Farklı kimyasal maddelerle işlenen buğday samanının ham besin maddelerinin sindirilme dereceleri ile ruminal fermentasyona etkileri

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, ruminant beslenmesinde kaba yem ve balast madde ama cıyla kullanılan buğday samanının (S), % 20 HCl (S+20-HCI), % 30 HCI (S+30-HC1), % 20 HCl+%4 Üre (S+20-HC1+Ü), % 30 HCl + % 4 Üre (S+30- HCl+Ü) ve % 4 Üre (S+Ü) ile işlenmesinin, samanın kimyasal yapısı, ham besin maddelerinin sindirilme dereceleri ve ruminal fermantasyonun seyri üzerine etkileri, rumen kanülü yerleştirilmiş 4 baş erkek Ankara Keçisi üze rinde klasik deneme düzeninde ele alınmıştır. Kimyasal maddelerle işlenen samanların bazı besin maddelerinde belirgin biçimde değişmeler olmuştur. Nitekim besin madde düzeyleri gruplarda sırasıyla ham protein için % 3.01, 3.08, 3.17, 16.29, 16.33 ve 9.82, hücre du varı maddelerinden NDF için % 80.28, 65.44, 65.38, 58.18, 56.92 ve 78.65, ADF için % 50.72, 49.77, 49.64, 47.69, 48.84 ve 50.76, ADL için % 8.87, 9.57, 9.64, 9.76, 12.48 ve 9.85, Selüloz için % 41.84, 40.20, 40.01, 37.92, 36.36 ve 40.91, hemiselüloz için % 29.57, 15.66, 15.73, 10.49, 8.08 ve 27.89 oranlarında olduğu saptanmıştır. Üreli gruplarda ürenin hidrolize olma oranı gruplar arasında pek farklılık göstermemiştir. Yem tüketimi ise işlenmiş gruplarda genelde bir düşüş göstermişse de % 20 HCl + Üre ile işlenen grup ta belirgin biçimde yükselmiştir (P<0.001). Ham besin maddelerinin sindirilme oranları samanın kimyasal maddeler le işlenmesinde önemli ölçüde artmıştır (P<0.001). Bu artış, kullanılan kim yasal madde ve konsantrasyonu ile kullanım biçimine göre farklılık göstermiştir. Nitekim, %30'luk HCl ile işlenen % 20'lik HCl ile işlenenden, üre ile işlenen de % 30'luk HCl ile işlenenden, HCl+Üre ile işlenenler ise her ikisin den de daha yüksek bir sindirilme derecesine sahiptir (P<0.001). Ham besin maddelerinin sindirilme oranlarına paralel olarak, deneme gruplarında samanların enerji düzeyleri de artmıştır. Rumen sıvısında en yüksek pH değeri S grubunda, en düşük ise S+20- HCl+Ü grubunda bulunmuştur (p<0.()5). Total tampon kapasitesi bakımından da aynı tablo elde edilmiştir. Rumen sıvısının ortalama NH3 değerleri gruplarda sırasıyla, 101.15, 100.06, 93.109, 298.64, 185.68 ve 201.19 mg/lt. olarak bulunmuş, üreli grup larda genelde yüksek değer elde edilirken S+20-HCI+Ü grubunda en yüksek(P<0.05) düzeyde olduğu saptanmıştır. Gruplar arasındaki fark varians anali zine göre önemli bulunmuştur (P<0.0()1). Rumen sıvısındaki total uçucu yağ asit düzeyleri gruplarda sırasıyla, 121.55, 123.02, 119.76, 117.70, 115.36 ve 1 17.09 mmol./lt olarak tespit edil miştir (P<0.001). Tüm gruplarda yemlemeden 2 saat sonra uçucu yağ asitleri düzeyinde artış meydana gelmiştir (P<0.05). Fraksiyoner uçucu yağ asitlerinin total uçucu yağ asitleri içindeki oranları gruplarda sırasıyla, asetik asit için % 77.66, 77.05, 74.37, 74.67, 73.60 ve 72.79, propiyonik asit için % 14.69, 16.34, 17.86, 16.58, 18.62 ve 19.60 ve bütirik asit için % 6.50, 5.68, 6.46, 7.89, 6.98 ve 6.56 olarak tespit edilmiştir (P<0.001). Rumen sıvısında total - N ve Bakteriyel sedimentteki bakteriyel-N ile DAPA-N oranı üre içeren gruplarda, kuru madde üzerinden bakteriyel sedimentteki DAPA miktarı da üre içermeyen gruplarda diğer gruplardan daha yüksek bulunmuştur (P<0.05). Bakteriyel-N/DAPA oranı ise sırasıyla 36.45, 38.50, 42.24, 47.34, 48.86 ve 49.46 olarak saptanmıştır (P<0.001).

64 6. SUMMARY In this trial, the effects of wheat straw (S) -which is commonly used for feeding ruminants both as rughage and balast matter source- treated with 20 % HCi (S+20-HC1), 30%HC1 (S+30-HC1), 20 %HC1 + 4% Urea (S+20-HC1+U), 30 % HCl+4 % Urea (S+30-HC1+U) and 4% Urea (S+U), using ruminal cannules fitted four Angora Goat Bucks on chemical composition, total digestions of nutritive value and ruminal fermentation were investigated. Nutritive values of some nutrients of straws which were treated with chemials found to be clearly effected. The composition of straws in groups were determined as 3.01, 3.08, 3.17, 16.29, 16.33 and 9.82 % for crude pro tein, 80.28, 65.44, 65.38, 58.18, 56.92, and 78.65 % for NDF, 50.72, 49.77, 49.64, 47.69, 48.84, and 50.76 % for ADF, 8.87, 9.57,1 9y.64, 9.76, 12.48 and 9.85% for ADL, 41.84, 40.20, 40.01, 37.92, 36.36 and 40.91 % for cellu lose and 29.57, 15.66, 15.73, 10.49, 8.08 and 27.89 % for hemicellulose, res pectively. There was no differences between urea treated groups in terms of the rate of urea hydrolysis. Althought dry matter intake decreases in general in all treated groups there is a clear signe of increase for group S+20-HC1+U (P<0.001). The nutrient digestibility value increments were found to be significant in all treated groups (P<0.001). These increments variated according to chemical used, its concentration and way of treatment. Group 30 % HCI had higher digestibility rate than group 20 % HCI, and group 4 % urea had higher digestibility rate than 30 % HCI group and groups with HCI + urea had high digestibility rate compare to 20 % HCI and 30 % HCI (P<0.001). The energy levels increased in the treatment groups. The average pH values of ruminal liquid were found the highest in group S and the lowest in group S+20-HCI+U (P<0.05). In the buffer capacity similar situation was observed. The average NH3 values of ruminal liquid were found as 101.15, 100.06, 93.09, 298.64, 185.68 and 201.19 mg/l respectively. Althought the NH3 values were determined to be increasing generally in the urea treated-65- groups, the highest value was determined in group S+20-HCI+U (P<0.05), and according to variance analysis results were found to be significant (P<0.001). The levels of total volatile fatty acids of ruminal liquid were found as 121.55, 123.02, 119.76, 117.76, 115.36 and 117.09 mmol/l (P<0.001) respectively. Total volatile fatty acid levels at the two hours after feeding were determined high in all groups compare to before feeding (P<0.05). The rates of acetic acid in total volatile fatty acid were determined as 77.66, 77.05, 74.37, 74.67, 73.60 and 72.79 %, propionic acid 14.69, 16.34, 17.86, 16.58, 18.62 and 19.60 % and butyric acid 6.50, 5.68, 6.46, 7.89, 6.98 and 6.56 % (P<0.001) respectively, The amounts of total-N of ruminal liquid and bacterial-N and DAPA-N in bacterial sediment were found to be higher in the urea treated groups than non urea groups. The DAPA Concentration of bacterial sediment was found higher in non urea group than other groups. The bacterial-N/DAPA rates were calculated as 36.45, 38.50, 42.24, 47.34, 48.86 and 49.46, respectively (P<0.001).