Ceylanpınar Tarım İşletmesinde yetiştirilen ivesi koyunlarının laktasyon eğrisi ve laktasyon eğrisi parametrelerine etkili faktörlerin belirlenmesi

Abstract

81 6. ÖZET Bu araştırmada, Ceylanpınar Tarım İşletmesindeki İvesi koyunlarının laktasyon süt verimi, laktasyon süresi, laktasyon eğrisi parametreleri ve devamlılık dereceleri belirlenmiştir. Süt verimi ile ilgili özellikler için 1993-1995 yıllarına ait, laktasyon eğrisi ile ilgili özellikler için ise 1992-1995 yıllarına ait verim kayıtları kullanılmıştır. Laktasyon eğrisi ile ilgili olarak, laktasyon eğrisinin şekli, bu eğrinin parametreleri (A, B, C), laktasyonun devamlılık derecesi (S), günlük maksimum süt verimi (Ymax) ve en yüksek verimin elde edildiği verim günü (Tmax ) tespit edilmiştir. Süt verimi ve laktasyon eğrisi ile ilgili özelliklerde, kuzulama zamanı, kuzulama yılı, koyunun yaşının etkilerinin saptanmasında en küçük kareler metodu kullanılmıştır. Sonuçların önemliliği ise varyans analizi ile tespit edilmiştir. Laktasyon süt verimine kuzulama yılı ve koyunun yaşının etkisi önemsiz olarak (P>0.05) saptanırken kuzulama zamanının etkisi önemli olarak bulunmuştur (P<0.05). Laktasyon süresine kuzulama zamanının ve kuzulama yılının etkisi önemli, koyunun yaşının etkisi ise önemsiz olmuştur. Ortalama laktasyon süt verimi ve laktasyon süresi sırasıyla 176.61+0.93 kg ve 204. 12± 1.73 gün olarak bulunmuştur. Laktasyon eğrisi ve şekilleri Gamma fonksiyonu (Yt = A. t& e-ct) parametreleri ile belirlenmiştir. Laktasyonların % 2'si anormal laktasyon eğrisi karakterindedir (b, b-c negatif). Anormal eğrilerin % 79'u içbükey (b-c negatif), % 21 'i azalan eğri ( b negatif ) tipindedir. Normal ve anormal eğrilerin kuzulama zamanı, kuzulama yılı ve koyunun yaşına göre dağılımı bağımsız olmuştur. Gamma fonksiyonunun laktasyon eğrisini belirleme katsayısı (r2) 59.14 - 84.64 arasında bulunmuştur.82 Kuzulama zamanının B ve C değerleri üzerine etkisi önemsiz (P>0.05), A parametresi üzerine etkisi önemli (P<0.05) bulunmuştur. A, B, C parametreleri üzerine kuzulama yılının etkisi önemli (PO.05), koyunun yaşının etkisi ise önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Persistens değerine (S) kuzulama yılı ve kuzulama zamanının etkisi önemli (P<0.01), yaşın etkisi önemsiz bulunmuştur. Ortalama Ymax değeri 1575.44+29.08 g olarak tespit edilmiştir. Ymax değerine kuzulama zamanı ve yılının etkisi önemli (P<0.01), yaşın etkisi ise önemsiz bulunmuştur. Ortalama Tmax değerinin 55.30±0.94 gün olduğu tespit edilmiştir. Tmax değerine kuzulama zamanının etkisi önemsiz, fakat kuzulama yılının ve koyun yaşının etkisinin önemli olduğu bulunmuştur (PO.01). A parametresinin persistens değeri ile korelasyonu (-0.53) negatif ve önemli, Ymax değeri ve Tmax değeri ile korelasyonu (sırasıyla 0.95, 0.22) pozitif ve önemli bulunmuştur. B ile C parametresi arasındaki korelasyon (0.87) pozitif ve önemli, persistens değeri ile Ymax değeri arasındaki korelasyon (- 0.81) negatif ve önemli olarak tespit edilmiştir. Laktasyon süresi ile Ymax değeri arasındaki korelasyon 0.19, laktasyon süt verimi ile laktasyon süresi arasındaki korelasyon 0.54 olarak bulunmuştur.

83 7. SUMMARY Determination of Lactation Curve and Factors Affecting Lactation Curve Parameters of Awassi Ewes in Ceylanpinar State Farm In this study was determined the lactation milk yield, lactation duration, lactation curve parameters and lactation persistency of Awassi sheep in Ceylanpinar State Farm. The milk yield records kept between 1993-1995 for milk yield characteristics and the yield records kept between 1992-1995 for lactation curves were used. As related to the lactation curve, the shape of the lactation curve, lactation curve parameters (A, B, C), persistency of lactation (S), daily yield at the time of peak lactation (Ymax) and the time of peak lactation (Tmax) were determined. In determination of the effects of the lambing season, lambing year and ewe age on the lactation curve characteristics and milk yield was used the Least Squares Estimation Method The significance of the results was determined by variance analysis. The effect of lambing season was found as significant while determined as non-significant the effect on milk yield of ewe age and lambing year. The effect of lambing season and lambing year were found to be significant (P<0.01) on lactation duration but effect of the ewe age was found non-significant. The averages of lactation milk yield and lactation duration were found to be 176.61 ±0.93 kg and 204.12±1.73 day, respectively. Lactation curves and shapes were estimated by the parameters of Gamma Functions (Yt = At& e-ct). The 2.0 % of lactation curves were atypical which was 79 % concave (B, C negative) and 21 % down-hill (B negative). The84 distribution of typical and atypical lactation curves found to be independent upon the lambing season, lambing year and ewe age. The determination coefficient (r2) for lactation curves of gamma function was found between 59.14 - 84.64. The effect of lambing season on B, C values were non-significant (P<0.01) whereas effect of A value was found to be significant (P<0.01), on the other hand, the effect of ewe age was non significant on A, B, C parameters. The effect of lambing season and lambing year on S value were significant (PO.01) whereas the effect of ewe age was found to be insignificant. The average of Ymax was determined as 1575±29.08 g. The effect of lambing season and lambing year on Ymax value were found to be significant statistically (P<0.01) but, the effect of ewe age was been as non-significant. The average of Tmax was found 55.30+0.94 days. The effect of lambing season on Tmax value was found to be non-significant. But, ewe age and lactation year were been to be significant (PO.01). Correlations between persistency with A parameters and Ymax value (respectively -0.53 and -0.81) were determined negatively and significantly. Correlation between A parameter with Ymax and Tmax values (respectively 0.95 and 0.22) were found significantly and positively. Correlations between lactation duration with Ymax value and lactation milk production (respectively, 0.19 and 0.22) were found significantly and positively. Correlations between lactation duration with Ymax value and lactation milk production (respectively, 0.019 and 0.54) were determined significantly and positively.