Hilmî`nin Cidâl-i Şâh Es`ad bâ-Vezîr isimli Mesnevîsi [metin-inceleme-indeks]

Abstract

Bu yüksek lisans tezinin konusu, Hilmî mahlaslı şairin Cidâl-i Şâh Esa'd bâ-Vezîr isimli Mesnevîsinin çeviri yazıya aktarılıp ve muhteva yönünden modern roman inceleme yöntemine bağlı kalınarak incelenmesi ve eserin yazılış tarihi ile yazarının kimliğinin tespit edilmesidir.Çalışmamız giriş, inceleme, metin ve dizin bölümlerinden oluşmuştur. Tezin giriş bölümünde Cidâl-i Şâh Es'ad bâ-Vezîr'in çevriyazısı hazırlandıktan sonra yapılan incelemeye göre, eserin yazıldığı dönem olarak saptadığımız XVIII. asrın genel özellikleri hakkında bilgilere yer verilmiştir. Birinci bölümde yazarın hayatı hakkında eserde bulunan ipuçları sayesinde ulaşılan bilgiler belirtilmiştir. Kaynaklarda hakkında fazla bilgi bulunmayan şairin, çalışmamızın amacı doğrultusunda XVIII. asır şairlerinden biri olduğu sonucuna varılmıştır. İnceleme bölümünde eser, biçim ve içerik olarak incelenmiştir. Bu incelemede modern yöntemlerden yararlanılmıştır. Eser incelenmesi öncelikle nazım biçimi, beyit sayısı, yazılış sebebi, eserin bölümleri gibi başlıklar altında gerçekleşmiştir. Diğer taraftan eserin tahlili mekân, zaman, olay örgüsü, şahıs kadrosu dil ve üslûp gibi alt başlıklar çerçevesinde oluşturulmuştur. Çalışmamızda, eserin yazıldığı dönem hakkında açıklayıcı bilgilere yer verilmiştir. Eserin konu itibariyle orijinalliği hususuna vurgu yapılmıştır. Metnin sonunda ise eserin dizinine yer verilmiştir.Sonuç olarak, yaptığımız çalışmada amaç olarak belirlediğimiz konularda sonuca ulaşıp ulaşmadığımız sorusunun cevabı verilmiştir. Tek nüshası olan eserin, yapılan inceleme ve araştırma sonucu edebiyatımızın XVIII. asrına dâhil edileceği, ve orijinalliği vesilesiyle dikkate değer bir hüviyete sahip olduğuna dair kanaatlere yer verilmiştir.

Subject of this thesis is the translation of Cidâl-i Şâh Es'ad bâ-Vezîr of Hilmî and the examination of this context with modern methods. On the other hand, in this examine we aim to achive the knowledge of the date of context and the poet's life.In introduction part of the thesis, according to investigations was done after the translation of Cidâl-i Şâh Es'ad bâ-Vezîr, it was tried to determine in which century this context was written. We tried to find an answer this poet is which Hilmî among the centruies of the Turkish literature has `Hilmî` pen name. This study includes introduction and two sections. One of these sections is examine of the text, and the other is the original text. In the introduction, information was given about Hilmî's life, which we achieved by some clues in the text. The Poet's life is unclear in his own work, and also there is a few information about his life in the sources of the Turkish Literature. And the section of the examine are emphasized the subject of the story, characters, places, time and plot. At the conclusion, the questions, which we asked in the beginning, are answered. And knowledge of the period of the piece and the poet's life are explained. By this way, an unknown mesnevi from XVIII. century is presented.