Periton diyaliz solüsyonlarının kronik periton diyalizi oluşturulan sıçanlarda periton mezotel hücre apoptozisine etkileri

Abstract

Kronik periton diyaliz pratiğindeki en büyük sorunlar peritonit gelişimi ve diyalizsolüsyonlarının biyouyumlu olmamasına bağlı gelişen peritoneal fibrozdur. Halihazırdapiyasada kullanılan diyaliz solüsyonlarında ultrafiltrasyon amacıyla kullanılan glukoz peritonmembranının yapısal ve fonksiyonel yetersizliğinden en çok suçlanan ajandır. Programlanmışhücre ölümü şeklinde tarif edilen apoptozisin peritondaki yapısal ve fonksiyoneldeğişikliklerle ilişkisi henüz araştırılmamıştır.Bu çalışmada sadece glukoz bazlı solüsyonlar yerine icodextrin kullanılarak geliştirilen`sıçanlarda kronik periton diyaliz` modelinde üreminin ve solüsyonlardaki gluıkozkonsantrasyonunun apoptozis gelişimine etkisi araştırılmıştır.Çalışmaya ağırlıkları 200-330 gram olan 48 Wistar sıçan alındı. Bunlardan 36 tanesi Miller vearkadaşlarınca tanımlanan yöntem modifiye edilerek üremik hale getirildi. Bir ay sonra kalıcıperiton kateteri bir trokar yardımıyla giriş bölgesi hayvanın iki kulağının arasından olacakşekilde tünel açılarak batına yerleştirildi. Kronik periton diyalizi bu işlemden 4 hafta sonrabaşlatıldı. Hayvanlar 4 gruba ayrıldılar: grup 1'deki hayvanlara 20 mL % 1.36 diyalizsolüsyonu 4 saat süreyle ve 20 mL icodextrin 10 saat süreyle her gün, grup 2'deki hayvanlara20 mL % 3.86 diyaliz solüsyonu 4 saat süreyle ve 20 mL icodextrin 10 saat süreyle her günverilerek diyaliz yapıldı. Grup 3'e üremik hale getirilmiş ve kateter yerleştirilimi sonrasıdiyaliz yapılmadan izlenecek sıçanlar alınırken, grup 4'e grup 2 ile benzer konsantrasyonlardadiyaliz yapılacak normal sıçanlar alındı. Periton diyalizi 8 hafta süreyle uygulandı. Çalışmasüresi boyunca hayvanların biyokimyasal ve klinik parametreleri incelendi. Diyaliz başlamadönemi öncesi ve diyaliz bitiminde alınan parietal periton biopsi örnekleri TUNEL yöntemiyardımıyla apoptozis yönünden, hematoxylin-eosin boyası yardımıyla da morfolojik yöndenincelendi.Çalışma bitiminde grup 1'e mansup sıçanların peritondan geri alınabilen ortalama sıvımiktarları, peritoneal kreatinin klirensleri ve PET testinde D/P kreatinin değerleri grup1'dekilere oranla daha yüksekti. Aynı dönemde grup 3'deki sıçanların Grup 4'dekilere oranlavücut ağırlıkları, günlük idrar miktarları, günlük yem alımları, total protein, idrar kreatinini veCa düzeyleri düşükken, günlük sıvı alımları, BUN, kreatinin, Na, K, P ve Cl düzeyleri anlamlışekilde yüksek bulundu. Grup 3'deki sıçanların, diyaliz yapılan üremik sıçanlara (grup 1 ve 2)oranla günlük idrar miktarları ve ağırlıkları anlamlı derecede düşük bulunurken, Na vealbumin seviyelerinin anlamlı derecede yüksek olduğu saptandı. Grup 4'deki sıçanlarında,diyaliz yapılan üremik sıçanlara oranla günlük yem alımları, total protein, Ca, idrar kreatininive kreatinin klirensleri yüksek, BUN, kreatinin, Na, Cl, P, günlük sıvı alımları ve günlük idrarmiktarları anlamlı şekilde düşük bulundu.Diyaliz başlama dönemi öncesi grup 4'deki normal sıçanların periton mezotel hücre apoptozisoranı, grup 1, 2 ve 3'deki üremik sıçanlardakine göre anlamlı şekilde düşük bulundu. Çalışmabitiminde diyaliz yapılan sıçanların (grup 1 ve 2) apoptozis oranları, hem diyaliz yapılannormal (grup 4) hem de diyaliz yapılmayan üremik sıçanlardan (grup 3) anlamlı şekildeyüksek bulundu. Yüksek konsantrasyonda glukoz ile diyaliz yapılan grup 2'deki sıçanlarınapoptozis oranları düşük konsantrasyonda diyaliz yapılan grup 1'deki sıçanlara oranla anlamlışekilde yüksekti. Çalışma bitiminde grup 3 ve 4'deki apoptozis oranları benzerdi. Her ikigrupta diyaliz dönemi boyunca apoptozis artış oranları da benzer bulundu.Sonuç olarak : Sıçanlarda kronik periton diyalizi modelinde 20 mL solüsyonlarla icodextrin uygulamasıultrafiltrasyonu artırması ve daha iyi peritoneal kreatinin klirensi elde edilmesi yönündendaha yararlıdır. Oluşturduğumuz model, maliyeti çok yüksek tutmadan da (hazır kateter kullanımı ,thrombin kullanımı gibi) ratlarda kronik periton diyalizinin uygulanabileceğinigöstermiştir. Çalışmamızda ilk kez üreminin başlı başına periton mezotel hücre apoptozisini artırdığıgösterilmiştir. Yine ilk kez yüksek konsantrasyonda glukoz içeren periton diyaliz solüsyonukullanımının periton mezotel hücre apoptozisini artırdığı saptanmıştır. Glukoz bazlı diyalizatlar yerine daha biyouyumlu solüsyonların kullanılması gerektiğinive özellikle periton diyaliz tedavisine yeni başlanan hastalarda ultrafiltrasyon amacıylaicodextrinin tercih edilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.