Kekeme bireylerde işitsel uyarılmış geç latans potansiyellerin değerlendirilmesi

Abstract

Kekemelik kişinin yaşına uygun olmayan şekilde konuşmanın akış ve ritminde istemsiz kesintilerle karakterize bir konuşma bozukluğudur. Genellikle 3-8 yaşlar arasında başlar ve sebebi belli değildir. Kekemelik gelişimsel, psikolojik ve nörolojik olarak üçe ayrılmaktadır. Gelişimsel kekemelik en yaygın formudur.İşitsel uyarılmış geç latans potansiyeller santral sinir sisteminden, talamik ve işitsel kortikal bölgelerden elde edilen ilk işitsel elektriksel cevaplardır. Geç latans potansiyellerden P1 sekonder işitsel korteksten, N1 ise primer işitsel korteksteki lateral supratemporal, frontal lob ve orta beyinden kaynağını almaktadır.Çalışmamızda, kekemeliğin normal konuşanlara göre işitsel geri bildirimde gecikmeye sebep olabileceği düşüncesiyle, işitsel uyarılmış geç latans potansiyeller kullanılarak kekemelerde kortikal cevapların değerlendirilmesi ve normal konuşanların cevapları ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.Çalışmaya 18-43 yaş arasında sağ elini kullanan, işitme kaybı ve nörolojik problemi olmayan 15 kekeme ve 15 normal konuşan (kontrol grubu) erkek birey alındı. Kekemelerin 11 tanesinin birinci ya da ikinci derece akrabalarında kekemelik vardı. Dokuz kekemeden korku ve psikolojik travma sonucu, bir kekemeden nörolojik defisit bırakmamış yüksek ateş sonucu başladığı bilgisi alındı. Beş kekeme kekemeliğin başlama nedenini bilmiyordu.Normal konuşan ve kekeme bireylere kulak burun boğaz muayenesinden sonra immitansmetrik inceleme, distortion product otoakustik emisyon ve saf ses işitme testleri yapıldı. Normal odyolojik bulgular elde edilenlerin geç latans potansiyel kayıtları alındı. Klik uyarı TDH-49 kulaklıklarla sağ kulaklarından verildi ve altın elektrodlar kullanıdı. Verteks (Cz) noninverting elektrot, alın (Fpz) toprak elektrot, mastoid (M1) inverting elektrot olarak belirlendi. Test sırasında deneklere bilgisayardan sessiz görüntüler izletildi.İşitsel uyarılmış geç latans potansiyellerin kaydedilmesi sonucunda kekemelerde P1 latansı 56,68 ± 7,37 msn'de, N1 latansı 85,09 ± 3,90 msn'de, normal konuşanlarda P1 latansı 57,36 ± 7,74 msn'de, N1 latansı ise 86,68 ± 5,10 msn'de elde edidi. Kekemelerde P1 amplitüdü 0,71 ± 0,53 µV'da, N1 amplitüdü ?0,63 ± 0,46 µV'da, normal konuşanlarda P1 amplitüdü 0,73 ± 0,51 µV'da, N1 amplitüdü ise ? 0,99 ± 0,76 µV'da bulundu.Kekemelik süresi ile P1 dalga latansı arasında korelasyon saptanmazken, N1 dalga latansı arasında çok zayıf bir korelasyon saptandı. Kekemeler ve normal konuşanlardan elde edilen işitsel uyarılmış geç latans potansiyeleri arasında istatistiksel bir fark bulunamadı.Anahtar Kelimeler: Kekemelik, geç latans, kortikal potansiyeller

Stuttering is a speech disorder characterized with involuntary stoppages in the stream and rhythm of person?s speech not in compliance with his/her age. It generally starts between ages 3 and 8, and the cause is not certain. Stuttering is classified in three groups being developmental, psychological and neurological. Developmental stuttering its the most common form.Auditory evoked late latency potentials are the initial auditory electrical responses obtained from central nervous system, thalamic and auditory cortical regions. Among late latency potentials, P1 takes its source from secondary auditory cortex, and N1 from lateral supratemporal, frontal lobe in the primary auditory cortex and from midbrain.In our study, with the idea of stuttering may conclude delay auditory feedback, it is aimed to evaluate the cortical response at stuttering and comparison with normal speakers by using auditory late latency potentials.Fifteen male stutterers, who use their right hands and do not have any hearing loss and neurologic problems, and 15 male individuals having normal speech (control group) participated in the study. There was stuttering in the first and second degree relatives of 11 stutterers. Information was obtained from nine stutterers that stuttering started because of fear and psychological trauma, and from one stutterer because of high fever that did not cause neurologic deficit. Five stutterers did not know the starting cause of their stuttering.After the ear-nose-throat examination, immitansmetric examination, distortion product otoacoustic emission and pure tone audiometer tests were realized for the stutterers and for those having normal speech. Late latency records were obtained for those with normal audiological findings. Click stimulus was given from their right ears with TDH-49 earphones and gold electrodes were used. They were determined as vertex (Cz) non-inverting electrode, forehead (Fpz) ground electrode, mastoid (M1) inverting electrode. Silent images from the computer were shown to the subjects during test.As a result of recording the auditory evoked late latency potentials, P1 latency and N1 latency were respectively obtained as 56,68 ± 7,37 msn and 85,09 ± 3,90 msn for stutterers, and as 57,36 ± 7,74 msn and 86,68 ± 5,10 msn for those with normal speech. P1 amplitude and N1 amplitude were respectively found as 0,71 ± 0,53 µV and ?0,63 ± 0,46 µV for stutterers and as 0,73 ± 0,51 µV and ? 0,99 ± 0,76 µV for those with normal speech.A quite weak correlation was detected between stuttering time and N1 wave latency, while no correlation was detected between P1 wave latency. No statistically important difference is observed between the auditory-evoked late latency potentials of stutterers and those with normal speech.Key words: Stuttering, late latency, cortical potentials