Ulukışla Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti karar defterinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

I. Dünya Savaşı'nın galip devletlerinin Osmanlı Devleti ile imzaladıkları Mondros Mütarekesini uygulama şekilleri Türkiye'yi yok etme çabalarını gözler önüne sermiştir. İşgallerin ve azınlık saldırılarının başlaması Türk Milletine kendi olanaklarıyla direnmekten başka bir çare bırakmamıştır. İşgalcilerin ve azınlıkların saldırısına uğrayan bölgelerdeki halkın canının ve namusunun korunması Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyetleri ve Kuvâ-yı Milliye tarafından sağlanmıştır.Güney Cephesinde teşkilatlanan ve işgal güçlerine karşı önemli başarılar kazanan Kuvâ-yı Milliyelerden biri de Ulukışla Kuvâ-yı Milliyesidir. Ulukışla Kuvâ-yı Milliyesinin gerek kendi bölgesi gerekse işgale uğrayan ve zor durumda olan bölgeler için almış olduğu kararların yazıldığı ve faaliyetlerinin takip edildiği defter Milli Mücadele için önemli ve birinci elden bir kaynak niteliği taşımaktadır.Tez konumuzu oluşturan bölüm, Ulukışla Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti Karar Defterinin 7-66. varaklarıdır. Bu varaklar arasında 103 karar bulunmaktadır. Milli Mücadele Döneminde Ulukışla kazasında Kuvâ-yı Milliye ile ilgili yaşanan gelişmelerin ve kararların yer aldığı defter, dönemin siyasi, askeri ve sosyo-ekonomik yönlerine ışık tutmakla birlikte Ulukışla Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti ve Ulukışla Kuvâ-yı Milliye örgütünün Milli Mücadele Dönemi içindeki yeri ve önemi hakkında fikir vermektedir.Bu çalışma, Milli Mücadele Döneminde önemli bir işlev gören Ulukışla kazasına ait Ulukışla Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti Karar Defterinin transkribe edilmesi ve değerlendirilmesi amacı ile yapılmıştır. Defter bugünkü alfabe ile yazılmış ve bu yazım sırasında basit transkripsiyon kuralları uygulanmıştır. Transkripsiyonu yapılan metinler, tarihsel bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Ulukışla Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti Karar Defteri şekil ve içerik yönünden incelenmiş; ayrıca kararlar konularına göre tasnif edilmiştir. Konuyu tamamlamak için Kuvâ-yı Milliye ve Milli Mücadele Döneminde Niğde, Ulukışla ve havalisine ait kısa tarihsel bilgi verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Milli Mücadele, Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti, Kuvâ-yı Milliye, Ulukışla, Niğde.

The way the victorious states have put the articles of the Mondros Treaty, signed with the Ottoman Empire after Word War I, into action reveals their desire to diminish (do away with) Turkey. The invasions and minority riots had rendered the Turkish Nation with no choice but to `resist`/ defend itself on its own. Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti and Kuvâ-yı Milliye helped the locals defend their lives and integrity in those regions which had been under invader or minority attack.Ulukışla Kuvâ-yı Milliye a line of the Kuvâ-yı Milliye, had organised itself in the Southern Front and won many battles aganist the invaders. The book in which the decisions made by Ulukışla Kuvâ-yı Milliye concerning its own region along with the order regions under seige had been recorded and its activities had been followed up rentains its importance as a first hand source.The main cahapter that our dissertation is concerned with in volves pages 7 through 66. Among these leaves are found 103 decisions. The book which holds the preceding and decisions concerning Kuvâ-yı Milliye the Ulukışla incedent, enlightens the political, military and socio-economic aspects of the era as well as present us with a Picture of the place and importance of the Ulukışla Kuvâ-yı Milliye organization in the National Salvation period.The book has been writen in the current alphabet basic transcription methods have been applied during the process. The transcribed texts have been evaluated with a historical point of view. Ulukışla Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti Decision Book has been apprarsed interms of from and content and the decisions have been sorted/classifed under topical categories. To wrap up/ To complement the issue, a brief historical summary, pertaining to the locals in Niğde, Ulukışla anda the like in the Turkish National Forces (Kuvâ-yı Milliye) and National Struggle periods, has also been included.Key Words: National Struggle, The Society of Defence of the National Rights (Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti), Turkish National Forces (Kuvâ-yı Milliye), Ulukışla, Niğde.