Eski Türkçede görünüş

Abstract

Türklük Bilimi araştırmalarında bugüne kadar görünüş kategorisi çok az çalışmada müstakil olarak ele alınmış ve genellikle kılınış, zaman gibi kategorilerle birlikte değerlendirilmiştir. Fiillerde `görünüş` ve `zaman` kategorileri birbirine daha yakınken, `kılınış` daha farklı bir gramer kategorisidir. Bunun temel sebebi görünüşün zaman ekleri ile yakından ilgili oluşunun yanı sıra, kılınışın zaman ekleri veya zaman anlamlı sözcüklerle çok fazla değişikliğe uğramamasıdır. Zaman ekleriyle çekimlenmiş eylemlerin dışında cümle içerisinde eyleme göre şekillenen ve kendisinde az da olsa bir zaman anlamı olan fiilimsiler de görünüş içerisinde incelenmelidir. Bu çalışmada Eski Türkçeden belirlenen eserler yardımıyla görünüşün Eski Türk dilinde ne şekilde belirdiği araştırılmış, yeri geldikçe görünüş temelli ifadeleri, zaman temelli yapılarla mukayese edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Görünüş, Kılınış, Zaman, Fiil, Fiilimsi, Eski Türkçe

The aspect category is a category was dealt independently in very few numbers of Turcology studies up to now and generally assessed together with the categories such as aktionsart, time. While the ''aspect'' and ''time'' categories in the verbs are more close to each other, aktionsart is a different grammar category. The main reason of this not undergoing change much of the aktionsart by the time affixes or time meaningful words besides being of the aspect very closely associated with the time suffixes. Also the verbals which are shaped according to the action in the sentence out of the actions declined by time suffixes and have a time meaning even at the least must be examined in the frame of aspect. In this study, in which form the aspect appeared in old Turkish is researched by the help of the works determined in the Old Turkish and aspect based expressions are compared with the time based structures where appropriate. Keywords: Aspect, Aktionsart, Time, Verb, Verbals, Old Turkish.