Prenatal ve postnatal dönemdeki ratlarda testisin histogenezisi üzerinde ışık mikroskobik çalışmalar

Abstract

ÖZET Üç gruba ayrılarak yapılan araştırmada, prenatal dönemde 90, pre pubertal dönemde 40 ve postpubertal dönemde 20 adet Norveç ırkı erkek ratlar materyal olarak kullanıldı. Prenatal 15. günde tunika albugineamn belirginleştiği, seminifer kordonların kemer tarzında yapı oluşturduğu dikkati çekti. Fötal dönemin 17. gününde Leydig hücrelerinin ortaya çıktığı, sölemik epitel altında bazal membran ve tunika albugineada kollagen ipliklerin görüldüğü, intertübüler alamn büyük kısmım mezenşimal hücrelerin oluşturduğu dikkati çekti. Fötal dönemin 18. gününde Leydig hücrelerinin hala çoğaldığı ve 17. günden farklı olarak çok fazla sayıda Leydig hücre grupları ihtiva ettiği gözlendi. Bu dönemde germ hücrelerinde artış dikkati çekti. Fötal dönemin 19. gününde testisi dıştan saran sölemik epitelin yassılaştığı görüldü. Fötal Leydig hücrelerinin si- toplazmalannda steroid salgının erimesinden kaynaklanan yağ vakuolleri gözlendi. Fötal dönemin 20. gününde tunika albugineaya yakın kısımda bazı seminifer kordonlarda kıvrımlar görüldü. Tunika albugineada damarlaşma oldukça iyi gelişmişti. întersitisyumda damar yapılan daha açıkça ortaya çıktığı dikkati çekti. Fötal dönemin 21. gününde seminifer kordonların merkezlerindeki bazı germ hücrelerinin bazal membrana oturmaya başladıkları gözlendi. Doğumdan sonraki 1. günde seminifer kordonların kıvrımları ve sayılan artar. Postnatal hayatın 5. gününde bazı Leydig hücrelerinin seminifer tubullerin yanlarına yakın yerleştiği gözlendi. Postnatal hayatın 7. gününde sıkı bağ dokunun içinde çok miktarda fibroblast görüldü. Prepubertal dönemde 10. günden itibaren seminifer tubuller hızla çoğalırlar. intersitisyel bağ dokuda ve Leydig hücrelerinde azalmalar olur. 15. Günlük rat testisi parankiminde intertübüler alanların daha fazla olduğu görüldü. Postnatal 30. günde seminifer tubullerin lumenlerinin genişlemeye başladıklan, germ hücre bazal membranına yerleşmiş spermatogonyumlar ile lumene doğru belirgin olarak görülen primerspermatositlere rastlanıldı. Seminifer tubullerde germ hücrelerinin 45. günde hızla çoğaldığı ve birkaç spermiyumun farklılaştığı dikkati çekti. Postnatal hayatın 45. gününde spermatogonyumlar seminifer tubul bazal membranlanna dizi halinde sıralanmışlardı. Primer spermatosiüerde bol miktarda mitotik figürler gözlendi. Seminifer tubuller tunika albugineaya doğru daha sık, testisin iç kısmına doğru ise daha az idi. Postnatal 60. günde seminifer tubuller içinde çok sayıda sper matids yanısıra birçok spermiyumun da oluştuğu gözlendi. Postnatal hayatın 90. gününde testisi çevreleyen tunika albugineanın sıkı bağ dokusu gevşek bağ dokuya oranla daha azdı.

SUMMARY This study was conducted with three groups in which 90, 40 and 20 Norwegian type male rats were used in prenatal, prepubertal and post- pubertal periods respectively. On 15th day of fetal period, tunica albaginea became apparent and seminipherous cords formed, a belt type structure. On 17th day of fetal period, formation of the Leydig cells, apperance of the coelemic epi thelium under the basal membrane and collagen filaments in the tunica albaginea occupation of most of the intertubular area by mesenchymal cells were observed. On 18th day of fetal period the proliferation of Ley- dig cells continued and as a difference from the 17th day the number of Leydig cell groups were high. At this phase an increase in germ cells was also seen. On 19th day of fetal period, the coelemic epithelium cov ering the testes became flat. On 20th day of fetal period, curling of the seminipherous cords near the tunica albaginea was seen. Vascularization in the tunica albaginea was very well established. On 21th day of fetal period, it was observed that some germ cells in the center of semi nipherous cords started to settle on the basal membrane. On the first day right after the birth, it was four that there was an in crease in curls and numbers of the seminipherous cords. On the 5th day of postnatal period, the Leydig cells moved close to the seminipherous tubules. On the 7th day of postnatal phase, high number of fibroblasts were seen in the connective tissue. In prepubertal period, starting the 10th day the amount of seminipherous tubules increased rapidly. There was a decrease in the amount of interstitial connective tissue and Leydig cells. It was observed that there was more intertubular areas in the par- anchym of the testes of the 15 day - old rats. On the 30th day of postnatal period, the lumens of the seminipherous tubules started to enlarge, sper matogonia settled the germ cell's basal membrane and spermatocytes be came apparent around the lumen.The germ cells in the seminipherous tu- 35bules started to proliferate rapidly around 45th day and differentiation of several spermatozoa was observed. On the 45th day of postnatal period, the spermatogonia formed a line on the edge of the basal membrane. A lot of mitotik figures were seen in the primer spermatocytes. The semi- nipherous tubules were more dense toward the tunica albuginea but less so toward the innerside of the testes. On the 60th day of postnatal life, beside large numbers of sper matids in the seminipherous tubules, formation of lots of spermatozoa was observed. On the 90th day of postnatal period, the ratio of the hight connective tissue of the tunica albuginea covering the testes was lesser than the loose connective tissue. 36