Okul öncesi çağı çocuklarına dönük hazırlanmış dürüstlük konulu öykülerin içerik analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı okul öncesi çağı çocuklarına dönük olarak hazırlanmış, dürüstlük konulu, Türk ya da yabancı yazarlar tarafından yazılmış Türkçe olarak basılmış öykülerde dürüstlük konusunun nasıl işlendiğini ortaya koymaktır. Araştırma temel nitel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Doküman analizi kapsamında toplanan verilerin analizi için içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu; Türkçe olarak 2004 - 2015 yılları arasında basılmış yazarı Türk ya da yabancı olan, okul öncesi çağı çocuklara dönük dürüstlük konulu 21 resimli çocuk kitabı, dört İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından çevrimiçi olarak yayımlanmış Değerler Eğitimi Kılavuzlarında yer alan dürüstlük konulu 9 öykü ve Değerler Eğitimi Merkezince çevrimiçi yayımlanmış olan okul öncesi çağı çocuklarına dönük dürüstlük konulu 1 öykü ile oluşturulmuştur. Nitel araştırma yaklaşımı ile desenlenen araştırmada, nitel içerik analizden sonra nicel içerik analizine de başvurulmuştur. Nitel içerik analizi için QSR NVivo 11 adlı yazılımdan yararlanılmıştır. Gerçekleştirilen nitel içerik analizi bulgularına göre, dürüst olmayan davranış örneklerine dürüst davranış örneklerinden daha fazla rastlanmıştır. Metinler içerisinde dürüstlüğün faydası ile dürüst olmamanın zararına birbirine çok yakın sayılarda rastlanmıştır. Dürüst davranmamanın sebep olduğu olumsuz duygulara, dürüstlüğün sebep olduğu olumlu duygulardan daha fazla rastlanmıştır. Öykülerin nicel içerik analizi yoluyla incelenmesiyle tüm metinlerde en sık tekrar eden kelimelerin sayılarına ulaşılmıştır. En az beş harften oluşan sözcükler içerisinde çalışma grubunda en sık tekrar eden kelimenin `yalan` kelimesi olduğu görülmüştür. Bulgular genel olarak değerlendirildiğinde çalışma grubundaki metinlerin çoğunun `dürüstlük ve olumlu sonuçlarından` çok `dürüst olmama ve olumsuz sonuçlarına` vurgu yaptığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: Okul öncesi, dürüstlük, öykü, ileti resimli kitap.

The purpose of this study is to examine how selected stories, which written in Turkish by local or foreign authors for preschoolers, deal with honesty. In this basic interpretive qualitative study, data were collected through document analysis and analyzed through qualitative content analysis. Analyzed documents are: (1) Twenty-one picture books, which written in Turkish by local or foreign authors for preschoolers published between 2004 and 2015, (2) Nine stories about honesty published online by four Turkish Provincial Directorates Of National Education and (3) One story about honesty published online by Centre For Values Education.In this qualitatively designed study, the data were also analyzed through quantitative content analysis. The software QSR NVivo 11 was used to conduct a computer-assisted quantitative data analysis. The findings of the qualitative content analysis show that there are more honest behavior examples than dishonest behavior examples in the analyzed texts, the numbers of the positive outcomes of the honest behaviors and negative consequences of the dishonest behaviors in stories are close to each other and there are more negative emotions caused by dishonest behaviors than positive emotions caused by honest behaviors in the analyzed text. The most frequent of the words those have at least five letters in study group is the word `lie`. The results of this study demonstrate that the most of the analyzed texts use `dishonesty and its negative consequences` than `honesty and its positive outcomes` in order to promote honesty.Keywords: preschool, early childhood, honesty, veracity, story, picture books