an accident or serious illness; 86.331 of them had no problem of vision. 81.421 of them had no problem of hearing. 12.51 of male elderly and 28.161 of female elderly had urinating problem and 51 of male elderly and 3.831 of female elderly can not control their bowel movements.70 According to the elderly among the most important problems they faced were related to health, finance, loneliness. They also suggested some solutions to these problems such as. The present Health Centers which can be reached by elderly must be improved and the care of elderly must be included in their area of responsibility; An Elderly Center must be opened immediately and necessary conditions for their having nice time must be provided. Old age pension scheme must be reviewed and all of the elderly must be given pension.