Yabancılar için Türkçe ders kitaplarındaki kalıp sözler ve yabancı uyruklu öğrencilerin kalıp sözleri kullanma düzeyleri

Abstract

Dil ve kültür birlikte gelişir. Bir dili öğrenen insan aynı zamanda o dilin kültürünü de öğrenmiş sayılır. Yabancı dil öğretimi kültürel ilişkilerin en önemli ögesidir. Toplumsal kültürü yansıtan, belli olaylar karşısında söylenegelen, klişeleşmiş sözler olan kalıp sözler de dil öğrenmeye katkı sağlaması ve içinde barındırdığı kültürel unsurlar açısından yabancı dil öğretiminde önemli bir yere sahiptir. Dilde iletişim kolaylığı sağlayan kalıp sözler, sözlü ve yazılı iletişimde dil kullanıcılarına çeşitli anlatım olanakları da sağlar. Kalıp sözler toplumsal, işlevsel, kültürel, bağlamsal ve anlamsal özelliklerine göre tanımlanabilir (Gökdayı, 2008).Araştırmada yabancılara Türkçe öğretim ders kitaplarında yer alan kalıp sözler ve kalıp sözlerin geçiş sıklığı tespit edilmiştir. 264 kalıp söz belirlenmiş ve ilk kez karşılaşıldıkları bağlam içinde örneklendirilmiştir.Kalıp sözler bağlamsal, işlevsel, yapısal, anlamsal özelliklerine göre değerlendirilmiş ve sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma; hayır dualar, beddualar ve toplumsal kültürel ilişkilerde kullanılan kalıp sözler başlıkları altında yapılmıştır.Uluslararası Antalya Üniversitesi'nde eğitim gören yabancı uyruklu öğrencilerin kalıp sözleri kullanma düzeylerini tespit etmek maksadıyla 50 öğrenci üzerinde söylem tamamlama testi uygulanmış ve öğrencilerin ders kitabındaki kalıp sözlerden bağımsız olarak birçok farklı kalıp söz bildikleri saptanmıştır. Türkçenin kalıp sözler konusunda zengin bir birikime sahip olduğu bilinmektedir.Çalışmanın son bölümünde önce kalıp sözler ile ilgili ulaşılan genel sonuçlara yer verilmiş; ardından araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.Çalışmanın bundan sonra kalıp sözler üzerine yapılacak çalışmalara yön vereceği ve referans bir kaynak olacağını düşünmek araştırmacı olarak bizi onurlandıracaktır.Anahtar Kelimeler: Türkçenin söz varlığı, kalıplaşmış dil birimleri, kalıp sözler

Language and culture develop together. A person who learns a language is also considered to have learned that language's culture. Foreign language teaching is the most important element of cultural relations. The routine words which reflect the social culture, the stereotypical words which are said against certain events, have an important place in the teaching of foreign languages in terms of contributing to the learning of the language and the cultural elements it contains. Routine words provide language users with various expressive possibilities in the form of words, verbal and written communication that provides ease of communication. Routine words can be defined according to their social, functional, cultural, contextual and semantic characteristics (Gökdayı, 2008).In this study, the frequency of passage of sentences and phrases in foreign language Turkish textbooks was determined. 264 phrases were identified and exemplified within the context in which they are encountered for the first time.The routine words were evaluated and classified according to their contextual, functional, structural, semantic properties. Classification was done as blessings, curses and routine words used in social cultural relations.In order to determine the frequency of using routine words by foreign students studying at Antalya International University, completion of the discourse test was applied to 50 students and it was determined that students learned to speak many phrases different from the routine words in the course book. It seems that Turkish language has a very rich accumulation of routine words and phrases.In the last part of the study, the general conclusions reached regarding the stereotypical words were given; followed by future suggestions for researchers.It is our honor, as the researchers, to imagine that this study will guide further studies on routine words and will be a reference source for future researchers.Keywords: Turkic vocabulary, routine words, phrases