Östrus siklusu boyunca ve ovariektomi yapılan sıçanlarda stereoid uygulamasının sıvı-elektrolit dengesi ile supraoptik ve paraventriküler nükleuslarda noradrenerjik norotransmisyona etkileri

Abstract

53 5. ÖZET Bu çalışma, ovariektomi (ovx) yapılan sıçanlara akut olarak ovarian steroid enjeksiyonunun sıvı-elektrolit dengesi ile supraoptik nükleus (SON) ve paraventriküler nükleus (PVN)'da noradrenerjik nörotransmisyon üzerine yapacağı etkilerin ortaya konulabilmesi amacıyla tasarlandı. Çalışmada 200-250 g arasında değişen ağırlıklarda toplam 49 adet Wistar- Albino cinsi sıçanlar kullanıldı. Çalışmada kullanılan sıçanlardan her gün sabah 8.30-9.30 saatleri arasında vajinal smear yöntemiyle örnekler alınarak siklus evreleri (Diöstrus I, diöstrus II, pro-östrus, östrus) belirlendi (n=28). En az iki düzenli siklus gösteren sıçanlar değişik siklus evrelerinde saat 9.30-10.30 saatleri arasında dekapite edilerek kan örnekleri alındı ve beyinleri çıkarıldı. Diğer sıçanlara (n=21) ovx yapılarak 15-28 gün iyileşmeleri için bireysel kafeslerde tutuldular. Kendi aralarında üç gruba ayrılan sıçanlardan birinci grup (n=7) ovx yapılan hayvanlara herhangi bir uygulama yapılmadı. İkinci grup {o -7) sıçanlara dekapitasyon işleminden 48 ve 24 saat önce hafif eter sedasyonu altında s.c. olarak östrojen (E2; 5 ug/0.2 mi zeytin yağı), üçüncü grup hayvanlara (n=7) ise, dekapitasyondan 48-24 saat önce yine hafif eter sedasyonu altında s.c. olarak E2+Progesteron (P; 5 mg/0.2 mi zeytin yağı) enjeksiyonu yapıldı. Gruplar arası hematokrit (Hct) ve hemoglobin (Hb) değerleri karşılaştırılmasında ovx grubunun Hct ve Hb değerlerinin diğer tüm gruplardan anlamlı olarak düşük olduğu; E2 enjeksiyonu yapılan grubun Hct ve Hb değerlerinin normal değerler üzerine çıktığı, ancak E2, P ile kombine olarak verildiğinde ise değerlerin normal seviyelerde seyrettiği belirlendi. Gruplar arasındaki Na+, K+ ve CI` değerlerinin karşılaştırılması sonucunda ovx grubu Na+ ve CI` değerlerinin diğer gruplara göre daha düşük K+ değerlerinin ise daha yüksek olduğu belirlendi. Ozmotik basınç sonuçları bakımından yapılan54 kıyaslama sonucunda ovx grubu ozmotik basınç değerlerinin E2 ve E2+P grupları değerlerinden daha düşük olduğu; E2 enjeksiyonu yapılan grubun değerlerinin ise E2+P grubu değerlerinden daha yüksek olduğu belirlendi. SON noradrenalin (NA) değerleri bakımından deney ve siklus grupları mukayese edildiğinde ovx grubunun NA değerlerinin tüm siklus grubu değerlerden anlamlı derecede yüksek olduğu belirlendi. Deney ve siklus gruplarının PVN Dihydroxyphenil Glikol (DHPG) ve NA değerleri birbirleriyle karşılaştırıldığında ise E2+P verilen grubun DHPG bulgularının diöstrus I ve diöstrus II grupları bulgularına göre anlamlı derecede yüksek olduğu gözlendi. Ovx+E2 grubu NA değerlerinin pro-östrus grubu değerlerinden anlamlı derecede yüksek olduğu tespit edildi. Sonuç olarak, ovx yapılan sıçanlara E2 uygulanmasının sıvı-elektrolit dengesi ve ozmotik basınç değerleri üzerine arttırıcı; yine ovarian steroidlerin, (özellikle de E2'nin) SON ve PVN'deki noradrenerjik nörotransmisyon üzerine inhibe edici bir rolünün olduğu düşünülmektedir.

55 6. SUMMARY This study was carried out to determine the effects of ovarian steroids on fluid electrolite balance and noradrenergic neurotransmissionin in the supraoptic nucleus (SON) and paraventricular nucleus (PVN) in different stages of the oestrous cycle and in ovariectomised (ovx) rat. A total of 49 Wistar Albino rat, weighing 200-250 g, was used in this study. Daily vaginal smear samples were taken between 8.30-9.30 in order to determine the stage of cycle (Diestrus I, diestrus II, pro-estrus, estrus). Animals which showed at least two regular cycles were decapitated between 9.30-10.30, of which blood samples were collected and brains were also removed. The remaining animals (n=21) were ovx and left for healing period of 15-28 in cages. The animals were then divided into three groups; of which the first group received no further manipulation (n=7), to the second and third group of animals (n=7) subcutanously estrogen (E2) and E2+Progesterone (P; 5mg in 0.2 ml of olive oil) administration (5(ig in 0.2 ml of olive oil) was performed under mild ether anaesthesia 48-24 hour prior to decapitation. When comparisons were made between the groups in respect to hemoglobin (Hb) and hematocrit (Hct) values; among the groups the ovx group had the lowest Hb and Hct values. Hb and Htc values of the E2 injected group were elevated while these levels were at normal values in the E2+ P injected group. When Na+, K+ and CI` levels were compared between the groups it was found that ovx group had lower levels of Na+ and CI` while their K+ levels were high compared to other groups. Osmotic pressure values were lower in ovx group compared to either E2 or E2+P administered group. Additionally, the osmotic pressure values were high in E2 compared to E2+P administered group.56 Noradrenaline (NA) levels of SON were significantly high in ovx group compared to cyclic groups. NA and Dihydroxyphenil Glicol (DHPG) levels of experimental and cyclic group was also compared and it was found that DHPG values of E2+P received group was significantly higher than diestrus I and diestrus II. NA levels of ovx group was significantly higher than pro-estrus group. In conclusion, it was found that application of E2 to ovx rats has an increasing effect on fluid electrolyte balance and osmotic pressure and ovarian steroids has an inhibitory action on noradrenergic neurotransmission in the SON and PVN of the rat hypothalamus.