Ammâr b. Yâsir`in azgın bir topluluk tarafından öldürüleceğine dair rivayetin hadis tekniği açısından tahlili

Abstract

Hz. Peygamber (sav.)'e nispet edilen hadisler içerisinde fiten ve melâhim türü haberlerin önemli sayılabilecek bir yekûn tuttuğu malumdur. Rasulullah (sav.) çeşitli vesilelerle ashabını bu fitnelerden sakındırmış ve onlara bazı tavsiyelerde bulunmuştur. Bu haberlerden biri de Hz. Peygamber (sav.)'in Ammâr b. Yâsir'e hitaben söylediği `seni azgın bir topluluk öldürecek` hadisidir. Sahîhayn başta olmak üzere pek çok hadis kitabında yer alan bu rivayet, Mekke döneminde Ammâr b. Yâsir'e işkence yapıldığı zaman, Mescid-i Nebevî'nin inşası ve Hendek Savaşında hendek kazımı esnası gibi farklı bağlamlarda zikredilmektedir.Bahsi geçen rivayetin Mekke döneminde söylendiğini ifade eden rivayet muhadramdan olan Amr b. Meymûn kanalıyla gelip sahabi ravisi zikredilmediği için zayıftır. Söz konusu rivayetin Hendek Savaşında hendek kazımı esnasında söylendiğini ifade eden rivayetlerde kerpiç taşımasından bahsedilmesi hendek kazımı ile Mescid-i Nebevî'nin inşası olaylarının karıştırılmış olma ihtimalini güçlendirmektedir. Bu rivayetin Mescid-i Nebevî'nin inşası esnasında söylendiğini ifade eden rivayetler ise daha tutarlı görünmektedir.Hicri ilk üç asırda tasnif edilen hadis kitapları içerisinde söz konusu rivayetin altmış beş tariki tespit edilmiştir. Bu tariklerin kırk yedisinin isnâdı sahîh, on yedisinin ise zayıftır. Ayrıca bu rivayetler Ammâr b. Yâsir başta olmak üzere on üç farklı sahabi tarafından nakledilmiştir.Sonuç olarak söz konusu rivayet isnâd açısından sahîhtir. Bir rivayetin mütevâtir sayılabilmesi için her tabakada on iki ve aşağısı ravi sayısını kabul edenlere göre rivayetin mütevâtir olduğu söylenebilir. Tevâtürdeki ravi sayısını on ikiden fazla olarak belirleyenlere göre de rivayetin meşhûr olduğunu söyleyebiliriz.Anahtar Kelimeler: Ammâr b. Yâsir, Azgın Topluluk, Sıffin Savaşı, Mescid-i Nebevî

It is well - known that the accounts of Trials and Fierce Battles (Al-Fitan Wa Al-Malahim) kind add up to an amount which can be considered important among the hadiths of the Prophet (peace and blessings be upon him). The Prophet Muhammad (peace and blessings be upon him) had warned his companions on various occasions to beware of those trials and gave them some advice. One of those accounts is the hadith the Prophet (peace be upon him) said to Ammar ibn Yâsir: `a rebellious group will kill you`. This transmission which takes part in The Two Sahihs has been mentioned in the different contexts like construction of Masjid an-Nabawi and ditching during Ditch War.The transmission that express this narrative was said in period of Makkah was transported by Amr b. Meymun who was severed (muhadram) is weak hadith because it isn't mentioned narrator of companion. Transmissions that express this narrative were said in period of ditching in the Battle of the Ditch strengthen the possibility of interference with ditching and events of building of Masjid an Nabawi. Transmissions that express this narrative were said in periof of building of Masjid an Nabawi seem more consistent.It has been identified 65 chains of transmission of this narrative in hadith books that classified in the first three centuries of Islamic calendar. They are sound 47 of these chains of transmission and are weak 17 of these chains of transmission in term of isnad. These narratives also were transported by thirteen different companion mainly Ammâr b. Yâsir.As a result this transmission is sound in term of isnad. It can be said that this narrative is recurrent hadith according to whom accepted twelve and below number of the narrator on each class in recurrent hadith. We can say that this rumor is well-known hadith according to whom accepted over twelve the number of narrator on each class in recurrent hadith. Keywords: Ammar b. Yasir, the rebellious group, the battle of Siffin, Masjid an-Nabawi